Egzersiz Yapmanın Kalp Sağlığı İçin Önemi

Kalp sağlığı için yapılması gereken egzersizler neler ve bu egzersizlerin kalbe ne gibi faydaları var? Sağlıklı bir kalp için yapılması gerekenleri, Amerikan Hastanesi’nin Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bölümü’nde görev yapan Dr. Önder Çerezci anlattı.

Dr. Önder Çerezci

Kalp hastalığını önlemek amaçlı önerilen egzersizler nelerdir?

Her geçen yıl, hareketsizlik ve beslenme alışkanlıklarının bozulması sonucu kalp hastalıklarından ölen insan sayısında belirgin bir artış görmekteyiz. Kalbimizin korunmasında hep yanlış bilinen ve mutlaka düzeltilmesini önerdiğimiz temel konu, insanların dış görünümü ne olursa olsun, kalbi korumak amaçlı egzersiz yapmalarının şart olduğudur.

Egzersiz sadece kilo kontrolü için değildir. Hareket ettikçe birtakım enzimler salgılanır ve bunun sonucu olarak dokular daha iyi beslenir ve beraberinde de insanlar kendilerini daha sağlıklı ve zinde hissederler.

Amerikan Spor Hekimliği Birliği, her gün egzersiz yapmayı önermekte ve egzersiz konusunda yürüme, koşma, kayak, doğa yürüyüşleri, merdiven, bisiklet, yüzme, fitnes, aerobik, tenis, futbol, basketbol ve daha birçok değişik hareketin öncelikle kardiyovasküler (kalp damar) sisteminin güçlendirilmesinde etkili olduğunu belirtmektedir.

Türkiye’deki fiziksel aktivite düzeyi nasıl?

Türkiye’de yapılan araştırmalarda, toplumun sadece %25’inin istenilen fiziksel aktivite düzeyine sahip olduğu görülmektedir. Gençlerin 15-19 yaş arasındaki kesiminin %63’ünün hareket etmediği, bu hareket oranı ile 55 yaş üstünün hareket etme alışkanlıklarının benzer ve toplumun en hareketsiz yaş grupları olduğu, fiziksel aktivite düzeyi olarak en aktif grubun ise 35-44 yaş grubu olduğu belirtilmektedir.

{772940}

Egzersizin kalp üzerindeki etkileri nelerdir?

Türk Kalp Vakfı, egzersizin kalp üzerine etkilerini şu şekilde anlatmaktadır:

• Fazla kiloyu önler, özellikle karın bölgesi yağlanmasına engel olur. Bu bölgedeki yağlanma damar sertliği açısından en tehlikeli yağlanma çeşididir.

• Yüksek tansiyonun gelişmesini önleyebilir, ortaya çıkmasını geciktirebilir.

• Yüksek tansiyonun şiddetini azaltır, tedavisinde ilaçlara destek olur.

• İnsülin direncinin gelişmesini önleyebilir, geciktirebilir.

• Kolesterol ve diğer kan yağları yüksekliğini önleyebilir, tedavisinde ilaçlara yardımcıdır.

• Şeker hastalarında kan şekerinin daha iyi kontrol edilmesine yardımcı olur.

• Kalp yetersizliği olan kişilerde, uzun dönemde kalbin kasılma performansını artırır. Kalp kasını güçlendirir.

• Damar sertliği olan kişilerde kalbi besleyen (koroner) damar yatağında yeni kılcal damarların gelişmesini sağlar.

• Bacak atardamarlarında darlık/tıkanma olan hastalarda yeni kılcal damarların gelişimini sağlar.

• Kalp krizi sonrasında ve bypass ameliyatı sonrasında kalp performansının daha hızlı düzelmesine yardım eder.

{773382}

Egzersizlere başlamadan önce bilinmesi gereken en önemli noktalar nelerdir?

Kalp hastalığını önlemek için yapılacak egzersizlere başlamadan önce şunları iyi bilmemiz gerekir; öncelikle geçirilmiş kalp sorunlarınız varsa, egzersiz planı (türü, sıklığı ve süresi) mutlaka doktorunuzla birlikte hazırlanmalıdır. Her kişi için yaş, kemik ve eklemlerinin durumu gibi faktörler ayrıca planlanmadan ve egzersiz programına alınmadan önce, gerekirse doktor onayı alınmalıdır.

Egzersize başlamak değil, sürdürebilirliği çok önemlidir. Bu nedenle, seveceğimiz ve zaman ayırabileceğimiz bir programı hedeflemeliyiz. Bu planı yaparken haftada en az 3-4 gün ve 30-40 dakika süre ayırmalıyız.

Amacımız kalp koruma egzersizleri olmasının yanında, aynı zamanda geçmişte spor aktivitesi olmayan kişilerin bir anda başlayacakları yüksek tempo ve yoğunluktaki bir egzersiz programının kalbe zarar vermesini önlemektir. O nedenle, günlük düşük yoğunluklu egzersiz progamıyla başlamak önemlidir.

Hangi tür egzersiz yapacağımıza karar verirsek verelim, mutlaka egzersizlere başlamadan önce boyun, omuz, gövde ve bacak kaslarımızı esnetme egzersizleri yapmalıyız. Bu pandemi döneminde, özellikle evde kaldığımız süreçte, evdeki fazla eşya ve aksesuarları kaldırıp bir yürüyüş alanı yaratmalıyız. Apartmanda oturuyorsak, binanın merdivenlerini de kullanabiliriz.

Ancak şunu da bilmeliyiz ki, spor yaparken başlayan göğüs ağrısı, baş dönmesi ve ağrısı olursa, sporu bırakıp hemen doktora veya en yakın bir merkeze başvurmalıyız. Özellikle göğüs kafesi içerisindeki baskı, sıkışma, yanma tarzındaki ağrılar önemli bir kalp hastalığının habercisi olabilir.