Küratör Sohbetleri: Nazlı Pektaş

Küratör Nazlı Pektaş ile Summart’ta açılan karma sergi “Sanayiden Manzaralar” üzerine keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.

“Sanayiden Manzaralar” sergisinin teması ve isminin seçim sürecini bize anlatabilir misiniz?

“Manzara”, uzun zamandır üzerine çalıştığım bir konu. Daha önce 2018 yılında CIF Cacoon’da küratörlüğünü üstlendiğim “Videodaki Manzara” başlıklı sergide yine manzara konusuna odaklanmış, hareketli görüntüler aracılığıyla sanatçıların işlerindeki manzara kavramına bakışlarını bir araya getirmiştim.

Sergi, Seyrantepe Sanayi Mahallesi’nde geçiyor. Sergilenen işler de Summart Sanat Galerisi de sanatçılar da aynı mahalleden. Konusu da bu bölgede yaşayan ve üreten sanatçıların atölyeleri için türlü sebeplerle seçtiği bu bölge ile girdikleri temas. Ben bu teması manzara ile anlatmalarını istedim.

Zira manzara bakışı giyinir, düşünceyi çerçevelemek ister, aşık da olursun başını da çevirirsin… Manzara uçsuz bucaksız ve zamansızdır.

“Sanayi’den Manzaralar”, sanatçıların sanayi bölgesinin sokaklarından, derinlerinden, duvarlarından, kokusundan, sesinden, bağırsaklarından, gökyüzünden, sakladıklarından/gösterdiklerinden, biriktirdiklerinden/püskürttüklerinden ve içinden/dışından, kendilerinde kalanı gösterdikleri bir sergi. Manzara bu sergide seyredilen yerine seyrettiren olmayı tercih ederken zorunlu olmadıkça kenarından bile geçmediğimiz bu yeri seyretmeyi öneriyor.

Serginin isminde bir araya getirilen sanayi ve manzara; kent belleğinde üretim ve malzemeyle anılan bu bölge ve çevresinin uzun yıllardır ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasi belleğinin sanat yoluyla aktarımına aracı olmakta. Bir yandan sanat tarihinin öğrettiği manzara kavramını yeniden düşünmemizi diğer yandan kentin içinde bir üretim yeri olan sanayi bölgelerinin başka yerler olarak kayda geçen varlığını fark etmemizi talep ediyor.

Bu sergiyi düzenlerken ne gibi ilham kaynakları ve başvurduğunuz referanslar oldu?

Uzun yıllardır sanatçı ve atölyeleri hakkında Art Unlimited Dergisi’nde “Sınırsız Ziyaretler” ismiyle kapağa taşıdığımız bir yazı dizisi kaleme alıyoruz. Bu süreçte, sanatçıların atölyelerinin de bu bölgede olması dolayısıyla sanatçı atölyelerine yakınlaşmak bana ilham kaynağı oldu diyebilirim. Bir yandan bölgedeki yan ve küçük sanayi atölyelerinin varlığı bir yandan burasının ailelerin de yaşadığı bir bölge olması ve aralara kendiliğinden serpişmiş atölyelerin varlığı sergiyi önce zihnimde doğurdu.

Sergide yer alan eserlerin sanatçılarla nasıl bir iş birliği içinde seçildiğini anlatır mısınız?

Bu sergi sanatçı ve iş seçen bir sergi formatında kurgulanmadı. Zaten Seyrantepe Sanayi Mahallesi’nde atölyelerinin olması bu serginin ana fikriydi ve öyle bir araya geldik.

Sergiye dahil edilen sanatçıların eserleri arasında nasıl bir diyalog veya etkileşim yaratmayı hedeflediniz?

Böyle bir hedefim olmadı aslında. Sadece bir mektup yazdım serginin en başında herkese ve orada yazılanlar serginin katalog metninin de çekirdeğini oluşturdu. Oradan arkadaşlarıma geçenler sergi de işlere de geçmiş ve hepsi birbiri ile konuşmaya başladılar. Hatta ilk soruya verdiğim cevapta bu metinden bir bölüm var.

Sergi için seçtiğiniz mekânın seçiminde hangi faktörler önemliydi ve bu mekanla iş birliği nasıl gelişti?

Summart’ın bu bölgedeki varlığı zaten bu serginin olma sebeplerinden biri. Dolayısıyla mekân, sanatçılar ve eserler hep bu mahalleden. Yalnızca ben dışardan katılıyorum sergiye…

Sergide yer alan eserlerin yerleştirilme ve düzenlenme sürecinde nelere dikkat ettiniz?

Sergi kurulumlarında her mekânda her eserle değişen konular bunlar elbette ama bu sergide öncelik ortak konunun içindeki türlü yakınlaşma, çakışma ve karşıtlıkları göz etmek oldu bizim için.

Sergi sürecinde karşılaştığınız en büyük zorluklar ve bu zorlukların üstesinden gelme yöntemleri nelerdi?

Bu soruya büyük bir içtenlikle harika bir süreç geçirdik diyerek yanıt vermek isterim. Zira tüm ekip sanatçı arkadaşlarımla birlikte uyum içinde çalıştık. Sergi koordinatörümüz Cem Karakaya’nın bu süreçte inanılmaz emeği var. Direktörümüz Zeynep Bora daha en başında projemize inanarak bize destek odu. Ve en önemlisi de sanatçı arkadaşlarımın inanarak bu işte yer almayı kabul etmesiydi elbette.

“Sanayiden Manzaralar” sergisinin izleyicilere iletmek istediği özel bir mesajı veya deneyimi var mı?

Mesaj yerine önerisi var. Deneyimi ise zaman içinde göreceğiz.

Bu sergi kente bir daha bakmayı öneriyor. Kentin dönüşümüne, kıyısındakilere, içindekilere, sanayi mahallesi gibi bir yerde sanat yapıyor olmaya yakından bakmayı deniyor. Daimi bir dönüşüm geçiren kentin tüm hafızası, hurdacılar ve toplayıcılar aracılığıyla sanayi mahallelerinde birikirken sanayi mahallesinde bir araya gelen ve bugünün arkeolojik kalıntıları niteliği taşıyan atık malzemeler, sanayinin fiziki manzarasına eklenerek sergide yer alan sanatçıların pratiğinde kimi zaman nesne kimi zaman resmin kendisi olarak hayat buluyor ve Sanayiden Manzaralar sergisi, bölgenin dönüşüm ve değişiminde nesneler, yerler ve insanlar arası bağlantıda sanatçının buradaki manzarasını takibe açıyor.

{187118}