Minyatür Bir Sanat Eseri: Bonsai Bitkisi
Yazı Boyutu:
Bakım ve şekillendirme süreci, meditasyon ve ruhsal bir yolculuk olarak görülen bonsai bitkisi, ihtişamlı görünümüyle minyatür bir sanat eseri niteliği taşıyor. Bonsai bitkisinin bakımıyla ilgili bilinmesi gerekenler bu rehberde.
Kökeni Asya’ya dayanan bonsai; estetik açıdan göz alıcı olmasıyla bahçecilik tutkunlarının ilgisini çeken bir bitki türüdür. Bonsai kelimesi Japonca kökenli olan “Bon-sai”den gelir ve “Saksıda yetiştirilen bitki” anlamına gelir. Bu bitki türü, özel teknikler kullanılarak normal ağaç veya çalı türlerinden minyatür bir hâl alır. Botanikçiler, bonsainin dallarını ve yapraklarını adeta sanatsal bir şekilde şekillendirerek, doğanın büyülü güzelliklerini küçük bir dünyada yansıtırlar. Dolayısıyla her bonsai bitkisinin, farklı bir yaşam hikâyesi anlattığını söyleyebiliriz.
Bonsai, bazı geleneklerde, doğayı ve insanın iç huzurunu temsil eder. Bakım ve şekillendirme süreci, meditasyon ve ruhsal bir yolculuk olarak görülür. Japon Zen bahçelerinde ve tapınaklarında huzura ve sükûnete ulaşmanın sembolü olarak kabul edilir.
Bonsai Bitkisinin Bakımı
Yetiştirilmesi ve bakımıyla, bilgi ve özen gerektiren Bonsai bitkisi ile ilgili bilmeniz gerekenler…
Toprak ve Saksı Seçimi Nasıl Olmalı?
Bonsai bitkisi için en uygun toprak su drenajı iyi olan, besin açısından zengin ve hafif asidik pH seviyesine sahip olandır. Saksı seçiminde ise bitkinin kök sistemine uygun boyutta bir saksı aldığınızdan emin olun. Bonsai bitkinizi yuvarlak, oval veya kare şeklinde saksılara ekebilirsiniz.
Bonsailerde kök gelişimine izin verilmez ancak bu durum, bonsai türüne göre değişkenlik gösterir. Genellikle bonsai, kök gelişimi ve gövde gelişimi belirli bir oranda engellenerek şekillendirilen minyatür dış mekan bitkileridir.
Ne Sıklıkla Sulanmalı?
Bonsai bitkisi düzenli ve ölçülü sulamayı gerektirir. Parmağınızla kontrol ettiğinizde, toprağın nemli olmasına dikkat etmelisiniz. Aşırı sulama kök çürümesine neden olabilir, bu nedenle hava sıcaklığı ne olursa olsun toprağın durumuna göre su verin.
Ne Kadar Güneş Işığı Almalı?
Bonsai, sağlıklı büyüme için doğrudan güneş ışığından faydalanmalı. Ancak aşırı sıcaklık veya güneş yanığından korunmak için yarı gölge bir konumda tutulması öneriliyor. Aldığı hafif güneş sayesinde daha sağlıklı olup yaprak çıkaracaktır.
Bitki Besini Verilmeli mi?
Düzenli olarak uygun miktarlarda bitki besini vermek, bonsainin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için oldukça önemli. Genellikle bitki büyüme mevsiminde yani ilkbahar ve yaz aylarında azotlu gübre kullanmak faydalı olur. Kış aylarında besleme miktarını azaltmanız gerektiğini unutmayın.
Budama ve Şekillendirme Nasıl Yapılmalı?
Bonsai bitkisi, estetik bir görünüm ve istenilen şekli korumak için periyodik budamaya ihtiyaç duyar. Yapraklar ve dallar dikkatlice şekillendirilir ve gereksiz kısımlar kesilerek bitkinin estetik yapısı vurgulanır. Bonsai bitkisini budamak için en uygun zaman, bitkinin büyüme mevsimi olan ilkbahar ve yaz aylarıdır. Bu dönemde bitki aktif büyür ve kesilen dallar daha hızlı iyileşir. Kış aylarında budama yapmak, bitkinin zayıflamasına ve iyileşme sürecinin uzamasına neden olabilir.
Kesim yaparken keskin ve steril bir budama makası veya bıçak kullanın. Dalların kök kısmına mümkün olduğunca yakın bir noktasından kesim yapmak, iyileşme sürecini hızlandırır ve yara izi daha az belirgin olur.
Bonsai Türleri Nelerdir?
Bonsai, yaprak döken veya her dem yeşil kalan türlere sahiptir. Her birinin kendine özgü özellikleri vardır. İç mekan veya dış mekan yetiştiriciliği için uygun olan bonsailer, doğru bakımla yıllar boyunca sizinle yaşamaya devam eder.
1
Ficus Bonsai (Ficus benjamina)
Ficus ailesine ait olan bu iç mekan bonsai, yapraklarını dökmez ve dolayısıyla yıl boyunca yeşil kalır. Ficus bonsai, bakımı kolay olduğu için başlangıç düzeyindeki bonsai hobileri için mükemmel bir seçenektir. Işık ihtiyacı nispeten düşük olduğu için iç mekanlarda yetiştirmek için idealdir.
2
Japon Akçaağacı Bonsai (Acer palmatum)
Yaprak döken bu tür, Japon kültüründe büyük bir öneme sahiptir. İlgi çekici dalları ve zarif yaprakları, çarpıcı bir bonsai görünümü sağlar. Mevsimlere göre değişen yaprak renkleriyle bahar ve sonbahar aylarında görsel bir şölen sunar.
3
Çin Ligustrumu Bonsai (Ligustrum sinense)
Yaprak döken bu tür, kompakt ve küçük yaprakları ile sıkça tercih edilen bir bonsai seçeneğidir. Çin Ligustrumu, şekil vermesi ve budaması kolay olduğu için sıkça başlangıçta tercih edilir. Sıcak iklimleri sever, iç mekanlarda ve açık hava bahçelerinde yetiştirilebilir.
4
Çam Bonsai (Pinus spp.)
Her dem yeşil olan çam türleri, bonsai dünyasında da popülerdir. Gövdesindeki çarpıcı kabuk dokusu ve iğne benzeri yaprakları, bonsai sanatında güçlü bir ifadeye sahiptir. Dikkatlice şekil verilmesi gereken çam bonsai, biraz daha deneyimli ellerde gelişim gösterebilir.
5
Azalea Bonsai (Rhododendron spp.)
Renkli ve göz alıcı çiçekleriyle bilinen Azalea türü, yaprak döken ve her dem yeşil çeşitlilikleri bulunan bir bonsai türüdür. Bahar aylarında yoğun çiçeklenme dönemi yaşayan Azalea bonsai, bakımı biraz daha özen gerektirse de estetik açıdan büyüleyici sonuçlar elde etmek mümkün.
