İç ve Dış Mekan Bitkilerinizi Kışa Hazırlamanın Yolları

Bitkilerin mevsimsel değişimlerde nelere ihtiyaç duyduğunu ve bu koşulların nasıl sağlanacağını öğrenin.

Her mevsim değişiminde sıklıkla duyduğumuz bir kelime; değişim. Gün ışığı süresinin azalması, ısının düşmesi, artık soğuk rüzgar ve yağmurların etkisi ile bu değişimi fiziksel olarak hissetmekte gecikmiyoruz. Doğadaki bu değişimi haftadan haftaya ve hatta gün be gün izlediğimiz; görece yavaş fakat aslında tüm sistemin işleyişini keşfettiğimiz bir alan daha var: Bitkiler.

Mevsimlere göre gardırobunuzu değiştirebilir, yaşam alanı koşullarınızı istediğiniz standartta tutabilirsiniz. Ekosistemlerin, bitki ve hayvanların koşullarını ayarlamaları ise bu kadar kolay açıklanamıyor. Yağış ve sıcaklıktaki mevsimsel değişiklikler toprak nemini, buharlaşma oranlarını, nehir akışlarını, göl seviyelerini ve kar örtüsünü etkiler. İlk yakaladığımız hareket ise soğuk ve kurak mevsimler yaklaştıkça yaprakların düşmesi.

Tüm bunlar, penceremizin dışında kalan doğada kendi muazzam döngüsünde izlediğimiz ve garipsemediğimiz hareketler. Peki ya içeride? Bu mevsim geçişlerinde bedenimizdeki değişimlerin farkında iken yaşam alanlarımıza kattığımız bitkilerin de bu değişim için hazır olduğunu ve hatta buna ihtiyaç duyduklarını, koşullarını hazırlamada ise onlara imkan sağlamamız gerektiğini kaçırmamalıyız.

Bitkiler Mevsimlerde Yaklaşan Değişimi Nasıl Algılar?

Sıcaklıktaki değişimle mevsimsel değişimleri tespit etseniz de, bitkilerin mevsimlerin değiştiğini bilme yolu bu değildir. Bitkiler, yılın zamanını Fotoperiyot olarak bilinen gün ışığının uzunluğuna göre belirler. Işığa duyarlı bir kimyasalla bitkiler gün uzunluğundaki farklılıkları algılayabilir.

Sonbahar ve kış yaklaştıkça, çoğu bitki mevsim değişimine hazırlanmak için yapraklarını dökecektir. Bu, düşen sıcaklıklarla ilişkili görünse de, asıl neden ağaçların ve diğer bitkilerin azalan ışık varlığından dolayı mevsimlerde değişimi hissedebilmesidir. Sonbaharda günler kısalmaya başladığında ağaçlar daha az güneş ışığı olduğunu hissederler. Bitki uyarılır ve yapraklara renk değiştirip düşmelerini söyleyen mesajlar gönderir.

Fotoperiyodizm aynı zamanda bitkilerin aydınlık ve karanlık dönemlerin uzunluğuna verdiği tepkidir. Her bitkinin farklı bir fotoperiyodu veya gece uzunluğu vardır. Bitki uygun uzunluktaki karanlığı algıladığında ve sonuçta uygun gün ışığı ile sonuçlandığında çiçek açar. Çiçekli bitkiler, uzun gün bitkileri veya kısa gün bitkileri olarak sınıflandırılır. Gün ışığı uzunluğu gerekli ışık periyodunu aştığında uzun gün bitkileri çiçek açar ve gün uzunluğu gerekli ışık süresinden daha kısa olduğunda kısa gün bitkisi çiçek açar.

Bitkiler, mevsim değişikliğine yapraklarını kaybederek, çiçek açarak veya uyku halini kırarak cevap verebilirler. Bitkiler gün uzunluğundaki farklılıkları tespit ettikten sonra mevsimsel değişikliklerden geçer.

İç Mekan Bitkileri Değişen Mevsimlerden Nasıl Etkilenir?

Mevsimsel değişiklikler neredeyse dış mekan bitkileri kadar iç ortamları ve içlerindeki bitkileri de etkiler. Bitkiler hava kalitesi, sıcaklık ve nemdeki değişikliklere karşı çok hassastır. Kış, bir ev bitkisini öldürmek için muhtemelen yılın en kolay zamanıdır. Düşük ışık seviyeleri, kuru hava, daha kısa günler ve soğuk sıcaklıklar gibi yorucu yetiştirme koşulları, ev bitkilerini yavaşlatır.

Bitkilerin kışın hayatta kalmasına yardımcı olmanın sırrı, bakım rutinlerini mevsimlik yetiştirme koşullarına uyacak şekilde ayarlamaktır çünkü bitkiler, türlerine göre belli coğrafya ve iklime aittirler. Bitki yetiştiriciliğinde takip edilmesi gerekli en kurtarıcı bilgi her zaman burada saklıdır; bitkilerinizin anavatanını öğrenmek ve mümkün olduğunca ona bu koşulları sağlamak.

Sonbaharın sonlarında azalan ışık seviyeleri, onu ileride potansiyel olarak zorlu bir kış geçirmeye hazırlanırken, hareketsiz bir aşamaya girmenin bir işaretidir. Bitkilerinizin kışın dinlenmesine izin vermek önemlidir. Yaz aylarında olduğu gibi sulamaya ve beslemeye devam ederseniz, bu onları büyümeye devam etmeye, onları zorlamaya ve zayıf, cılız büyümeye yol açmaya teşvik edecektir.

Bitkileri Mevsim Geçişleri İçin Nasıl Hazırlayabiliriz?

Hepimizin ışığa ihtiyacı var ve günler kışın bu kadar kısayken, ışığa ulaşmak daha da zordur. Kış aylarında evlerin aldığı ışık miktarı kısadır ve eviniz baktığı yönün de etkisi ile yalnızca belirli odalarda ve belirli pencerelerden ışık alabilirsiniz.

Bitkilerinizi kışın ışık alan pencerelere ve alanlara taşımaya hazır olun. Maksimum ışık için pencerelerin içten ve dıştan temiz, engelsiz olduğuna emin olun. Bitkilerimizi yaşam alanlarımıza katarken elbette estetik duygumuzun bizi yönlendirmesi keyiflidir. Ancak bitkilerin ihtiyaçları gereği onları zaman zaman farklı konumlandırma ihtimalimizi gözardı etmemeliyiz. Alanınızı buna imkan verecek sekilde yeşillendirmek, bitkilerinizin sürekliliği için kurtarıcıdır. Işık ve nem seviyelerindeki ani değişiklikler bitkilerinizi şok ederek bitki örtüsünün düşmesine, solmasına ve hatta ölmesine neden olabilir. Bunları içeri taşımadan önce, geçişi nasıl kolaylaştıracağınızı ve bitkilerinizi nasıl sağlıklı tutacağınızı öğrenin. Evinizin etrafında bitkiler olması tüm yıl boyunca harikadır. İç mekan bitkileri, mevsimsel duygusal bozukluğun üstesinden gelmeye bile yardımcı olabilir.

Soğukla Savaşmayın!

Bitkileri Işığa ve Sıcaklığa Uygun Hale Getirin

Dışarıda sıcaklıklar düştüğünde ve barınma içgüdünüz daha da devreye girdiğinde, bununla savaşmayın! İlkbahar ve yaz döneminde dışarıda konumlandırdığınız bitkilerinizi içeri almaya hazırlanın. Vakitlice davranırsanız erken soğuk ısırmasını önleyebilir ve içeride yeni yerlerine yerleştirirken yaşam alanınızı paylaşan bitkilerinizin “ertelenmiş bakımını’’ da sağlayabilirsiniz.

Sıcaklıklar 15 derece ve altına düşmeden birkaç hafta önce, dışarıdaki saksı bitkilerinizi nispeten daha kapalı bir verandaya alın, böylece içeri girmeden evde daha az olacak ışığa uyum sağlamaya başlayabilirler (bazı tropik bitki ve kaktus sukulentler 20 derece veya altında hasar görebilir, bu yüzden onları daha erken hareket ettirin). Başka bir seçenek olarak, pencerelerinizi hala açık tuttugunuz günleri değerlendirip bitkileri iç mekana getirebilirsiniz.

Bitkilerinizi Temizleyin

Bitki ve saksılarınızın etrafından temizlemek için saksı bitkilerinizi, birkaç damla arap sabunu ile karıştırılmış ılık su dolu bir kova veya küvette yaklaşık 15 dakika bekletin. Kaktüs ve sukulent gibi daha kuru toprakları tercih eden bitkileri veya kış için uykuda olan bitkileri ıslatmayın. Bunları lokal, daha nazik temizlemeye çalışın.

Bitkilerinizi konumlandıracağınız alanların cam temizliğini de ihmal etmeyin! Bitkileriniz için havalandırma deliklerinden, ısıtıcılardan ve cereyandan uzakta bir yer seçin. Sık açılacak kapılardan uzak tutun.

Bitkilerinizi Karantinaya Alın

Yazı dışarıda geçiren ev bitkileriniz artık içeriye taşınmış olmalı. Dışarıda geçirdikleri tüm zaman boyunca üzerlerinde herhangi bir zararlı ve/veya hastalık olmadığından emin olmak için onları, kısa bir süre karantina altında tutabilirsiniz. 10 gün kadar diğer bitkilerinizden izole ettikten sonra, her bitkiyi iyice kontrol edip, onları kış evlerine yerleştirebilirsiniz. İçeriye girmeden önce budama, saksı değiştirme ve detaylı temizliği seviyoruz, henüz yapmadıysanız şimdi tam zamanı. İyi bir budama ve temizlik, işlenebilir bir boyutu korumanın yanı sıra, ışığın iç yeşilliklere nüfuz etmesine izin vererek bitkilerinizin alt iç mekan ışığına uyum sağlamasına yardımcı olacaktır.

Periyodik olarak yapmanız gereken bir diğer önemli iş ise yıl boyunca kapalı alanda kalan her bitkinin detaylı incelemesidir. Sorun ortaya çıkana kadar bitkileri gözden kaçırmak kolaydır. Her bitkiye birkaç haftada bir yakından bakmayı alışkanlık haline getirin. Hastalık ve zararlı ihtimaline karşı bitkinize yeşillik boyunca (üst ve alt) ve gövdesi boyunca bakın.

Bitkilerinize Rutin Bir Bakım Uygulayın

Kural olarak, ev bitkileri kışın ışık koşullarına yavaşlayarak tepki verir. Bu, özellikle evinizin sıcaklığını 20 derecenin altında tutarsanız geçerlidir. Bazı ortam nemi sağlayan cihazlar ile en iyi performansı gösterecek olsalar da, toprağın sulamalar arasında biraz kurumasına izin vermek iyi ve koruyucu bir yöntemdir. Ayrıca kışın gübrelemeye devam edilmemeli, gübreye ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız bunu ılık hava oranının yarısı ile dörtte üçü arasında bir orana düşürebilirsiniz.

Tropik tür bitkilerinizi gruplar halinde tutarak ve periyodik olarak yanlarında bir nemlendirici çalıştırarak nemi artırın. Bitkileri ısı kaynaklarından uzak tutun. Türleri bir araya toplayarak bitkileriniz ile iç mekanınızda kışı sıcak ve parlak hale getirin ve dışarıdaki ağaçlar tekrar yeşerene kadar kendinizi yeşilden mahrum bırakmayın.

Güneşi takip edin: Işık

Kış aylarında güneş ışığı sadece daha az değil, daha düşük bir açıyla da düşmeye başlar. Ev bitkilerinizi daha parlak bir noktaya yerleştirmeniz veya hatta ek ışık eklemeniz gerekebilir. Yaz aylarında güneşli bir doğu veya kuzey penceresinin yakınında büyüyen ev bitkileri, kışın güney veya batıya geçmeye ihtiyaç duyabilir. Aynı şekilde, yazın iyi ışığa ihtiyaç duyduğu için batı veya güney pencerelerine yakın konumlandırılmış bitkiler, kışın doğrudan güneşe alınabilir.

Bitkilerin değişen ışık seviyeleriyle başa çıkmasına yardımcı olmak için:

Mümkünse bitkileri pencerelere, cam soğuğundan etkilenmeyecek mesafede yaklaştırın. Maksimum ışık iletimi sağlamak için pencereleri temizleyin. Bitkilerin tozunu alın, böylece yapraklar mevcut ışıktan maksimum düzeyde faydalanabilir. İncelmiş, uzamış, alt yaprakları fazlaca baskılayan kısımları budayın. Yapraklarını temizleyin.

Sıcaklık ve Nemi Ayarlayın

Çoğu ev bitkisinin 12-18 °C’lik bir sıcaklığa ihtiyacı vardır. Büyük sıcaklık dalgalanmalarından hoşlanmazlar, bu nedenle onları soğuk hava akımlarından uzak tutun ve pencereleri veya kapıları açın. Pencere pervazındaysa, geceleri soğuk havayı hapsedeceklerinden, yapabiliyorsanız perdeleri açık bırakın. Alternatif olarak, bitkileri geceleri pencere kenarından uzaklaştırın. Ayrıca bitkileri, hassas yaprakları kavurabilecek radyatör ve şömine gibi ısı kaynaklarından uzak tutun.

Bitkileri soğuk hava akımlarının veya ısı kaynaklarının yakınına yerleştirmekten kaçının. Bitkileri dış pencerelerden birkaç cm uzakta tutun. Soğuk bölgelerde, pencereler gece donarsa, bitkileri alacakaranlıkta pencerelerden uzaklaştırın. Bitkiler ve cam arasına yoğun bir gölge veya başka bir yalıtım malzemesi de kaydırabilirsiniz.

Kışlık ev bitki bakımı ipuçları listemin başında nemi korumak var. Birçok ev bitkisi yüksek nemi sever ve kış aylarında evde bulunan ekstra ısıdan zarar görür. Banyo ve mutfaklar onlar için nemi sağlayabilmeleri açısından iyi noktalardır. Diğer alanlarda, nemi iyi bir seviyede tutmak için nemlendirme cihazları kullanabilir, tropik tür bitkilerinizi bir araya toplayarak doğal bir paylaşım sağlayabilirsiniz. Çamaşır astığınız alanlar da bitkilerinizi nemlendirmek için alternatif noktalardır.

Sulama Rutininizi Ayarlayın

Kulağa zıt gelebilir, ancak iç mekan bitkileri kış aylarında daha az suya ihtiyaç duyarlar. Kışın hava daha kuru olur ve bitkiler soğuk havalarda daha yavaş bir büyüme hızı gösterir. Hatta bazıları tamamen uykuda kalır. Sulamada aşırıya kaçmak kök çürümesine neden olur.

Yüzeydeki toprak çabuk kurur ancak bu her zaman bitkinin suya ihtiyacı olduğunun göstergesi değildir. Parmağınızı toprağa sokun ve yüzeyin bir veya iki cm altında kuru olup olmadığını kontrol edin. İşte o zaman sulağınızı çıkarma zamanı. Bitkinizin köklerini rahatsız etmemek için oda sıcaklıgında ve mümkünse dinlenmiş su kullanmaya çalışın.

Çoğu bitki kışın daha az suya ihtiyaç duyar derken dökülmesini veya kurumaya başlamasını beklemeyin. En önemlisi ise farklı bitkilerin farklı su ihtiyaçları olduğunu unutmayın; bu yazın olduğu gibi kışın da geçerlidir. Kuraklığa dayanıklı kaktüs ve sukulent türlerinin sulaması tropik türlere nazaran daha seyrek tutulur.

Saksınızı kaldırın. Ağırlığı, toprak kuruduğunda daha hafiftir. Sulamadan hemen sonra saksılarınızı tekrar kaldırarak ıslak toprağın nasıl hissettirdiğini öğrenin. Sulama yaptığınızda, bitkilerin drenaj tabağında biriken suyun burada beklemesine asla izin vermeyin.

Yaprakları Bakımlı Tutun

Bitkilerde zamanla toz ve yağ birikebilir. Bunu kontrol altında tutmak için ara sıra yaprakları silin. Büyük, sert yapraklı bitkiler yumuşak bir sünger veya bezle temizlenebilir. Yaprakları yumuşak içerikli bir arap sabunu ve ılık su çözeltisi kullanarak temizleyin.

Afrika menekşeleri ve diğer yumuşak tüylü yapraklı bitkiler gibi bitkilerin yapraklarını ıslatmaktan kaçının. Bu, yapraklara zarar verebilir.

Bitkilerinizi Dinlendirin

Işığın gücü ve bitkilerinizin büyüme hızlarının düştüğü bu dönemde gübre ve besinlere ihtiyaç yoktur. Yılın bu zamanı yapılan besin takviyesi doğal döngülerini bozacaktır, bu yüzden ilkbahara kadar bekleyin. Yeni büyüme belirtileri görmeye başladığınızda veya mevcut yaprakların yeşili canlandığında, büyüme mevsiminde destek vermek için gübrelemeye devam edin.

Ev bitkilerinize kışın hayatlarını sürdürmeleri için gerekli olan şeyleri yeterince verin, nezaketle öldürmeyin. Kışın böcek zararlılarını bile içerebilen erken sorun belirtilerine dikkat edin. Kışı ev bitkileriniz için bir sezon dışı düşünün ve dinlenmelerine izin verin.

İlkbaharda Süreci Tersine Çevirin

Sıcak havalar geri döndüğünde, bitkilerinizi iç mekana getirme sürecini tersine çevirerek bitkilerinizi iklimlendirin. Güneşe ve rüzgara maruz bırakmadan önce gölgeli bir yerde bir veya iki hafta geçirmelerine izin verin.

Not: Kentsel biyoçeşitliliğe adanmış yaratıcı bir mekan olan NADAS’ta, bitki bakımlarından çizime birçok atölye düzenleniyor. Güncel programı takip ederek, size uygun olan atölyelere katılabilirsiniz. Bunun yanı sıra NADAS’ta her cuma, greensquaremeter tarafından düzenlenen bitki sohbetleri gerçekleşiyor. Bitki bakımıyla ilgili deneyimlerinizi ve sorularınızı paylaşma imkanı bulacağınız bu sohbetlere, mutlaka katılamanızı öneririz!