A'dan Z'ye Blockchain Teknolojisi Ve Kripto Para

•

30.05.2019

A'dan Z'ye Blockchain Teknolojisi Ve Kripto Para

Yazı Boyutu:

Son yıllarda geniş kitleler tarafından ilgiyle karşılanan kripto parayla birlikte, kripto paranın arkasındaki teknoloji olan Blockchain de farklı sektörlerin ve devletlerin odak noktası haline gelmiş durumda. Günümüzün en çok konuşulan teknolojilerinden biri olan Blockchain teknolojisini ve kripto parayla ilgili bilinmesi gerekenleri sizin için A’dan Z’ye inceledik.

Türkçe’de ‘blok zinciri’ olarak karşılık bulan Blockchain teknolojisi, kimilerince ekonomide devrim niteliğinde değişimleri başlatma potansiyeli taşıyor. Hatta internetin keşfi kadar değerli görülüyor. Farklı kaynaklarda karmaşık ifadelerle tanımlanan Blockchain teknolojisi, geniş bir uygulama alanını kapsıyor. Bununla birlikte ilk uygulamasının Bitcoin para birimi olması nedeniyle; Blockchain, son derece popüler olan bu kripto para birimi ile birlikte anılıyor.

Yeni kuşak finansal teknolojilerden biri olarak öne çıkan Blockchain teknolojisi, geleneksel işletmecilik anlayışını radikal bir şekilde dönüştürme potansiyeline sahip olmasıyla tüm sektörlerin ve devletlerin odak noktasında. Yapılan araştırmalar da Blockchain kullanımının birçok sektör için faydalı olacağı sonucunu ortaya koyuyor.

{773021}

Blockchain nedir, nasıl çalışır?

1990’lı yılların başında kriptografi uzmanları Stuart Haber ve Scott Stornetta tarafından yapılan çalışmalarla temeli atılan blok zinciri teknolojisi, bilgisayarlar dizisince yönetilen ve değiştirilemez kayıtlardan oluşan verileri, yani kayıt defterini ifade ediyor. Bu bağlamda Blockchain nedir sorusu dijital defter olarak yanıt buluyor.

Blockchain teknolojisi internet, kriptografi ve protokol birleşiminden oluşuyor. Veriler bloklar halinde saklanıyor ve madenci adı verilen ağa bağlı bilgisayarlar, verileri bir araya getirerek arşivleyip blok haline getiriyor. Birbiri ardına gelen sayfalar gibi bağ oluşturan bloklar asla silinmiyor. Blok zinciri üzerindeki her veri bloğu şifreleme prensipleri ile birbirine bağlanarak zincir oluşturuyor. Dolayısıyla blok zinciri teknolojisi, veri akışının düzenli bir şekilde kayıt edilmesini ve kayıtların güvenli bir şekilde saklanmasını sağlıyor.

Daha basit anlatımla; bir yazılım, bir sistem olarak ifade edilen blok zinciri teknolojisi, kişiler arası ve dağıtık bir ağ özelliği taşıyor. Ağda yapılan işlem diğer noktalara anında ulaşıyor ve kayıtlara kalıcı olarak geçiyor. Blok zinciri, akıllı sözleşmeler sayesinde tam otomasyonlar ya da nesneler ile insanlar arasında da olabiliyor.

Blockchain güvenilir mi?

Kripto paralar ile yaygınlaşan Blockchain teknolojisinin ne kadar güvenli olduğu sıklıkla sorgulanıyor. Bu teknolojide kriptoloji biliminden karma (hash) algoritması, asimetrik şifreleme ve simetrik şifreleme kullanılıyor. Bu yöntemler blokları birbiriyle bağlı hale getiriyor. Verilerin çalınması veya değiştirilmesi blok zincirindeki tüm şifrelerin çözülmesiyle mümkün olabiliyor. Şifrelerin çözülmesi yüksek teknik bilgi gerektirdiği gibi yüksek maliyetle gerçekleştirilebiliyor. Verilerin farklı düğümlerde (bloklar hakkında bilgi yayılmasına yardımcı olan bilgisayarlar) bulunması siber saldırı ile kaybolma riskini ortadan kaldırıyor.

{773263}

Blockchain nerelerde kullanılır?

Dağıtık veri saklama biçimi olan blok zinciri, ilk somut kullanımı Bitcoin ile olduğundan kripto para dünyasında kendisine yer buluyor. İşlemlere üçüncü şahsın müdahale edememesi, verilerin değiştirilememesi gibi nedenler tüm sektörlerin ilgisini çekiyor. Blockchain teknolojisi bankacılıktan, tapu sistemlerine, akıllı kontratlardan, insansız otomasyonlara pek çok alanda kullanılabiliyor. Örneğin, sağlık sektöründe acil durumlarda geçmiş sağlık kayıtlarının çok hızlı bir şekilde ortaya konulmasını sağlıyor.

Girişimci Ashwini Anburajan, TED konuşmasında kripto paranın şirketlerin yatırım sermayesi almalarına nasıl yardımcı olduklarını ve kendi şirketinin hikâyesini anlatıyor.

Kripto para ve Bitcoin dünyasına hızlı bakış

“Kripto paraların babası” olarak bilinen Bitcoin’in, blok zinciri teknolojisinin çalıştığının en büyük ve güçlü kanıtı olması nedeniyle, Blockchain sistemi kripto paraların odak noktasında olduğu araştırmalarla gündeme geliyor. Yapılan araştırmalara göre arkasında Blockchain teknolojisi bulunan kripto paraların sayısı beş binin üzerinde ve giderek artıyor.

Kripto para, kriptografik şifreleme algoritmaları ile oluşturulan kişilerarası takas aracı olarak kullanılan dijital varlıkları ifade ediyor. Kripto paraların merkezi bir yönetim tarafından kontrol edilmemeleri geleneksel bankacılık ve ödeme sistemlerinden ayrıldığı noktaların başında geliyor. Blockchain tabanlı kripto paralar hiçbir otorite ve merkezi güç tarafından kontrol edilmiyor. Para, Blockchain teknolojisi ile doğrudan dijital cüzdanlar arasında aktarılıyor.

“Kripto para üretimi yasal m?” sorusu sıklıkla gündeme geliyor. Kripto para üretiminde sahte para kazancı algısı bulunsa da ülkemizin ceza kanunlarında kripto para madenciliği suç olarak nitelendirilmediği için kripto para madenciliği suç teşkil etmiyor. Öyle ki kripto para satış siteleri ve kripto para borsaları da hızla yaygınlaşıyor.

{773250}

Kripto para nasıl alınır?

Teknoloji tabanlı para birimi kripto para, herhangi bir otoritenin desteği olmadan dünyanın her yerindeki bireysel kullanıcılar tarafından üretilebiliyor. Kripto paraların üretimi kripto para madenciliği ile gerçekleştiriliyor. Kripto para madenciliği için donanımlı bir yazılımcının yüksek donanımlı bilgisayar kullanarak özel bir yazılım ve kodlama ile üretim yapması gerekiyor.

Kripto para satın almak ise üretimi gibi teknik bilgi veya donanım gerektirmiyor. Bir cüzdan açmak başlangıç için yeterli oluyor. Cüzdan açtıktan sonra Türk Lirası karşılığında veya kripto para biriminin desteklediği para ile kripto para alınabiliyor. Kripto para işlemleri için alım-satım ücreti ve madencilik ücretleri ödeniyor. Kripto paralar internet üzerinden ya da belirli mağazalardan alışveriş yapmak için kullanılabildiği gibi, yatırım aracı olarak da kullanılabiliyor.

Kripto Para Borsaları

Kripto para satın alımında TL’yi değiştirme imkânı, işlem hacmi gibi detayların yanı sıra güvenliğe dikkat etmek de çok önemli. Sahte web siteleri, sahte mobil uygulamalar, dolandırıcılık e-postaları gibi kripto para üzerinden yapılan dolandırıcılıklar yaygınlaşıyor. Peki, güvenilir kripto para siteleri hangileri?

Türkiye’nin en büyük kripto para borsası BtcTurk’ün katkılarıyla uzmancoin.com tarafından hazırlanan ve Bitcoin başta olmak üzere kripto paralar ile Blockchain’in konuşulduğu haftalık bir podcast’leri yayınlayan Bitcoin 2140, Blockchain dünyasıyla ilgili her zaman güncel kalmanız için birebir.