preloader

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

20.02.2022
Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

Yazı Boyutu:

Erkek kedi ve köpeklerin cinsel hayatlarına engel olmadan, alternatif bir doğum kontrolü sağlayan vasectomi operasyonunun detaylarını Bursa Akademi Hayvan Hastanesi’nden Doç. Dr. Cem Perk anlattı.

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü
Doç. Dr. Cem Perk

Bir doğum kontrol yöntemi olan vasectominin erkek hayvanlar üzerinde nasıl uygulandığını, operasyon sonrası etkilerini, cinsel hayata engel olan kastrasyon operasyonu ile arasındaki farklılıkları Doç. Dr. Cem Perk, evcil hayvan sahipleri için anlattı.

Vasectomi Nedir?

Vasectomi, erkeklerde sperm kanallarının bağlanıp kesilmesiyle sperm akışının engellenmesini amaçlayan bir operasyondur. Cinsel birleşme sonrası gebelik oluşmayacağından, etkin bir doğum kontrolü sağlar. Vasectomi insanlarda bütün dünyada giderek yaygınlaşarak uygulanan etkili ve güvenilir bir korunma yöntemi olmuştur. Günümüzde Çin’de yaklaşık 8 milyon, ABD ise yılda 500 bin erkeğe vasectomi yapılmaktadır.

Hayvanlarda Vasectomi Nasıl Uygulanır?

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

Evcil hayvanlarda vasectomi özellikle ABD’de oldukça popüler ve ayrıca Avrupa ülkelerinde de sıkça tercih edilen bir doğum kontrol yöntemi. Bu operasyon Türkiye‘de ilk kez 2013 yılında tarafımdan Simba isimli kediye uygulanmış ve başarılı olmuştur. Sonraki süreçte hayvan sahiplerinin istemi doğrultusunda çok sayıda vakada uygulanmıştır. Halihazırda veteriner tıp alanında alternatif bir doğum kontrol yöntemi olarak yerini almıştır.

Vasectomi operasyonunda testisler alınmadığından, erkek cinsiyet hormonu testesteron salgılanmaya devam eder. Hayvan cinsel istek duyar, dişisiyle çiftleşir ancak gebelik oluşmaz. Operasyon sırasında testisler üzerinden, orta hattan yapılan küçük bir kesi ile sperm kanallarına ulaşılır. Sperm kordonu alt ve üst uçlarından bağlanıp, aradan kesilir. Böylece sperm akışı engellenmiş olur. 15-20 dakika süren basit bir operasyondur.

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

Özellikle kedilerde sperm kanalları ile damarlar birbirlerine neredeyse yapışık olduğundan çok dikkatli çalışılmalıdır. Sperm kanalı açığa alınırken damarlara zarar verilmemelidir. Aksi takdirde testis dokusu beslenemeyeceğinden sonraki süreçte kastrasyon yapma zorunluluğu doğar. Bu nedenle bir cerrahi uzmanınca yapılması önerilir.

Vasectomi Operasyonu Sonrası Süreç Nasıldır?

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

Vasectomi yapılan kedilerde kızgınlık döneminde hırçınlaşma, çiftleşme için dışarı çıkma isteği ve bazı yerleri idrarla işaretleme gibi davranışların değişmeyeceği unutulmamalıdır. Buna karşın evde dişi kedi var ve kısırlaştırılmamış ise hamilelik olmaksızın rahatlıkla çiftleşirler.

Diğer bir anlatımla vasectomi hayvanların cinsel yaşamlarını kısıtlamayan, hayvan konforunu önemseyen, modern ve insancıl bir yöntemdir. Evde farklı cinsiyette çok sayıda kedi besleyen aileler için ideal bir seçenektir.

Vasectomi ve Kastrasyon Arasındaki Farklar Nelerdir?

Erkek Hayvanlarda Vasectomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü

Kastrasyon yöntemiyle kısırlaştırılan kedi ve köpeklede sık gözlemlenen şişmanlama ve obezite vasectomi sonrası oluşmaz. Yine kastre edilen erkek hayvanlarda gelişen hareketsizlik bu operasyondan sonra izlenmez. Kastre edilen erkek kedilerde ileriki süreçlerde idrar yollarında taş ve kum şekillenme olasılığı yüksektir. Vasectomi operasyonu yapılanlarda bu durumun gelişmesi enderdir.

Ayrıca köpeklerde kalça displazisi, Scottish Fold kedilerde eklem problemleri gibi kalıtsal hastalıklar nedeniyle kastre edilmesi önerilen hayvanların cinsel aktivitelerine devam etmesine olanak sağlar.

Doç. Dr. Cem Perk
Doç. Dr. Cem Perk Tüm Yazıları