Londra Sanat Dünyasının Nabzını Tutan Adam: Jean David Malat

Londra’da sanat deyince akla ilk gelen isim ve nam-ı diğer “yıldızların sanat danışmanı” Jean David Malat ile sohbet ettik.

Aslıhan Dağıstanlı Aysev & Jean David Malat

Koronalı ve evde kalmalı günlerimizden tam bir sene önce bir davette tanışmıştık. 1.90’ı geçen boyuyla girdiği ortamda çabucak fark edilen JD’in kimliğini bilmiyordum. Şaraptan ve sanattan anlayan, Parizyen aksanlı hoş sohbet bir Fransız beyefendisiydi nazarımda. Arka planda Sting’in şarkısı sanki lisan değiştirmiş bir edayla çalıyordu: “I am a French Man in London” (Londra’da bir Fransız Adam). Duruma Fransız ama mizansene uygun…

Algıda seçicilik böyle bir şey: Ertesi gün İngiliz medyasındaki boy boy röportajlarda öğrendim ki JD aslında Sting’in şarkısındakinin aksine pek de yalnız biri değil. Onun için “the most connected man in London” diyorlar. Yani Londra’da VIP kim varsa hepsi JD’nin adres defterinde. JD’nin – karşılığında baklava teklif etmeme rağmen– gizliliğinden ödün vermediği kolleksiyonerleri arasında Natalie Imbruglia, Bono, Kate Moss gibi ünlülerin olduğu rivayet ediliyor. (Bono’yu tanıdığını düşünüp, biraz kıskanıyorum).

Peki JD bizim sanat dünyamız için neden önemli?

Çin’den Gana’ya, dünyanın dört bir yanında keşfettiği sanatçıları, milliyet, dil, irk ayırmadan uluslararası yıldızlar yapmasıyla ünlü olan JD, Türkiye’deki çağdaş sanatçılar ile de yakından ilgili. Aktif olarak desteklediği 20 sanatçının içinde iki Türk de bulunuyor: Erdoğan Zümrütoğlu ve Hande Şekerciler.

JD ile hem kendi başarı hikayesini, hem şu anda pandemi dolasıyla tekrar kapanmış olsa da online olarak ziyaret edilebilen Zümrütoğlu sergisini konuştuk.

Jean sanatla buluşman nasıl oldu ?

Aslında Paris’te modellik yapıyordum. Hayatımı model olarak geçirmek istemiyordum. 2005’te Londra’ya taşındım. 25 yaşındaydım. Hem insanlarla aram iyiydi hem de satış konusunda becerikliydim. Bu sayede çalıştığım moda evine 6 ay içinde müdür oldum, sıkı bir çevre edindim. Hayalim sanat dünyasına girmekti. Geceleri Sothebys’de sanat dersleri aldım, kendimi geliştirdim. Gerisi geldi. Kısa bir sürede pek çok kolleksiyoner ailenin özel sanat danışmanı olmuştum bile.

Londra’da bir Fransız olmanın etkisi oldu mu bu hıza?

İlk başlarda oldu sanıyorum. Aksanımın da katkısı olmuş olabilir. Gerçi oğlum iyi konuşamadığımı ve acilen İngilizcemi düzeltmem gerektiğini düşünüyor. (gülüyor)

Peki Zümrütoğlu ile iş birliği nasıl oldu?

2017’de Contemporary İstanbul’da karşılaştık. Çok başarılı bir organizasyondu. Türkiye’ye anında aşık olmuştum: İnsanlarına, yemeğine, kültürüne. Sanatseverlerin sanata olan samimi ilgisine. Türk sanatçıların işlerinden çok etkilendim. Zümrütoğlu’nun eserlerini gördüğümde nefesim kesildi. Klasik ticari işler değil onunkiler. Çok farklı, derin, çarpıcı. Hatta kendi galerimi açmaya Zümrütoğlu’ndan aldığım ilham sayesinde karar verdim diyebilirim.

{773522}

Biraz açabilir misin?

Eserlerinden öyle etkilenmiştim ki, Londra’ya dönüş uçağımda “Zümrütoğlu gibi sanatçıların uluslararası platforma taşınması gerek” diye düşünüp durdum. Bunu hakkıyla gerçekleştirebilmek için tek yol vardı: kendi galerimi açmak. Uçaktan iner inmez aksiyona geçtim. 2018’de Mayfair’deki tarihi binada JD MALAT galerisini açtım.

Mayfair’de galeri açmak kolay olmasa gerek. Adres defteri işe yaradı galiba?

Binanın talibi çoktu diyebiliriz. Ama binanın benim olacağından emindim. (Gülüyor)

Seni bu kadar başarılı yapan nedir ? Iyi bir galerici ve sanat danışmanı nasıl olunur?

İnsanları seviyorum. İşimi severek yapıyorum. Müşterilerime karşı hep açık kalpliyim. Sözüme güvenirler. Galerime gelen herkese şükran duyarım: artist, öğrenci, kolleksiyoner, geçerken uğrayan herhangi bir ziyaretçi. Başka galerilerde görebileceğiniz kibir benim ekibimde asla göremezsiniz. Ayrıca kimin daha sonra müşteriniz olacağını da bilemezsiniz.

Sanat senin için tutku mu ticaret mi?

Ticari kısmı var ama tutku çok büyük parçası. İnsan inandığı şeyi satabilir. Beğendiğim, sevdiğim sanatçılar için tutkuyla, hevesle çalışıyorum. Samimiyetimi hem sanatçılar hem de kolleksiyornerler görüyor sanırım. Ayrıca sanatçılarımı sonuna kadar desteklerim. Bu şekilde karşılıklı bir güven oluşuyor.

Peki sanatçılar mı seni buluyor, sen mi sanatçıları?

Galeriye başvuranlar oluyor tabii. Ama açıkçası bu yol nadiren işler. Genelde ben keşfederim. Gittiğim sanat fuarlarında, instagramda sanatçıları gözlemlerim. İçime dokunan bir iş bulduğumda o artisti merak eder, takibe alırım.

Bir tür sanat avcısısın yani. O zaman seni esas cezbedenler herkesin bildiği blue chip artistler yerine yeni isimler?

Özel bir istek geldiğinde blue chip artistlerin işlerini müşterilerim için seçer, temin ederim. Ayrıca Ed Moses, Li Tianbing gibi çok iyi bilinen isimlerle de uzun zamandır zevkle çalışıyorum. Ancak beni esas heyecanlandıran yeni sanatçıları keşfetmek. Keşfettiklerimi de dünyaya duyurmak.

{773342}

Genç sanatçıları desteklemek ve izolasyona “Sanat umuttur” demek adına pandemi döneminde yaptığın önemli bir çalışma var “Isolation mastered”. Ben buradaki galerilere de örnek olacağını düşünüyorum. Biraz bahseder misin?

Karantina günlerine sanatla moral olmaya çalıştık. Birleşik Krallıkta ikamet şartının dışında her yastan, dil veya milliyetten sanatçıya açık bir yarışma düzenledik. Binin üstünde başvuru geldi. Halk oyuyla seçilen ilk 25 sanatçının eserini de galerimizde sergiledik. Bu yolla, hem yeni yeteneklere tanınma şansı vermiş hem de ekibimi motive etmiş oldum.

Ben sosyal medyadan yakın takipteydim. Hatta Türkiye’de de olsa keşke diye düşündüm. Yeni sanatçılar keşfettin mi bu yolla?

Kesinlikle. Ganalı Kojo Morfo yeni favori artistlerimden oldu.

Zümrütoğlu sergisi nasıl geçti? İngiliz sanatseverlerin ilgisini çekti mi?

JD: Sergimiz çok iyi bir reaksiyon aldı. 2. dalga yüzünden galerimiz tekrar kapanmadan evvel, ekim ayında Londra’daki en önemli sergilerden biri oldu ve pek çok eser satıldı. Sanal galerimiz online olarak devam ederken, bir yandan Zümrütoglu’nun art Miami’deki sergisi için hazırlık yapıyoruz.

Son olarak 200 bin poundum olsa ne satın almamı önerirsin?

Tabii ki önce sevdiğin iş olmalı. Mutlaka Zümrütoğlu al derim. Kojo Morfo çok prim yapacak. Tabii, eğer bütçene uygun olursa Ed Mosses…

{773508}

Zümrütoğlu ile Londra’ya Dair

Londra sanatseverlerini büyüleyen “Atonal Drift” isimli kişisel sergisi hakkında Zümrütoğlu ile mini bir soru cevap yaptık.

Londra’da iz bıraktınız. Tebrikler. Sergi için özel bir ilham kaynağınız oldu mu?

Teşekkürler. Ben sergilerim için özel bir ilham aramam. Günüm akışta geçerken, yaşadığım anın bana etkisini ve benim o andan kayışımı yaşar ve bunu iletmeye gayret ederim.

Londra ve İstanbul sanat camiasını karşılaştırır mısınız?

Londra’da çok daha kozmopolit ve dinamik bir sanat camiası var. Kendimi mukayese edebileceğim daha zengin bir ortam olarak görüyorum.

Malat galeride sergi yapmak sizi nasıl etkiledi?

Çok pozitif. Daha önce Berlin’de sergi açmıştım. Bunun ardından Avrupa’nın sanat baş şehrinde sergileyebilmek çok güzel bir deneyim oldu.