Sürdürülebilirliği Fotoğraflarla İfade Eden Sanatçı: Murat Germen
Yazı Boyutu:
Fotoğrafı bir ifade aracı olarak kullanan Murat Germen ile, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlikle ilgili merak edilenleri konuştuk.
Murat Germen
Sanatçı, eğitimci ve arşivci Murat Germen, fotoğrafı bir araştırma aracı olarak kullanıyor… Sanatçının eserleri; aşırı kentleşme ve soylulaştırmanın etkileri, kent hakları, yerel kültürlerin sürdürülebilirliği, insanın doğada neden olduğu tahribat, iklim değişikliği, küresel ısınma, su hakları gibi konulara odaklanıyor. Sürdürülebilirliğe dair merak edilenleri Murat Germen ile konuştuk.
Hem kişisel hem de yaratıcı yaşamınızda doğayla ilişkinizi nasıl tanımlarsınız?
Doğa benim için yüce, merhametli, kapsayıcı, iyileştirici, sakinleştirici, yaşanılan ana odaklandırtan, farkındalığı yükselten bir evrensel ortam; diğer deyişle insanın olmadığı her şey. Doğa beni içinde misafir ettiği zaman minnet duyuyorum, küçülüyorum, hırslarımdan arınma hissi ediniyorum. Kenti artık bir esaret yeri ve insan hırsının varabileceği en yüksek noktanın kalbi olarak gördüğüm için doğa benim için bir sığınma yeri.
Küresel ısınma ve küresel ısınmanın yarattığı coğrafi değişikliklere odaklandığınız “Küresel İkaz” serginiz çok çarpıcı… Serginin çıkış ve yaratılış hikâyesini anlatır mısınız?
Küresel İkaz / Global Warning, Kale Tasarım ve Sanat Merkezi
Teşekkür ederim. 2010’ların başından bu yana Norveç, İzlanda, Kanada, Laponya gibi çeşitli soğuk coğrafyalara gitme fırsatım oldu. İlk başlarda eşim Sema Uygur Germen ile birlikte daha çok konferans sunumu + turistik seyahat amacıyla yola çıkmış olsak da, 2018 yılında yaptığımız Svalbard adası ve Grönland seyahatlerinden sonra küresel ısınmaya dair görece yüzeysel farkındalığımız iyice derinleşti ve bunu başkaları ile paylaşmak istedim. Konu, insanın ilk odaklanmak zorunda olduğu ve acil eylem gerektiren bir konu ve bu sergi ile bunu hatırlatmayı amaçladım. Kale Tasarım ve Merkezi’nin konu hakkındaki hassasiyeti vesilesi ile bu sergiye alan açması ve yoğun bir halkla ilişkiler kampanyası yürüterek çok sayıda kişiye ulaşmamızı sağlaması değerli.
Çalışmalarınız için gözlem yaptığınız anlara bir yolculuk yapalım. Sizi en çok etkileyen görüntüler nelerdi?
Beni en çok etkileyen Grönland’daki Ilulissat kasabasının hemen dışındaki Ilulissat Buzfiyordu’nda gördüğümüz devasa buzdağları oldu. Derin bir sessizlik ortamında denizin ortasında hiç görmediğim büyüklükte kütlelerin yan yana durup geçici bir coğrafya oluşturmaları o kadar muhteşem bir manzara idi ki, fotoğraf çekmeye başlamadan önce dakikalarca durup bakakaldık. Arada büyük buz parçalarının kopup denize düşmesinden kaynaklanan su sıçraması sesleri ise bu biricik anı daha da büyüleyici kılıyordu, hipnotize bir şekilde tanık olmak yüzünden ses kaydı alamadığımıza yanıyorum.
“Kenti artık bir esaret yeri ve insan hırsının varabileceği en yüksek noktanın kalbi olarak gördüğüm için doğa benim için bir sığınma yeri.”
Aşırı kentleşme, doğaya yapılan tahribat, su hakları gibi konularda yaptığınız çalışmalar, izleyiciler üzerinde nasıl etkiler yaratıyor? Gelen geri dönüşlere baktığınızda, insanlar sorumlu bir birey olma yolunda ilerliyorlar mı?
Küresel İkaz / Global Warning, Kale Tasarım ve Sanat Merkezi
Sergilerin nasıl bir etki yaptığını net olarak ölçme şansım pek olmuyor. Kurumlar bu konularda sergi daveti yollamaya devam ediyorlar, bu da bana bu konular hakkında yapmakta olduğum üretimlere, aktarımlara şu ya da bu şekilde ihtiyaç duyulduğunu düşünmeme yol açıyor. Sergiler dışında, yılda 25 ila 35 kadar konuşmaya çağrılıyorum. Bu konuşmalarda az ya da çok bir etki yaratabildiğimi hemen o an görebiliyorum; çok güzel sorular ve iş birliği teklifleri geliyor, özellikle genç insanların aklını çelebildiğimi görüyorum ki bu beni gerçekten mutlu ediyor.
Size göre sürdürülebilir yaşama etkili şekilde vurgu yapan, çalışmalarını yakından takip ettiğiniz sanatçılar kimler?
Kanadalı fotoğrafçı Edward Burtynsky, yakınlarda kaybettiğimiz Alman fotoğrafçı Michael Wolf, Belçikalı fotoğrafçı Carl De Keyzer, Amerikalı fotoğrafçı Chris Jordan işlerini ilgiyle izlediğim sanatçılar.
Peki, günlük hayatınızda sürdürülebilir yaşama destek olmak için neler yapıyorsunuz?
Küresel İkaz / Global Warning, Kale Tasarım ve Sanat Merkezi
Elektrik tasarrufu için tüketimi minimize edecek şekilde yaşıyoruz ve lüzumsuz yere açık duran lambaları kapatıyoruz, uzunca bir süredir tüm lambalarımız LED ampul içeriyor. Elektriğe bağlı tüm elektronikler anahtarlı çoklayıcılara bağlı ve gece hepsini kapatıyoruz, bu sayede fahiş elektrik zamlarından fazla etkilenmedik. İşyerindeki boş toplantı odalarında açık gördüğüm ışıkları kapatıyorum. Evde ve işyerinde asansör kullanmıyorum, toplu ulaşım istasyonlarında yürüyen merdiven kullanmıyorum, hem bu sayede egzersiz de yapmış oluyorum. Şehirde arabaya binmek yerine toplu ulaşımla seyahat ediyoruz.
Musluklardan lüzumsuz yere su akıtmıyoruz, duş suyu ısınana kadar Vileda kovasına akıtıp ya ev ya da klozet temizliği için kullanıyoruz. Arabayı pek nadiren yıkıyoruz, kış günleri kirli durmasına aldırmıyoruz, nasıl olsa hemen kirleniyor. Evde tüm organik çöpleri Bokaşi kovasında kompostlayarak kolektif çiftliğimizde iyi tarım gübresi olarak kullanıyoruz. Eve gelen tek kullanımlık plastikleri A4 ebadında kesip dört ayaklı kızımız Maya’nın (bir Golden Retriever) ihtiyaç molası temizliğinde kullanıyoruz (bu amaç için özel poşet almak yerine); bu şekilde 3,5 senedir doğaya 3000-3500 kadar daha az poşet atmış oldum.
Dünyada ve Türkiye’de sürdürülebilirliğin geleceğini nasıl görüyorsunuz? Bu bir heves mi, yoksa nihai değişimin ayak sesleri mi?
Her ne kadar birçok ezbere, laf olsun diye, prestij kazanmak ve itibar aklamak için yapılan yüzeysel farkındalık kampanyalarına şahit olsak da, bunun heves olmadığını düşünmek istiyorum. Nihai değişime başlamayacaksak yok olacağız; bunu kafamıza acilen sokmamız, silkinmemiz, eyleme geçmemiz gerekiyor. Doğa hep var olacak, yok olacak biziz!
