Tasarımın Diğer Disiplinlerle Birlikteliği: Türkiye Tasarım Vakfı

Amacı daha güzel ve yaşanabilir şehirleri için fikirler üretmek olan Türkiye Tasarım Vakfı'nın tasarımın diğer disiplinlerle ve toplumla birlikteliğini sağlamak için kimlerle, nasıl çalışmalar yürüttüğünü inceledik.

Türkiye Tasarım Vakfı

Türkiye Tasarım Vakfı 2016 yılında kurulmuş olan bir vakıftır. Kurulduğu günden beri tasarımın hayata dokunan ve anlam katan değerlerinin gündelik yaşamda görünürlüğünü arttırmak için çalışmalar yürütür. Vakıf, Türkiye’nin sosyal ve ekonomik gelişimine katkı sağlamayı hedeflerken, genç tasarımcıların gelişmesine ve nitelikli tasarımların üretilmesine de zemin hazırlar. Vakfın ana amacı daha güzel ve yaşanabilir şehirleri için fikirler üretmektir.

Vakıf Nasıl Çalışıyor?

Sosyal ve ekonomik vizyonları disiplinler arası tasarım düşüncesi ve pratiği ile geliştirmeye çalışır. Uygulanabilir projeleri seçer, bu projelerin sürdürülebilir olmasına dikkat eder, çok fazla iştirakçinin yer almasını sağlar ve dolayısıyla da topluma bir katma değer yaratmış olur.

Katılımcılar Kimler?

Kamu kuruluşları, toplum, sivil toplum kuruluşları, akademi, uzmanlar ve özel sektördür.

Vakfın Çalışmaları, Etkinlikleri, Eğitimleri ve Projeleri

Türkiye Tasarım Vakfı değişik başlıklar altında projeler ve çalışmalar gerçekleştirir: şehir çalışmaları, eğitim ve araştırma çalışmaları, medya çalışmaları ve hibe destekli projeleri vardır. Bunun yanı sıra farklı kurum ya da bireylerle yürüttükleri işbirlikçi çalışmaları da sürdürür.

Şehir çalışmaları içerisinde yer alan projelerde şehirde yaşayan halkın ihtiyaçlarına uygun olarak yapılan mimari tasarımlar yer alır. Örneğin ‘Umut Şehirleri’ başlıklı şehir çalışmasında sığınmacılar ve yerli halk için daha iyi bir yaşama modeli nasıl olabilir araştırması yapılmış. Bunun için Nizip’teki mülteci kampları ve Gaziantep şehri gezilir. Bu ani toplumsal hareketlere göre kurgulanabilen, şehrin gelişmekte olan bölgelerinde gerçekleştirilebilecek kentsel bir model üzerine çalışır. Üsküdar Sahil ve Meydan Atölyesi ise kamuya, meraklılara ve uzmanlara açık olan bir projedir. Buradaki amaç çoklu katılımcılarla Üsküdar’ın dokusuna uygun olarak halihazırda olan projeye katkı sağlamak ve alternatifleri üretmeyi hedefliyor. Şehir çalışmaları içerisinde yer alan diğer projeler: Kilis Kent Meydanı düzenleme projesi, Kabataş Transfer Merkezi projesi, Çengelköy Park, Askeri alanların değerlendirilmesi ortak akıl çalışması ve Trabzon Moloz Bölgesi kentsel tasarım atölyesi.

Vakfın eğitim ve araştırma çalışmaları arasında ise İstanbul Erkek Lisesi stüdyo atölye çalışması, Türkiye Tasarım Vakfı strateji çalıştayı, Arkki ve Stratejik Tasarım ve Yönetim programı yer alır.

Çocuklarla tasarımı erken yaşlarda tanıştırmak isteyen vakıf Finlandiya kökenli tasarım okulu Arkki ile iş birliği yapar. Bu doğrultuda çocukların hayal güçlerini, yeteneklerini ve motor becerilerini geliştirmeye yönelik atölyeler ve eğitimler düzenler. Stratejik Tasarım ve Yönetim programının amacı tasarımcılara işletme ve iş dünyası ile ilgili temel kavram ve teknikler konusunda bilgi vermek, bu konuların iş dünyasında nasıl uygulandığı ve tasarımın farklı seviyelerdeki işlevi ve görünürlüğü hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Programda, inovasyon, strateji geliştirme gibi çok boyutlu konu ve süreçler içinde yer alabilecek, multidisipliner yaklaşımla çalışacak, güncel problemlerin çözümlerini sorgulayan, eleştirel düşünme kabiliyetine sahip, işbirliği ve süreç yönetimini üstlenebilecek profesyoneller için gerekli bakış açısı ve yetkinliklerin bir araya getirilmesi hedefler.

Türkiye Tasarım Vakfı; tasarıma dair ilham verici konuşmalar, tasarım farkındalığını pekiştiren ve çocuklara, öğrencilere, profesyonellere yönelik atölyeler, uluslararası isimleri ağırladığı seminerler, gösterimler ve tasarımla ilişkili farklı etkinlikler düzenler.

Tüm bu çalışmaların yanı sıra iş birliklerle düzenlenmiş yarışma projeleri vardır. Furnitur uluslararası tasarım yarışması, Karapınar GES SCADA binası mimari proje yarışmalarıdır.

{774097}

Karapınar GES SCADA Mimari Projesi

Türkiye’nin en büyük güneş enerji santral projesi Konya’nın Karapınar ilçesinde gerçekleştiriliyor. Türkiye’nin çöl niteliği taşıyan tek bölgesi olan Karapınar yenilebilir enerji konusunda önemli bir potansiyele sahip. Vakfın burada açtığı mimari proje yarışmasında amaç Türkiye’nin en önemli sürdürülebilir enerji potansiyelini yaratmak. Ulusal ve ön seçimli olarak hazırlanan yarışmanın sonunda birincilik ödülünün sahibi Vaha isimli projesiyle Bilgin Mimari Tasarım oldu. Toprak Kule isimli projesi ile Yalın Mimarlık ikincilik ödülünü kazanırken; Rasa Stüdyo ve Buda Mimarlık iş birliğiyle geliştirilen İçgüdü projesi üçüncülük ödülüne layık görüldü.

Birincilik ödülü alan Vaha isimli yapı yalın dili, içinde bulunduğu arazi ile uyum içindedir. Kişiyi içeri davet eden tasarım, içinde zengin ve tutarlı kamusal mekanlar sunmaktadır. Özellikle ziyaretçiler için bahsedilen kamusal mekanlar bir seyir terasıyla bütünleştirilerek arazinin deneyimlenmesi için kullanıcılara önemli bir katkı sağlamaktadır. İçinde bulunduğu coğrafyada yapının çevresel verilere dikkat ederek ışıkla kurduğu ilişki takdir edilmiştir.

İkincilik ödülü alan Toprak Kule coğrafyanın tüm verilerini içselleştiren ve özellikle toprağı yapıyı üretmek için kullanmanın da ötesine geçerek ona eşsiz bir anlam yükleyen proje, ürettiği kule ile de arazide kendini güçlü bir biçimde var etmiştir. Üretim sisteminin yapıya ve peyzajına yansıması projeyi yere özgü kılmaktadır.

Üçüncülük ödülünü alan İçgüdü isimli proje ise mekanlar arası geçişler ve araziye yayılım projenin yerin bir parçası olmasını sağlayan önemli unsurlar olarak tanımlanmış ve olumlu bulunmuştur. İç mekân zenginliği, ziyaretçiye farklı deneyimler sunması ve alan ile bütünleştirmesi tasarımın artı yönlerindendir.

Vakfın tüm bunların dışında Avrupa Birliği’nin fonlarına başvurarak elde ettikleri hibe destekli projeler vardır. ‘’Kadim Anadolu Zanaatlarından Güncel Tasarımlar’’ başlıklı proje çalışması şu an için başlamış bulunmaktadır. Proje ortakları Brumen Foundation (Slovenya) ve Geleneksel Sanatlar Derneği (Türkiye) ile birlikte, Ortak Kültür Mirası: Türkiye ve AB Arasında Koruma ve Diyalog-II (CCH-II) Hibe Programı yürütücüsü olarak finanse edilmektedir. Projedeki hedef kaybolma riski altındaki Anadolu zanaatlarını geleceğe taşımak kadim değerlerin güncel tasarımlarla birleştiği örneklerin Türkiye ve Avrupa’da yaygınlaştırması sağlamaktır.

Proje kapsamında Anadolu topraklarının kültürel mirası olan geleneksel zanaatlardan seçilecek beş tanesi Avrupa’da tanıtılacaktır. Bu doğrultuda öncelikle, her bir ustanın kendi atölyesinde zanaatının inceliklerini, kullandığı malzeme ve üretim tekniklerini anlattığı kısa filmler çekilerek, Anadolu zanaatları video arşivi oluşturulması planlanmaktadır.

Projenin sonraki aşamasında Anadolu zanaatlarını tanıtan kısa filmler, Avrupa’da tasarım alanında çalışan kişi ve kurumlarla paylaşılacak ve Avrupa’daki tasarımcılardan, Anadolu’nun kadim üretim öğretilerini kendi uzmanlıklarının güncel yaklaşımlarıyla yeniden yorumlamaları ve tasarım fikirlerini proje ekibine iletmeleri istenecektir.

Gönderilecek fikirler arasından seçilen 10 tasarım, Avrupa’daki tasarımcılarını Anadolu zanaatkarları ile kültürlerarası ortak bir üretim süreci deneyimi için Türkiye’de bir araya getirecek. Bu süreçte hayata geçirilecek güncel tasarımlar ile kadim zanaat öğretilerinin gelecek nesillere deneyim aktarımına zemin hazırlanacak. Toplam 15 ay sürecek projenin sonunda ortaya çıkacak 10 ürünün, Mayıs 2022’de İstanbul’da sergilenmesi planlanmaktadır.

Modern dünyamızın olmazsa olmazı olan tasarım dünyasını sanatsal, sosyolojik ve eğitimsel anlamda işbirlikçi bir yaklaşımla geliştirmeyi hedefleyen vakıf gerçekten toplumumuz da tasarım farkındalığı yaratmaya çalışıyor. Türkiye Tasarım Vakfı’nın detaylı olarak inceleyebilir, eğitimlere katılabilir, projelere ortak olabilir ve böylece tasarım dünyasına daha da yaklaşabilirsiniz.

OGGUSTO Sanat Editörü Feride Çelik’in diğer yazılarını okumak için tıklayın.

Dünyadan en yeni haberleri ilk bilen olmak için OGGUSTO’nun haftalık e-bültenine kaydolun.