preloader

Pandemi Sürecinde Uykunun Önemi

18.12.2020
Pandemi Sürecinde Uykunun Önemi

Yazı Boyutu:

Dikkat eksikiği ve hafıza sorunlarının önüne geçerken vücut direncini de yükselten uyku, özellikle pandemi döneminde neden önemli? Uykunun önemini ve sağlıklı uyku için yapılması gerekenleri, Amerikan Hastanesi Kulak Burun Boğaz bölümünde görev yapan Dr. Seçil Bahar anlattı.

Pandemi Sürecinde Uykunun Önemi

Dr. Seçil Bahar

Uyku neden önemlidir?

Günümüzde sofistike nöroradyolojik yöntemlerle uyku ve uyanıklık döngüleri incelenebilmekte ve beynin farklı bölgelerinde uyku ve uyanıklıkta ortaya çıkan değişiklikler haritalandırılabilmektedir. Elektrofizyolojik olarak tek bir hücre düzeyinde uyku ve uyanıklık gösterilebilmektedir. Ancak hala uykunun tam olarak ne olduğu, daha da önemlisi, neden uyuduğumuz soruları tam olarak yanıtlanamamıştır. Ancak, mevcut veriler ışığında uyku, dış dünya ile bağlantının göreceli olarak koptuğu, uyaran yanıtlarının azaldığı, sadece bazı özel beyin alanlarının aktive olduğu, uyanıklığın geçici olarak kaybolması halidir.

Yeni doğan döneminde günde 14-17 saatlik uyku süreleri söz konusuyken, yaşla birlikte uyku ihtiyacı azalır. Bunun dışında, 8 ile 17 arasındaki yaş grubunda yapılan çalışmalarda, 1900’lü yılların başı ile karşılaştırıldığında, uyku süresinin 1,5 saat kadar azaldığı saptanmıştır. Yani modern toplumda kronik bir uyku yoksunluğu söz konusudur.

Pandemi Sürecinde Uykunun Önemi

Uyku pandemi dönemindeki önemi nedir?

Yetersiz uyku dikkat eksikliği, hafıza sorunları ve perfomans düşüklüğü yanında, vücut direnç düşüklüğüne de yol açar. Direnç düşüklüğü vücudun dış etkenlere karşı savunmasız hale gelmesine, sık ve ağır geçirilen enfeksiyonlara neden olur. Yine yetersiz uyku stres, diyabet, hipertansiyon ve obeziteye de yol açmaktadır.

Pandeminin olanca şiddetiyle devam ettiği bu günlerde, vücut direncimizi artırmak için pek çok takviye alınması önerilmektedir. Oysa dışarıdan alınacak bu takviyelerin yanında ve onlardan çok daha önemli olan sağlıklı uyku gereksinimi göz ardı edilmektedir.

Yaşamın günlük stresine eklenen ve tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi nedeniyle, korku ve stresinin yanında günlük iş ve okul rutinlerinin bozulmasının da etkisiyle, uyku kalitesi ve düzeniyle ilgili sorunlarda da belirgin artış olmuştur.

{77996}

Sağlıklı uyku için özellikle bugünlerde neler yapılmalıdır?

Bu dönemde uyku düzenini korumak ve kaliteli uyuyabilmek önemlidir. Uyku hijyenini sağlamak amacıyla uyku ritminin düzenlenmesi, yani yatış ve kalkış saatlerinin sabitlenmesi ilk adım olabilir. Bu amaçla öncelikle sabah kalkış saatlerini sabitleyerek güne başlanabilir.

Yatak odalarının sessiz ve karanlık olması, hem uykuya dalmayı hem de sürdürmeyi kolaylaştıracağından, büyük önem taşımaktadır. Uykunun temel hormonu olan melatoninin salgılanmasını engelleyen mavi ışık içeren cep telefonları ve tabletlerin de yatak odasında bulundurulmamasına mutlaka özen gösterilmelidir.

Akşam yemeklerinin hafif ve erken saatlerde yenmesi, akşamları çay, kahve ve alkol alımından kaçınılmasının da daha rahat uykuya dalmayı sağlayacağı akılda tutulmalıdır.

Pandemi Sürecinde Uykunun Önemi

Yine uyku hastalıklarının en sık görüleni olan ve uykuda nefes durması olarak tanımlanan “uyku apnesi” gibi solunum problemleri bulunan hastaların pandemi döneminde, hasta olmadıkları sürece pozitif basınçlı hava veren cihazları yani PAP cihazlarını kullanmalarında hem sakınca bulunmamaktadır hem de bu hastaların sağlıklı uyumaları özellikle bu günlerde daha da büyük önem taşımaktadır.

Covid-19 enfeksiyonunun kronik hastalıklarla, özellikle yüksek tansiyon ve obeziteyle birlikte daha ağır seyretme riski artmaktadır. Özellikle bu gruplardaki kişilerin uyku düzeninde daha da özenli olmaları ve varsa uyku sorunlarını çözmeye yönelik adımlar atma gerekliliği artmıştır.

Uyku sadece pandemi döneminde değil, yaşamın her döneminde kaliteli ve sağlıklı yaşamın baş koşuludur. Uyku hastalıklarına karşı kişilerin farkındalıkları tanıda oldukça yardımcıdır. Zamandan öte, uykunun her derdin ilacı olduğu unutulmamalıdır.

Dr. Seçil Bahar Kimdir?

2008’de Erlangen Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nde tükürük bezi hastalıkları, 2009’da Yedikule Göğüs Hastalıkları Uyku Kliniği’nde uyku bozuklukları ve polisomnografi ve 2012’de Roma Katolik Üniversitesi Hastanesi’nde tiroit hastalıkları konusunda çalışmalarda bulundu. Türk KBB Derneği, İstanbul KBB Uzmanları Derneği, American Association of Sleep Medicine (AASM), UYKUDER, Türk Uyku Tıbbı Derneği (TUTD) ve Tüm Uyku Tıbbi ve Araştırmaları Derneği (TUTDER) üyesidir. Uluslararası ve ulusal dergilerde 19 bilimsel makalesi bulunuyor. Başlıca klinik ilgi alanları; horlama, uyku apnesi ve uyku bozuklukları, burun ve sinüs hastalıklarıdır.

OGGUSTO
OGGUSTO Tüm Yazıları