Patili Dostlarımızda Karşılaşılan Fıtık Olguları
Yazı Boyutu:
Doç. Dr. Cem Perk, kedi ve köpeklerde rastlanan fıtıklar hakkında bilgi veriyor.
İnsanlarda olduğu gibi fıtık olgularına can yoldaşlarımızda da rastlanır. Tanım olarak fıtık, doğal olmayan bir açıklıktan dışarı çıkan doku ya da organ kısmıdır. Temel olarak bu, bir organ kısmının ya da yağ dokunun vücut boşluğundan dışarı çıkarak, deri altında yumuşak bir şişkinlik oluşturmasıdır. Bu çıkıntının üzerine bastırılınca küçültülebilir ancak bir süre sonra yeniden şekillenir. Bazen geri itilse de kaybolmayabilir.
Kedi ve köpeklerde sık rastlanan fıtık çeşitleri şunlardır:
Göbek fıtıkları
Göbek deliği bölgesinde görülen ve en sık karşılaşılan fıtık tipidir. Embriyonel dönemde anne kordonuyla bağlantı sağlayan göbek deliği normalde doğumdan sonra kapanır. Tam kapanmadığı durumlarda buradaki açıklıktan yağ doku ya da bir kısım bağırsak çıkarak deri altında şişkinlik oluşturur. Bazen yağ doku çıkar ve fıtık deliğine yapışıp kalır. Yavru köpeklerde sık karşılaşılır. Misket büyüklüğündeki bu fıtık, lokal anestezi eşliğinde ameliyatla alınabilir. Yağ doku kökenli, göbek deliğine yapışmış fıtıkların estetik görünüm çirkinliği dışında bir zararı yoktur. Omentum ya da bağırsağın fıtıklaştığı durumlarda operasyon gerekir.
Kasık fıtıkları
Kasık bölgesi kaslarının yırtılması sonucu yağ dokunun ya da iç organların dışarı yönelerek deri altında toplanmasıdır. Deri bütünlüğü sağlamdır. Doğuştan olduğu gibi, travma, kaza ve yaralanmalar sonucunda da gelişebilir. Genellikle reddedilebilir şişkinlikler şeklindedir. Bu bölgeye dişi köpeklerde uterus fıtıklaşabilir. Bağırsakların fıtıklaşmasına da sıkça rastlanır.
Eğer bağırsaklar fıtıklaşmış ve reddedilemiyorsa, bu tehlikeli bir durumdur. Deri altında toplanan bağırsaklar fıtık deliği tarafından basınca uğradığı için dolaşım bozulur ve kangren gelişebilir. Boğulmuş fıtık tabiriyle anlatılan budur. Böyle bir durum şekillenmeden doktora başvurmak şarttır.
Kasık fıtıkları genel anestezi altında, fıtıklaşan organların karın boşluğuna itilmesi ve kasların dikilmesi ile tedavi edilir. Geniş kas yırtıkları bulunan travmatik olgularda, kasık kaslarına greft uygulaması da gerekli olabilir. Doğru zaman ve erken operatif girişimle kasık fıtıklarının iyileşme şansı yüksektir.
Diyafram Fıtıkları
Diyafram anatomik olarak göğüs ve karın boşluğunu birbirinden ayıran kas dokudan bir perdedir. Diyaframın doğuştan ya da sonradan yırtılması neticesinde karın içi organlarının göğüs boşluğuna girmesiyle fıtık şekillenir. Göğüs boşluğuna giren organlar karaciğer, mide, dalak ve bağırsaklar olabilmektedir. Daha çok kedilerde yüksekten düşme, araba tekeri altında kalma, tekmelenme gibi travmatik etkiler sonucundan oluşur.
Yaşamsal risk taşıyan bir durumdur ve operasyonu da risklidir. Diyafram fıtığı bulunan hayvanlar ameliyat edilmezlerse yaşayamazlar ya da ömürleri kısa olur. Bu operasyonu yapmak için önce hastanın solunum ve genel durumunu stabil hale getirmek şarttır. Operasyonun ise mutlaka kapalı sistem anestezi makinesiyle yapılması gerekir.
Uzman bir cerrahın operasyonu yapması yaşama şansını %70-80 seviyelerine çıkaracaktır.
Karın Fıtıkları
Kedi ve köpeklerde travma sonrası alt ya da yan karin bölgesi kaslarının yırtılmasıyla mide, bağırsak, dalak gibi organların deri altında toplanmasıdır. Operasyon ile başarı şansı yüksektir. Yırtılan kasların dikilmesi ya da gref desteğiyle onarılması şeklinde tedavi edilirler.
Perineum Fıtıkları
Köpeklerin anüs bölgesi yanındaki perineal bölgede rastlanan bir fıtık çeşididir. Kedilerde çok nadirdir. Yaşlı Alman çoban köpeklerinde sıklıkla karşılaşılır. Diğer köpek ırklarında da ileri yaş dönemlerinde oluşabilir. Anüs yanında perineum kasları yaşla birlikte kuvvetini kaybeder ve yırtılabilir. Oluşumunda testosteron hormonu da sorumlu tutulmaktadır zira kısırlaştırılmamış erkek köpeklerde sık görülür. Kedi ve köpeklerde kısırlaştırma operasyonuyla ilgili detaylı bilgi almak için tıklayın.
Hayvanda dışkılama güçlüğü baş gösterir. Ağrılı bir defekasyon vardır. Tedavi edilmezse, yırtık giderek büyür, başarı yüzdesi azalır. Fıtıkla birlikte zamanla rektum diverkulumu denen bir hastalık da gelişebilir ki bu komplike bir durumdur. Zaman yitirmeden operatif olarak tedavi yönüne gidilmelidir.
Sonuç olarak cerrahi hastalıklar içerisinde fıtıklar, teşhis ve tedavisi kolay olgulardır. Vurgulanması gereken, bağırsakların fıtıklaştığı durumlarda geç kalınılmaması ve diyafram fıtıklarında konusunda uzman cerrahlardan yardım alınmasıdır.
Kendinize ve onlara iyi bakın…
