Henri Rousseau; Hayatı, Eserleri ve Bilinmeyenleri

Ard-izlenimcilik ya da bir diğer adıyla post-empresyonizm akımının en beğenilen ressamlarından biri olan Henri Rousseau hakkında tüm detayları öğrenin.

Henri Rousseau Kimdir?

Post-empresyonizm akımını benimseyen ressamlardan biri olan Henri Rousseau, yaşadığı dönemde hiçbir zaman diğer sanatçılar tarafından başarılı olarak görülmedi. Yaptığı tablolar ölümünden sonra değerlense de Henri Rousseau, yaptığının tabloların güzelliğinden o kadar emindi ki kendini her zaman kendi kendini yetiştirmiş bir sanat dahisi olarak nitelendiriyordu.

Hayatının son 17 yılını resim yaparak geçiren ressam eserlerinde tropik doğayı ve vahşi yaşamı anlattı. Bu tabloların en ilginç yanı sanatçının hiçbir zaman vahşi bir orman görmemiş hatta hayatı boyunca Fransa dışına çıkmamış olması. Yaşadığı dönemin şartları düşünülürse Henri Rousseau’nun hayal gücü ve bunu tuvale aktarma becerisi daha da değerleniyor.

Henri Rousseau’nun Hayatı

Henri Rousseau’nun otoportre çalışmaları

1844 yılında, Fransa’nın Kuzeybatısında bulunan Mayenne’de dünyaya gelen Henri Rousseau ressam kimliğini ileri sayılabilebilecek yaşlarda kullandı. Tüm hayatı boyunca resme ve sanata merakı olsa da geç yaşına kadar farklı ofis işlerinde çalıştı. En son, annesini yalnız bırakmamak için taşındığı Paris’te gümrük memuru olarak çalıştığı için sanat dünyasında Le Douanier (gümrük çalışanı) takma adıyla da tanınır. 49 yaşında emekli olduktan sonra tüm vaktini sanata ve resim yapmaya veren Henri Rousseau tablolarında özellikle doğayı ve tropik iklimi konu aldı.

1868’de 24 yaşındayken, Paris’ta yaşadığı evin sahibinin kızı 15 yaşındaki Clémence Boitard ile ilk evliliğini yaptı. Çiftin altı çocuğu oldu ama sadece bir tanesi hayatta kaldı. 1888’de eşini kaybetti ve 10 sene sonra ikinci evliliğini kendisi gibi dul olan Josephine Noury ile yaptı. Noury de hastalığa yenik düştü ve evlendikten sadece dört yıl sonra vefat etti.

Josephine Noury

Henri Rousseau hiçbir zaman tablolarından iyi para kazanamadı ve fakir bir hayat sürdü. 1910 yılında bacağındaki göz ardı ettiği bir yaranın kangren olması yüzünden olduğu ameliyat sonrasında kan zehirlenmesinden hayatını kaybetti.

Kendinden ve çalışmalarından her zaman alçak gönüllülükle bahsettiği için de hak ettiği değeri öldükten sonra görmeye başladı. Kendinden sonra gelen birçok sanatçıya ilham veren Henri Rousseau her zaman en büyük ilhamının doğa olduğunun altını çizdi.

{772277}

Henri Rousseau ‘nun Eserleri

The Flamingos

Vincent Van Gogh, Paul Cézanne, Pablo Picasso, Georges Seurat, Paul Gauguin’nin de dahil olduğu post-empresyonizm akımını benimseyen Henri Rousseau hakkındaki en asılsız iddia tropik bir yaşamı deneyimlemiş olduğu. Hayatı boyunca hiç Fransa dışına çıkmayan ressam resimlerinde her zaman -post empresyonizmin gereği- soyut ve sembolik tanımlamalara yer verdi. Bununla birlikte de çok sevdiği doğayı, oranları ve vahşi yaşamı sık sık resimlerine konu etti. Öyle ki Rousseau’nun eserleri için Paris’teki orman tanımı kullanıldı.

Monument to Chopin in the Luxembourg Gardens

Renkleri olabildiğince sade ve gölgesiz kullandığı adeta fırçası yokmuş gibi resim yaptığı için de çok eleştirildi. Yaptığı resimlerin değeri çok sonraları anlaşıldı. Hiç vahşi yaşam görmeyen ressam, tropik hayatı resmettiği tablolarında ilhamı çocuk kitaplarındaki illüstrasyonlardan ve Paris’teki botanik bahçelerinden aldı. Dönemin ressamları onu çocuk gibi resim yapmakla tanımlasalar da aslında kendi tekniğini ustaca kullandığını eserleriyle kanıtladı.

La Rêve, Rüya

Tuval üzerine yağlı boya, 1910

Rousseau’nun ölmeden önce yaptığı son tablo olarak bilinen Rüya aynı zamanda sanatçının en bilinen eserlerinden biri. Vahşi bir ormanda nilüfer yapraklarında yatarken resmedilmiş kadının da sanatçının gençliğindeki sevgilisi Polonyalı Yadwigha olduğu iddia ediliyor. Resmin detaylarında gizlenmiş olan hayvan figürleri de tablonun büyüleyici yanlarından biri. Tablo şu an New York’taki MoMA’da sergileniyor.

Tiger in a Tropical Storm (Surprised!), Tropik Fırtınadaki Kaplan (Şaşırmış!)

Tuval üzerine yağlı boya, 1891

Henri Rousseau’nun ilk tropik sahne çalışması olarak bilinen tablo, vahşi ormanda fırtınada çakan şimşekle şaşkına dönen bir kaplanı konu alıyor. Avlanmak üzere olduğu belli olan kaplanın avının ne olduğu ya da onu yakalayıp yakalayamadığı resmi izleyenlerin hayal gücüne bırakılıyor. Ressamın ilk ciddi eleştirilerini aldığı ve dikkat çekmesini sağlayan tablo bu olsa da Rousseau bundan sonra uzun süre tropik çizimler yapmaya ara verdi. Tablo Londra’daki National Gallery’de görülebilir.

{772292}

La Guerra, Savaş

Tuval üzerine yağlı boya, 1894

Henri Roussea’nun en etkili eseri bu tablo olsa gerek. Bir elinde kılıç diğer elinde meşale tutan genç kadının öne çıktığı tablo savaş meydanının vahşiliğini gösteriyor. Orsay Müzesi’nde sergilenen tabloda savaşta hayatını kaybetmiş cansız bedenler, kömürleşmiş ağaçlar ve yası temsil eden kırmızı bulutlar görülüyor.

La Bohémienne Endormie, Uyuyan Çingene

Tuval üzerine yağlı boya, 1897

Afrikalı bir kadının dolunayla aydınlanan yıldızlı bir gecede, kurak arazide uyuyakalmasını anlatıyor. Yanında mandolini ve su kabıyla uyuyakalan kadının yanına gelen aslan, kadın için bir tehdit olarak değil aksine onu koruyarak resmedilmiş. Rousseau’nun belki de en tanınan eseri olan tablo New York MoMa’da sergileniyor.

La Charmeuse de Serpents, Yılan Oynatıcısı

Tuval üzerine yağlı boya, 1907

Dolunaylı bir gecede boynunda yılanla, flüt çalarak dolaşan bir kadının resmedildiği Yılan Oynatıcısı ressamın sipariş üzerine resmettiği bir eser. Şu an Oresay Müzesi’nde sergilenen tablo vahşi ormandaki hayvanların kadının ve onun flütünün sesiyle büyülenmesini anlatıyor.

Le Lion Ayant Faim Se Jette Sur L’Antilope, Antilobun Üzerine Atlayan Aç Aslan

Tuval üzerine yağlı boya, 1905

Rousseau’nun kamuflajlarında kaybolunan çalışmalardan biri olan bu tablo ilk sergilendiğinde, ressam yanına eklediği açıklamada panterin ve baykuşun kendi payını beklediğini, antilobun gözünden akan yaşın durumun vahimiyetini ifade ettiği anlattı. Basel’deki The Beyeler Foundation’da sergilenen tablo ilk ortaya çıktığında olumsuz eleştiriler alsa da sonradan tasvirlerindeki güzelliğin kıymeti bilindi.

{772302}

Henri Rousseau’nun Bilinmeyenleri

Pablo Picasso ile Arkadaşlığı

Aynı dönemde yetişen iki farklı ressam olan (aslına bakıldığında hem Rousseau hem de Picasso post-empresyonist ressamlar olsa da ikisinin de soyut kavramları ele alış biçimi çok farklı ve kendine has) Henri Rousseau ve Pablo Picasso’nun pek bilinmeyen arkadaşlık hikayesi var. Rousseau’nun bir tablosunu, sokakta ikinci el kullanılabilecek bir kanvas olarak satıldığını gören Picasso tabloyu çok sever ve hemen ressamla tanışır. Sonrasında Rousseau’nun sanat camiasında kabul görmesi için aralarında Jean Metzinger, Juan Gris ve Gertrude Stein’ın da bulunduğu bir eğlenceli akşam yemeği organize eder. Gecede yaşanan eğlenceli anlar yaşandığı her zaman söylendi. Öyle ki Rousseau’nun Picasso’ya ‘Sen ve ben dönemin en önemli iki sanatçısıyız. Sen antik tarzda ben ise modern tarzdayım’ dediği katılan herkesin bu cümleleri uzun süre anlattığı söyleniyor. Gece o denli etkili izler bıraktı ki o kutlamadan Le Banquet Rousseau (Rousseau Kutlaması) diye bahsediliyor.

Pablo Picasso ve Henri Rousseau uzun yıllar boyunca arkadaş oldu. Ve sanat dünyasında Rousseau’yu, onun yaratıcılığını ve tekniğini en çok destekleyen yine Picasso oldu.

Yeteneği Dışında Desteği Olması

Henri Rousseau her zaman resimlerinde kimsenin katkısı olmadığını ve hiçbir zaman resim eğitimi almadığını söyledi. Ama daha sonraları resmini geliştirmek ve tekniğini özelleştirmek için Felix Auguste Clement ve Jean-Leon Gerome’dan birkaç taktik öğrendiğini söyledi.

İllegal Durumları Olması

Woman Walking in an Exotic Forest

Ünlü ressamın hayatında bilinen iki dikkat çeken illegal detay var. Birincisi bir avukatın yanında asistan olarak çalıştığı ilk işinde müvekkillerden biri için yalancı şahitlik yapması. Bu durum fark edilince Henri Rousseau ceza aldı ve hapis yatmamak için dört yıl orduda çalışmayı kabul etti.

İkincisi ise para kazanmak için dolandırıcılığa başvurmuş olması. Hayatı boyunca hiçbir zaman refah bir hayat sürmediği bilinen ressamın adı ölmeden üç yıl önce banka dolandırıcılığa karıştı. Hakime yazdığı mektupta aslında kandırıldığını ve dolandırıcı olmadığını anlatan Rousseau böylece hapis yatmadı.