Cilt Lekeleri Tedavisinde En Etkili Yöntemler
Yazı Boyutu:
Türkiye’nin önde gelen dermatologlarına, leke görünümünün iyileştirilmesinde kullandıkları etkin tedavi yöntemlerini sorduk.
Tüm cilt problemleri arasından belki de en zorlayıcı, inatçı ve kalıcı olanı, cilt lekeleri olabilir. Biz genel olarak hepsine “leke” desek de, maalesef oluşma nedenleri ve iyileşme gereksinimleri açısından değişiklik gösteren Melazma, Solar Lentigo, Senil Lentig* gibi farklı leke tipleri, yanlış tedavi edildikleri zaman artarak geri dönebilir. Şanslıyız ki gelişen teknolojiler sayesinde işin uzmanlarına başvurarak lekeleriniz için en uygun yöntemi seçebilir ve daha hızlı şekilde kurtulabilirsiniz. Türkiye’nin önde gelen dermatologlarına leke görünümünün iyileştirilmesinde kullandıkları etkin tedavi protokollerini sorduk. Peelinglerden lazer ve enjeksiyonlu yöntemlere kadar birçok farklı tedavi yöntemiyle ilgili bilgi aldık.
*Melazma maske şeklinde görülen leke ve çillerdir. Solar Lentigo güneş lekeleri, Senil Lentigo ise el üstü gibi yerlerde oluşan yaşlılık lekeleri gibi düşünülebilir.
Kimyasal ve Enzim Peelingler
Dermatolog Ezgi Özkur
“Peeling sonrası cilt bakım ürünlerinin doğru kullanılması ve güneşten korunulması çok önemli. Bu nedenle genellikle sonbahar aylarında uygulanmaya başlanır.”
“Cilt lekelerinin tedavisinde dermatoloji uzmanları muayene ile lekenin tipine karar vererek tedavi planlaması yapar. Bu tedavi alternatiflerinden biri de peeling. Kimyasal ve enzim peelingleri olarak ikiye ayrılır; cilt yüzeyindeki hasarlı ve lekeli dokuyu ciltten soyarak atmak üzerine tasarlanmıştır. Hem kimyasal hem enzim peelingler cilt yenileyici etkilerinden dolayı kırışıklıkların görünümünün iyileşmesine ve cilt yenilenmesine yardımcı olur. Peelinglerden bazıları kategorisel olarak ev kullanımına uygun olsa da, bizim uyguladığımız peelinglerin etken maddeleri yüksek konsantrasyonda olduğu için daha hızlı sonuç sağlamaya yönelik çalışır ve mutlaka profesyoneller tarafından uygulanmalıdır.
Birçok çeşitte kimyasal peeling var; glikolik asit, laktik asit, azaleik asit, salisilik asit veya bunların kombinasyonlarından oluşan peelingler uygulanabilir. Peelingin asit yüzdesi artıkça, iyileşme süresi uzar, kabuklanma artar. Dermatoloji uzmanları lekenin tipine göre yüzdesine, etken maddesine ve seans sayısına karar verir.
Enzim peelingleri de yine hekimler tarafından kliniklerde uygulanan etkili yöntemlerden. Bu işlemler tek seans. Temel çalışma prensibi, ciltte pigment üreten hücrelerin çalışmasının enzimlerle baskılanması. İlk ve tek seans hekim tarafından kliniklerde uygulanır, sonrasında 4-6 ay devam kremiyle kişi kendi uygulamaya devam eder. İşlem sonrası bir haftaya kadar uzayabilen kızarıklık, pullanma, yanma hissedilebilir.
Hafif peelingler günlük yaşamı etkilemez, hafif kızarıklık ve pullanma yapabilir. Daha derin peelingler ise kabuklanma oluşturabilir ve ev istirahati gerektirebilir. Peeling sonrası cilt bakım ürünlerinin doğru kullanılması ve güneşten korunulması çok önemli. Bu nedenle genellikle sonbaharda uygulanmaya başlanır.”
Mezoterapi, PRP, Allojenik Fibroblast ve Eksozom
Dermatoloji Uzmanı Dr. Eylem Acar
“Güneş, hormonal faktörler (tiroid hastalığı), gebelik, bazı ilaçlar (doğum kontrol hapları), bazı bitkiler (kereviz, anason, bergamot) ve yaşlanma, ciltte leke oluşumuna neden olan en önemli faktörler.”
“Lekeler farklı nedenlerle oluşur. Güneş, hormonal faktörler (tiroid hastalığı), gebelik, bazı ilaçlar (doğum kontrol hapları), bazı bitkiler (kereviz, anason, bergamot) ve yaşlanma ciltte leke oluşumuna neden olan en faktörler. Cilt lekeleri en fazla yüz bölgesinde, özellikle yanaklar, bıyık bölgesi ve alında görülür. Leke Tedavisi yerleşim yeri, derinliği ve cilt tipine göre değişir. Önerdiğim enjeksiyonlu yöntemler; mezoterapi, PRP ve daha güncel olarak karşımıza çıkan allojenik fibroblast enjeksiyonu ve eksozom enjeksiyonları.
Mezoterapi, deri altına enjeksiyon yöntemi ile etki eder. İnce iğneler kullanılır. Lekenin tekrarının önlenmesi adına ve cildin sağlamlaştırılması için çeşitli teknikler kullanılır. Sık kullanılır ve tamamen güvenlidir. Her yaş tercih edebilir. Cildin iyileşmesi adına özel ürünlerin kullanılması gerek. Hyalüronik asit, traneksamik asit ve C vitamini içeren karışımların kullanılması faydalı. Hekimlerin önerisine uymak başarılı sonuçlar alabilmek adına önemli. Benzer şekilde uygulanan PRP’de ise hastanın kendi kanıyla hazırlanan karışım enjekte edilir. Bu karışım, trombositlerle hazırlanır ve büyüme faktörleri ile cildin yenilenmesini sağlar. Cilt yenilendiği için de aydınlanma ve canlanma ortaya çıkar. Cildin bağışıklık gücü artar, leke ile daha iyi baş edebilir.
Moleküler biyologlar, biyomühendisler ve kök hücre bilimcileri tarafından geliştirilen allojenik fibroblast uygulamasında, yeni doğan bebek hücrelerinden elde edilen kök hücreler kullanılır. (Editörün notu; yeni doğan bebekten neyin nasıl alındığı fikrinin rahatsız olabileceğini düşünerek eklemek isterim ki; bu tarz uygulamalar hücreler, göbek bağı veya sünnet derisinden elde ediliyor.) Böylece yıllar içerisinde dış etmenlere maruz kalmamış, özelliğini kaybetmemiş bu hücreler, kişinin fibroblastlarına göre 4 kat daha fazla etkisini gösterir. Yeni doğan bebeklerdeki fibroblast hücreleri kimlik kazanmamış haldedir ve başka kişilerde kullanılmasında sakınca yoktur. Sağlıklı ve genç fibroblast hücrelerini cildinize yerleştirdiğinizde aşırı yaşlanmış veya onarılamaz hale gelmiş hücrelerinizin yerine yenilerini üretir, hasarlananlar varsa tamir eder ve dokuyu yeniler. 20 yaşından sonra her insanda fibroblast hücreleri azalarak kırışıklık ve sarkma meydana gelir. Cilde enjekte edilen fibroblast hücreleri uygulandıkları bölgede amaca yönelik faaliyete geçerek kolajen ve elastin üretimi yaparlar. Ciltte kuvvetli bir anti-aging aktivite gösterirler; cildi sıkılaştırıp gençleştirirler, genç ve sağlıklı cilt her türlü sorunla rahat baş eder. Leke de bunlardan biri. Direkt olmasa da cildin bağışıklığı artarak leke ile daha kolay savaşılır.
Yine diğer enjeksiyonel yöntemlerdeki gibi, cildin bağışıklığını artırarak, inflamasyonu baskılayan ve cildi yenileyip gençleştirerek lekeyle savaşan son dönemin önemli uygulamalardan eksozomlar; hücrelerimizin vücudumuza salınım yaptığı lipit yapıda zara sahip, genetik bilgiler, büyüme faktörleri ve proteinleri taşıyan 30-150 nanometre çapında çok küçük kesecikler. Hücrenin 1/1000’i boyutunda. Hücreler arası iletişimi iyileştirmeyi sağlayan ve yakın ve uzak hücreler arasında hücre içi bilgilerin düzenleyicileri olan molekülleri taşıyarak, hücre yenilenmesi ve tamirinde yüksek potansiyele sahipler. Birtakım genetik bilgileri, proteinleri ve reseptörleri hücreler arasında aktararak hücre davranışını değiştirebilirler. Bu özellikleri sayesinde hücre çoğaltmasında ve doku yenilenmesinde etkili olurlar. Antienflamatuvar ve cildi yenileyici etkileri de bulunan eksozomların, hastalık ya da yaralanma sonucu hasar görmüş dokularda meydana gelen apoptozu (programlanmış hücre ölümü) azalttığı gözlemlenmiştir.”
Lazer Uygulamaları
Dermatoloji Uzmanı Dr. Ömür Tekeli
“Hiçbir organ birbirinden bağımsız düşünülemeyeceği gibi hiçbir tedavi yönteminin de sağlıklı yaşam alışkanlıklarından bağımsız düşünülmemesi gerek.”
“Lekelenmeye meyil; hayatınızın ilk 20 yılında ne kadar güneş hasarına maruz kaldığınızla, güneşten korunmaya ne kadar erken başladığınızla, hangi yörede yaşadığınızla, ırkınızla, deri tipinizle, hayat boyu ne oranda sizi güneşe duyarlı hale getiren unsura (yiyecekler, parfümler, antibiyotikler ve diğer ilaçlar) maruz kaldığınızla bağlantılı. Yüzde sir ağda gibi basit işlemlerden tutun, doktorların uyguladığı kimyasal peeling ya da kabuklandıran lazer uygulamalarından sonra lekelenme olaylarına kadar farklı sorunları sıklıkla duyar hale geldik. En önemli sebep, geçmişimizde ne kadar güneş hasarı aldığımız.
Benim leke tedavisinde severek uyguladığım yöntemlerden; Q-switched Nd:YAG lazer ışığını kullanarak, etrafındaki normal dokuya zarar vermeden pigmentleri azaltacak bir etki başlatır. Pico saniyeli Nd:YAG lazerler aynı işi 6 katı kadar güçlü yapar.
Melanozomlar lazer ışığına maruz kaldıklarında, vücut tarafından emilen küçük parçacıklara bölünürler. Bu sayede melanin ve melanozom yapıları azaldığından melazmanın rengi açılır, sağlıklı ve lekesiz bir cilt görünümü ortaya çıkar. Bu lazer sisteminin (Q-switched) çok farklı cilt tiplerindeki lekeler üzerinde etkili olduğu, klinik çalışmalarla da kanıtlandı.
Pico saniye lazerleri ile daha az seans ve daha gençleştirici bir etkiyle iyileşme mümkün. Picodaki küçük iyileşme baloncukları bu gençleşme odaklarını oluşturur.
Leke tedavisinde leke bölgesine, deri altına küçük miktarlarda C vitamini, glutation, transexamic asit, pyrüvic asit, somon gibi antioksidan maddelerin enjekte edilmesi leke rengini açabilir. Klasik bir yöntem olmayıp diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak tedavilerin etkinliği artırılabilir. Bu nedenle ben lazer tedavilerinin etkilerinin, PRP ve mezoterapi gibi yöntemler kullanılarak artırılmasından yanayım. Bu uygulamalar 1-3 hafta aralıklarla yapılabilir ve en az 6-10 seans önerilir. Ve lekelerin yüzde 60 oranında açılması hedeflenir. Sıklıkla işlem sonrası ciltte hafif bir pembelik olur, 1 gün içinde geriler.
Son olarak her ne kadar dermatoloji uzmanı da olsam, bütünsel sağlığa önem verdiğimi söyleyebilirim. Hiçbir organ birbirinden bağımsız düşünülemeyeceği gibi hiçbir tedavi yönteminin de sağlıklı yaşam alışkanlıklarından bağımsız düşünülmemesi gerek.”
Fraksiyonel Karbondioksit Lazer
Memorial Kayseri Hastanesi Dermatoloji ve Kozmetoloji Uz. Dr. Çağdaş Koç
Ciltte yeni hücre üretimi 20 yaşların ortasından itibaren yavaşlamaya başlar. Cildin; büyüme, olgunlaşma ve yaşlanma konusunda genetik bir hafızası var. Cilt gençleştirme işlemlerinde estetiği bozan izler ve skarları yok etmek için yeni hücre üretimi desteklenir. Özellikle lazerler sayesinde cilde kontrollü uyarılar gönderilerek tembelleşmiş ve yavaş çoğalan alttaki sağlıklı hücreler uyarılır, sorunlu ve hasarlı hücreler yok edilerek yeniden sağlıklı ve genç hücrelerin üretilmesine yardımcı olunur. Fraksiyonel karbondioksit lazer, cilt üzerine minimum hasar vererek ince katmanları hassas bir şekilde kaldırır.
Basitçe, lazerler güçlü ve dar spektrumlu ışınlar. Cildin en üst tabakası olan epidermis, lazer ışınlarına karşı hassas. Bu lazerler cilde çarptığında, enerji epidermal su moleküllerini ve onlarla birlikte epidermal hücreleri ısıtıp buharlaştırır. Bu lazerler alttaki dokulara minimum hasar verir. Ve cildin yüzeysel katmanlarını yok ettiği için “ablatif lazer” olarak sınıflandırılır. Genel olarak, genç bir cilt görünümü elde etmek için kısa zamanda sonuç alınabilir.
Fraksiyonel karbondioksit işleminden sonra yüzeysel lekeler kaybolurken, derin olanlar ise önemli ölçüde azalır. Yeni epidermis eskisinin yerini aldığından tedavi edilen bölge daha pürüzsüz hale gelir. Kolajenin kasılması ve oluşumunun artması nedeniyle cilt daha sıkı ve gergin görünür. İşlem sonrasında aşağıdaki değişimlerin görülmesi olası:
- Epidermisi çıkarmak ciltteki kusurları da ortadan kaldırır. Kırışıklıklar, pürüzlü alanlar, pigmentasyon sorunları ve yüzeysel izler yok olur.
- Yoğun lazer ısısı hasarlı kolajen tellerini yakar ve gevşemiş kolajen dokuyu daraltır.
- Cildin üst yüzeyinin soyulması bağışıklık sistemini uyarır.
- İşlem vücudun doğal onarım mekanizmalarını harekete geçiren maddelerin salınmasına yol açar.
- İyileşme süreci sırasında epidermal hücreler yeniden büyür ve cilt daha fazla kolajen üretir. Daha derin cilt katmanları da onarım ve yenilenme geçirir.
Fraksiyonel karbondioksit lazer işlemleri sonrasında genellikle kişiye ve süreye bağlı olarak gerçekleştirilen 4-6 seans sonucunda önemli oranda iyileşme olur. Bazı hastalarda 2 seansta çok iyi sonuç alınabilirken, bazılarında bu 8-10 seansa kadar uzar. Bu işlemin en önemli özelliği, sonrasında hastaların konforu için 3-5 gün, çok nadiren de 1 hafta evde kalmaları gerekmesi. Çünkü güneş ve sıcak iyileşmeyi geciktirebilir. Bunun için işlemin kış aylarında yapılması daha uygun. Kesinlikle plastik cerrahların ve dermatoloji uzmanlarının yapması gerek.
Güneş Lekeleri İçin AI Destekli Yeni Nesil Lazer Sistemleri
Dermatoloji Uzmanı Dr. Şerafettin Saraçoğlu
“Yaşlılık lekeleri, genetik kodda oluşan değişiklikler nedeniyle geriye gitmez ve hatta zaman içerisinde daha da artar.”
“Güneş yazın daha etkiliymiş gibi görünse de, aslında tüm yıl derimizi en çok yıpratan dış etkenlerin başında geliyor. Epigenetik araştırmalar, güneşin, üst ve alt deride, destek hücrelerinin kromozomsal değişimleri tetiklediğini gösteriyor. Kronik güneş hasarı, yıllar içerisinde, derimizde daha koyu, ton farklılıkları, yaşlılık lekeleri olarak isimlendirdiğimiz bazı lekelenmelerle gelişiyor. Beraberinde yaşlılık lekeleri olarak isimlendirdiğimiz lekelenmeler oluşuyor. Bu tür lekeler genetik kodda oluşan değişiklikler nedeniyle geriye gitmez ve hatta zaman içerisinde daha da artar.
Lazer, krioterapi veya derin kimyasal peelinglerle yok edilebilir olsalar da, tekrarlanma meyilinde olabilirler. Bazı lazer uygulamalarından sonra ise tedavi alanında daha koyu veya açık renkli lekeler kalabilir. Bu tür olumsuzluklara karşı geliştirilen yapay zeka destekli yeni nesil lazer sistemi, lazerin gücü yanında özel bir soğutma ile deri altı damar yapılarını büzüştürüp, cildi ışınımlara duyarsız hale getiriyor. Eş zamanlı olarak, özel tarayıcı AI başlığıyla lekeyi yatay ve derinlik boyutlarında tam olarak işaretliyor. Bu şekilde de tüm lekenin boşluk kalmadan yok edilmesini mümkün kılıyor. Özellikle yaşlılık lekeleri için geliştirilmiş bir lazer olmakla ama üst deride oluşan çiller, güneş lekeleri ya da doğum lekeleri tedavisinde de az seans sayısıyla başarılı sonuç almayı destekliyor.”
Cilt lekelerine dair bilinmesi gereken her şeyi bu rehberde bulabilirsiniz.
En iyi leke giderici serum ve kremleri keşfetmek için tıklayın.
Bu içerikte yer alan bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve kişisel sağlık önerisi niteliği taşımaz. Cilt sağlığınızla ilgili kararlar için mutlaka doktorunuza veya dermatoloğunuza danışın.
