Negatif Düşüncelerle Başa Çıkmanın Yolları
Yazı Boyutu:
Hayat koşuşturmacasında zihnimizin içinde dolaşan negatif düşünceler bazen tüm günümüzü etkileyebilir. Bu durumla nasıl başa çıkabileceğinizi Uzman Klinik Psikolog Romina Kuyumcuoğlu anlatıyor.
Negatif düşünceleri yönetebilmenizin ilk adımı, onları fark etmektir. Negatif düşüncelerimizi fark etmemizi sağlayacak pusula da duygularımızdır. Ansızın bünyede beliren mutsuzluk, umutsuzluk, çaresizlik veya kaygı duygusunun sebebi, negatif bir düşünce olabilir. “Hiçbir zaman istediğim gibi bir hayata sahip olamayacağım”, “Projeyi zamanında bitiremeyeceğim” gibi… Önceliğimiz negatif düşünceleri fark etmek; sonra da onları nasıl yöneteceğimiz olmalı.
Negatif Düşünceleri Nasıl Yönetiriz?
Hangi Konuların Negatif Düşünceler Yarattığını Bulun
Olumsuz düşüncelerin kaynağını bulun. Hayatınızdaki hangi durum için negatif düşüncelere sahipsiniz? Öncelik, durum tespiti yapmak olmalı. Ardından değiştirmeye, kendinize veya durumun değişimine zaman tanımaya veya kabul etmeye gidebilirsiniz. Hayatınızda size iyi gelmeyen durumlar, kişiler ve koşullar varsa; koşulları değiştirmeye, kişilere mesafe koymaya veya yer değiştirmeye dair harekete geçin. “Bende negatif düşünce uyandıran durumlar” başlığını atarak hazırlayacağınız bir liste, farkındalığınızı arttırır. Bunun üzerinden çalışmaya başlayabilirsiniz.
Zihninizi Felaket Senaryolarından Arındırın
Biz farkında olmadan zihnimiz, bir olayı en kötü senaryoyla kurgulayabilir. Olası olumsuz bir durumda zihin hızlıca; “Hiçbir zaman mutlu olamayacağım”, “Bu hatam işten çıkartılmama sebep olacak”, “Beni asla affetmeyecek” gibi büyük genellemeler yapabilir. Gerçek bazen küçük bir kar tanesi kadarken, onu koca bir çığ gibi algılayabilir. Bu algılar negatif düşünceleri yoğunlaştırır ve olaylara objektif bakmaya engel olur. Böylece çözüm üretmemiz mümkün olmaz.
Tam da bu nedenle, olumsuz düşüncelerinizi yakalamaya çalışın, pireyi deve yapıp yapmadığınıza göz atın. Çoğu zaman konuya uzaktan bakmak sorunu daha gerçekçi görebilmenizi sağlar.
Şu sorular size yardımcı olabilir:
- Gerçekte durum benim algıladığım kadar kötü mü?
- Durum gerçekten çözümsüz mü?
- Tahmin ettiğim kadar kötü gitmeyebilir mi?
- En gerçekçi ne olabilir?
Sahip Olduklarınıza Odaklanın
Negatif düşünce yapısı güvensizlik içinde daha çok ortaya çıkar. Bu yüzden negatif düşüncelerinizi yönetebilmek için; sahip olduğunuz, size güvende hissettiren şeyleri anımsayın. Güvende hissettiğiniz bir evinizin olması, istikrarlı bir işinizin olması, iyi bir ilişkinizin olması, keyif veren bir sosyal çevreye sahip olmak, sağlıklı bir beden bunlardan birkaçı. Sahip olduklarımıza odaklanmak ayaklarımızı yere daha sağlam basmamızı sağlar ve daha güvende hissettirir. Güven içindeyken de negatif düşüncelerle başa çıkmak daha kolaydır.
Kendinizi Yavaşlatın
Bazen farkında olmadan çok hızlı düşünüp davranabiliyoruz. Böyle zamanlarda yaşananları net görebilmek ve üzerinde düşünmek mümkün olmaz. Oysa yavaşladığımızda, yaşanan olaya mesafe almış, duruma kuşbakışı göz atabilmiş oluruz. Böylece de daha objektif bir görüş sağlarız. Objektif bakılabilen her sorun daha çözülebilirdir. Bu yüzden yavaşlayın ve içinde bulunduğunuz duruma böyle bakın. “Ben şu anda tam olarak ne yaşıyorum?” sorusu yavaşlamanızı kolaylaştırır.
Anda Kalın
Sık sık olumsuz düşüncelere kapılıyorsanız, zihnininiz geçmişte yaşadığınız bir şeye takılıp tekrar tekrar aynı şeyi düşünüyor olabilir veya geleceğe dair bir kurgu yazıyor olabilir. Zihin geçmiş veya gelecek ile meşgul olduğunda, ya pişmanlık ya da kaygı duygusu uyanır. Geçmiş de gelecek de şu an kontrol edilmesi mümkün olmayan zaman dilimleri. Bunları düşünmek ister istemez negatif düşünceleri açığa çıkarır.
“Keşke şunu öyle yapmasaydım, keşke öyle söylemeseydim” gibi geçmiş zamana ait düşünceler suçluluk ve mutsuzluk duygusunu açığa çıkarır. Aynı şekilde geleceğe dair “Hiçbir zaman istediğim gibi bir ilişkiye sahip olamayacağım” düşüncesi de umutsuzluğa ve hüzne neden olabilir. Bu duyguların panzehiri anda kalmaktır. Unutmayın ki içinde bulunduğumuz anda her şey daha kontrol edilebilirdir ve güvende hissettirir. Zaman zaman durup “Ben şu anda ne yaşıyorum?” diye sormak ve kendinizi ana getirmek, negatif düşüncelerle başa çıkmanızda yardımcı olur.
