Influencer Dünyasına Ticari Kılavuz Penceresinden Bakış
Yazı Boyutu:
‘Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’a dair tüm detayları öğrenin.
Influencer ya da etki eden. Sosyal medyanın hayatımızdaki gücünü arttırması ile influencer dünyası ile de tanıştık. Bugün hem tüketiciler hem de markalar olarak sevdiğimiz, örnek aldığımız, tarzını, stilini beğendiğimiz kişileri takip ediyor ve aslında onlardan “influence” oluyoruz.
“Influencer” kavramı Influencing’ten geliyor ve bununla birlikte Influencer Marketing doğuyor. Türkçe’de “Etkileyici Pazarlama” dediğimiz bu pazarlama türünde; internet ünlülerinin önerilerini, yönlendirmelerini ve/veya ürün yerleşimlerini görüyoruz. Burada da karşımıza marka iş birlikleri çıkıyor. Etkili bir iletişim, marka bilinirliğini artırabilir, ürün veya hizmetlerin satışını destekleyebilir ve sosyal değişim yaratma potansiyeline sahip olabilir.
Influencer dünyasının marka ve ticaret dünyasındaki etkisini arttırması ile birlikte de resmi kılavuzlar karşımıza çıkmaya başlamıştı. Bu alanda yayımlanan son kılavuz Reklam Kurulu’nun 04.05.2021 tarihli ve 309 sayılı toplantısında 2021/2 numaralı ilke kararı olarak kabul edilen “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz”u. En güncel ve geniş kapsamlısı bu kılavuz diyebiliriz.
2021 yılında yayımlandıktan sonra influencerlar ve markalar mercek altına alındı ve tüm faaliyetlerini bu kılavuza göre devam ettirmeleri beklendi. Uyulmadığı noktada ise cezalar ile karşı karşıya kalındı. Aslında bu kılavuza bir yasaklama değil; şeffaflık ve güveni sağlayan yönlendirici bir döküman olarak baktığımızda hem Influencerlar ve markalar hem de tüketiciler için çok daha fazla fayda sağlıyor. Çünkü şeffaflığın ve güvenin olduğu yerde bağ kurma başlıyor. Bağ kurma ise özellikle marka sadakatini ve marka savunuculuğunu çok arttırıyor.
Peki “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz”u bize neler söylüyor?
İş Birliği Olduğu Belirtilmeli
Influencer iletişiminde reklamveren tarafından verilen ürün/hizmet hediyeymiş ve sadece tüketiciymiş gibi gösterilmemeli. Açıkça reklam iş birliği olduğunun belirtilmesi gerekiyor. Burada önemli olan nokta şeffaflık ve güven. Tüketiciye şeffaf olunması isteniyor.
Ayırt Edici İfadeler Kullanılmalı
- Reklam paylaşımları; açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmeli ve ayırt edilebilir olmalı. Renk ve paylaşım tarzı olarak takipçilerin ilk anda dikkatini çekeceği şekilde planlanmalı.
- Influencerlar reklam çalışması yaptıkları her paylaşımda içeriğin türüne göre aşağıdaki ibarelerden birine yer vermeliler.
- Kullanılacak bu ibareler; açık, okunaklı, belirgin şekilde yer almalı. Bunların dışında içerikle ilgili başka bir etiket veya bahsetme yapılıyorsa reklama ilişkin etiket, onların arasında kaybolmamalı.
İçerik türüne göre ifadeler şu şekilde eklenmeli:
Videolarda: (Video içinde sürekli ya da açıklama kısmında daha fazla oku alanına gelmeden)
- “Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.”
- “Bu video, [reklam veren] ile ücretli iş birliğini içermektedir.”
- “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
- “Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
- “Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.”
Fotoğraf ve mesajlarda: (Reklam verenin adı, markası, unvanından herhangi biri ile)
- #Reklam
- #Reklam/Tanıtım
- #Sponsor
- #İşbirliği
- #Ortaklık
- “@[Reklam veren] ile iş birliği”
- “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
- “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”
Podcastlerde: (Yayının başında, ortasında, sonunda yazılı ve sözlü olarak)
- “Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.”
- “Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir iş birliğinden oluşmaktadır.”
- “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
- “Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
Hikâyelerde: (Paylaşım süresi boyunca reklam verenin adı, markası, unvanından herhangi biri ile)
- #Reklam
- #Reklam/Tanıtım
- #Sponsor
- #İşbirliği
- #Ortaklık
- “@[Reklam veren] ile iş birliği”
- “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
- “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”
Göstermelik Değil; Gerçek Deneyim ve Kanıtlanmış Bilgi Sunulmalı
Kullanılmayan ve sonuçları gözlemlenmeyen bir ürün, deneyimlenmiş gibi gösterilmemeli. Influencerların gerçek deneyim sunması gerekecek ki zaten aslında bu durum influencer pazarlamasının temeli. Her zaman gerçek deneyim olmalı ki tüketici güveni sağlansın. O yüzden influencerlardan ürünleri gerçekten deneyimlemeleri ve kullanmaları bekleniyor. Bu hissin tüketicide de çok önemli olduğunu unutmamalıyız.
Ayrıca buna ek olarak bir ürün/hizmete yönelik tanıtım yapılırken sonuçları kanıtlanmamış, bilimsel olmayan, veriye dayanmayan bilgiler paylaşılmamalı. Ürün & hizmet tanıtımı yaparken; influencer ya bilgileri bilimsel veriye dayandırıp kaynak gösterecek ya da sadece yönlendirme yapmadan kendi görüşlerini ve deneyimlerini paylaşacak.
Sağlık Konularındaki Paylaşımlara Dikkat Edilmeli
Sağlık konusu ticari reklamlarda en hassas nokta. Reklam alanlarındaki düzenleme ve kısıtlamalardan dolayı markalar genel olarak influencerlar üzerinden reklam yapmayı tercih ediyorlardı ama bu yönetmelik ile influencer alanı da dahil oluyor artık. Yönetmeliğe göre; influencerlar artık reklamı yapılan ürün/hizmet hakkında sağlıkla ilgili bir yorumda bulunmamalılar. Sağlığa yararlı, sağlığa zararlı vs. gibi doğrudan yönlendirici ifadeler kullanılmamalı.
Doktor, diş hekimi, eczacı, veteriner ve sağlık kuruluşları tarafından satılan ürün/hizmetlerin tanıtımını yapamayacaklar. Bu durumda sadece eczanede satılan hiçbir ürünün, influencerlar tarafından tanıtımı yapılmamalı. Tabii buna doktorlar tarafından verilen estetik, bakım vb. hizmet uygulamalarının tanıtımı da dahil oluyor. Özellikle estetik cerrahi alanındaki doktor yönlendirmelerinin çok olduğu influencer dünyası için önemli bir gelişme.
Ürün Gerçeklik Algısı Korunmalı
Sosyal medya platformlarında filtre ile paylaşım oldukça popüler. Ancak filtre kullanımı, tanıtılan ürünlerin gerçeklik algısını değiştiriyor ve tüketiciyi yanıltabiliyor. Bu durumda artık influencerlar ürün/hizmetin reklamını yaparken görselde filtre ve efekt kullanımı yaparlarsa burada filtre ve efekt kullandığını kitlesi ile paylaşmak zorundalar. Fark ettiyseniz artık influencer ile özdeşleşen filtreler var ve özellikle bunu belirtiyorlar. Bu yönetmelik ile sadece influencerların değil, elbette reklam verenlerin de bu aşamada sorumlulukları var.
Bu noktada reklam verenler;
- Influencerların yükümlü olduğu kurallara uymalarını istemeliler ve buna göre de ihlallere karşı önlem almalılar.
- İş birliğine influencer ve reklamveren dışında 3. şahısların da dahil olması durumunda onların da yükümlü oldukları kuralları yerine getirmelerini sağlamalılar.
- Influencer, belirlenen kurallara uymazsa (Kuralları tebliğ ettiğini ve uygulanması için adım attığının ispatı dışında) bundan reklamveren de sorumlu tutulacağı için buna göre ilerlemeliler.
Yönetmeliğe Uyulmaması Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?
Yönetmelik maddelerine uyulmadığında ve bu durum tespit edildiğinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin örtülü reklama ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil eder ve reklamların durdurulması veya idari para cezası yaptırımları uygulanır.
Influencerların hem kendi kişisel itibarını hem de marka itibarını korumak ve güvenilir bir pazarlama stratejisi yürütmek için bu kılavuza dikkat etmesi önemli. Güven oluşturmak, influencer iletişiminde merkezi bir rol oynar ve hem influencerların hem de onlarla iş birliği yapan markaların başarısı için hayati öneme sahiptir.
{142197}
