Derinkuyu Yeraltı Şehri Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yazı Boyutu:
Anadolu’nun en eski ve gizemli yerleşim yerlerinden biri olan Derinkuyu Yeraltı Şehri hakkında bilinmesi gerekenleri derledik!
Doğal ve tarihi güzellikleri ile 1985 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde kendine yer bulan Kapadokya, Türkiye’nin en çok rağbet gösterilen turizm merkezlerinin başında geliyor. Peribacaları, vadileri, müzeleri ve kalelerinin yanında gizemli yeraltı şehirleriyle de büyük ilgi topluyor. Bu 36 yeraltı şehirlerinden en büyüğü ise Derinkuyu Yeraltı Şehri. Rotamızı Derinkuyu’ya çeviriyor ve bu tarihin derinliklerini keşfediyoruz.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin Tarihi Ne Zamana Dayanıyor?
Kesin olarak saptanamasa da şehrin tarihinin M.Ö. 3000 yıllarına kadar uzandığı tahmin ediliyor. Bazı araştırmacılar tarafından şehrin tarihinin Hititler dönemine dayandığı iddia edilse de bunu doğrulayacak veriler mevcut değil. Eski adının Malakopi olduğu bilinen Derinkuyu, Kapadokya Krallığı ve Bizans İmparatorluğu gibi birçok medeniyete de ev sahipliği yapmış. Türkler ise bölgeye 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra gelmiş.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’ni Kimler, Neden Yaptı?
Eldeki verilere göre Derinkuyu’nun ilk yerlilerinin kökenleri Asur kolonilerine kadar ulaşıyor. Roma İmparatorluğu’nun henüz Hristiyanlığı resmi din olarak kabul etmediği dönemde, ilk Hristiyanlar tarafından güvenli şekilde ibadet edebilmek için yapılmış. Şehir, kolay bulunamayan geçitlerini, sadece içeriden açılıp kapanabilen taş kapılarla koruyan bir savunma sistemine sahip. Bu sistem sayesinde bölgedeki diğer Hristiyanlar, Roma ve Arap saldırılarından korunmuş ve burayı uzun süre dış dünyayla etkileşime girmeden kalabilecekleri bir sığınak olarak kullanmış. Peki bu nasıl yapılmış? Bölgenin coğrafi özelliklerini kendi avantajlarına kullanarak! Yumuşak tüfün kolayca şekil verilebilirliğinden yararlanarak depo, havalandırma bacaları, ahır, kilise, okul, su kuyuları, toplantı ve mezar odaları vb.yaparak genişletmişler.
{35163}
Derinkuyu Yeraltı Şehri Ne Zaman Keşfedildi?
Adını 60- 70 metre derinindeki 52 su kuyusundan alan Derinkuyu’da 1830’lu yıllara kadar yer üstünde dahi yerleşim yeri yokmuş. Rastlantı eseri 1963 yılında keşfedilen şehir, 1967 yılında ise ziyarete açılmış. O zamandan beri meraklı konuklarını büyülemeye devam ediyor.
Derinkuyu Yeraltı Şehri Bölümleri
Yaklaşık 85 metreye ulaşan derinliğe sahip şehrin, günümüzde sadece yüzde 10’una tekabül eden kısmı gezilebiliyor. Yüzlerce odadan oluşan şehir, tıpkı bir labirent gibi tünellerle birbirine bağlı. Derinkuyu’nun ziyarete açık bölümü, derinliği 50 metre olan toplam sekiz kattan oluşuyor. Yeraltı şehirlerinde genellikle en eski katlar olan giriş katlarında ahır, mutfak, şırahane ve depo bulunuyor, Derinkuyu’da da aynı durum söz konusu. Tabii ki bu bir tesadüf değil: hayvanları aşağı katlara indirmenin zorluğu, hasat edilen üzümlerin şırahanelere rahat taşınabilmesi bu konumlandırmanın en önemli sebeplerinden.
Üçüncü katta; yaşama alanları, konferans salonu ve Derinkuyu’yu diğer yeraltı şehirlerinden farklı kılan misyoner okulu bulunuyor. Buna ek olarak üçüncü katta Derinkuyu’yu Kaymaklı Yeraltı Şehri’ne bağlayan gizli bir tünel de var, bu sayede insanlar farklı yerleşim yerlerine ve dışarıya ulaşım sağlayabilmişler!
Dördüncü katta ise sığınma yerleri ve aynı zamanda su kuyusu olarak da kullanılan mühendislik harikası havalandırma bacaları bulunuyor. “Şehrin kalbi” olarak da nitelendirilen beşinci kat, birleştirme görevi görüyor. Bu kat, altıncı kata bağlanan bir tünel ile sonlanıyor. Dar tünellerin başlangıcı olan altıncı katta 5 oda mevcut. Bazı kaynaklarda bu odalardan ikisi kapı, kalan üçü de tünel girişini teftiş eden kontrol odaları olduğu iddia ediliyor.
Derinkuyu’nun en geniş bölümü ise yedinci kat. Burada bir toplantı odası, mezarlık, akıncılar tarafından zehirlenmesini önlemek amacıyla yeryüzüne açılmayan bir su kuyusu ve kilise bulunuyor. Küçük bir odaya sahip sekizinci kata gelindiğinde gizemli ziyaret sonlanıyor. Henüz sadece küçük bir kısmı ziyarete açık olan şehrin, 12- 14 kata kadar ulaşabileceği tahmin ediliyor. Geri kalan kısmı keşfedildiğinde tarihe ışık tutacak bulgular belki de yepyeni bir sayfa açacak!
{38773}
Derinkuyu Yeraltı Şehri Müze Bilgileri
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin girişinde yer alan Üzümlü Kilise ya da bir diğer adıyla
Aziz Theodoros Trion Kilisesi de buraya gelindiğinde görülebilecek tarihi yapılardan bir tanesi.
Açılış/Kapanış Saatleri:
Açılış Saati: 08.00
Kapanış Saati: 19.00
Adres: Bayramlı Mah. Şemşili Yolu Sok. No:15 Derinkuyu/Nevşehir
Telefon: (0384) 381 31 94
Giriş Ücreti: Güncel bilet bilgisi / Müzekart sahibi olanlar ücretsiz olarak girebiliyor.
BONUS: Derinkuyu Yeraltı Şehri Efsanesi
Hâlâ keşfedilmemiş bölümleri ve yapıldığı dönem göz önünde bulundurulduğunda nasıl inşa edildiğine hâlâ akıl sır erdirilemeyen Derinkuyu, gizemini koruyan geçmişiyle efsanelere konu oldu. Nesillerden beri anlatılan hikâyeye göre, göklerden gelen melekler bölgeyi görür görmez çok beğenmiş ve burada yaşamaya karar vermişler. Bölgede huzurla yaşayan melekler bir gün göklerden gelen davetsiz misafirler tarafından rahatsız edilmiş. Bu davetsiz misafirler, iyi melekleri yok etmek isteyen kötü huylu cinlermiş. Uzun süren mücadelenin ardından kötü cinlerle baş edemeyen melekler başka yollar aramış ve çareyi gizli yer altı şehirleri yapıp buralarda saklanmakta bulmuş. Rivayete göre melekler hâlâ bu şehirlerden biri olan Derinkuyu’da yaşamaya devam ediyor ve hatta bazı geceler ışıklar içinde göğe yükseliyorlarmış.
*Derinkuyu Yeraltı Şehri yerin altına kat kat inşa edildiği için hiç gün ışığı görmeyen bir yer. Hatta yer yer çok dar yerlerden yürümek gerekebiliyor. Bu nedenle klostrofobi belirtisi olan kişilerin buraya girmemesi öneriliyor.
