Alphonse Mucha: Hayatı, Eserleri ve Bilinmeyenleri
Yazı Boyutu:
Ölümünün 80. yılında, poster sanatının en ünlü ismi Alphonse Mucha hakkında mutlaka bilmeniz gerekenleri derledik.
Alphonse Mucha Kimdir?
Art Nouveau dönemin en önemli isimlerinden olan Alphonse Mucha’nın eserleri arasında posterler, tanıtım broşürleri ile ana vatanı Çekoslovakya’nın para ve pul tasarımları ve Paris’in metro durakları sayılabilir. Çağdaş sanatçıların güncel eserlerinde Mucha’dan alınan ilhamın izleri ise hala görülebilmektedir.
Alphonse Mucha’nın Hayatı
Art Nouveau akımının babası sayılan Alphonse Mucha, ilk resim çalışmalarını Viyana’daki tiyatrolar için yapmış, daha sonra Prag, Münih ve Paris’te sanat eğitimi almıştır.
Empresyonist ressam Paul Gaugin ile atölye paylaşan Mucha, büyük çıkışını 1894 yılında ünlü aktris Sarah Bernhardt’ın “Gismonda” oyunu için yarattığı poster ile yakalamış ve çeşitli tiyatro oyunları için posterler, set dekorları ve kostüm tasarımları ile tiyatro dünyasındaki yerini pekiştirmiştir.
{772005}
Alphonse Mucha’nın Eserleri
Mucha, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından, 1900 Dünya Fuarı Bosna-Hersek Pavyonunun dekoru için görevlendirilmiştir. 1918 yılında da Çekoslovakya’nın ilk pullarını ve kağıt paralarının tasarımlarını yapmıştır. Ayrıca, Prag belediye binasının iç süslemelerini ve St. Vitus Katedralinin vitraylarını tamamlamıştır.
1910 ve 1928 arasında resmettiği “Slav Destanı” serisi, tarzının çok dışında yaptığı yirmi çalışmadan oluşmaktadır. Tuval üzerine resmettiği ve Slavların tarihini anlattığı eserler, Art Nouveau dönemin en büyük tuval tabloları olarak ayrı yere sahip olmalarına rağmen, tamamlandıklarında eleştirmenler tarafından demode bulunmuştur.
Bagnolet sabunları, Lefèvre-Utile bisküvileri, Champenois, Moët & Chandon, Job ve Nestlé gibi markaların ticari posterlerini de hazırlayan Alphonse Mucha, o tarihe kadar net hatlarla birbirinden ayrılmış güzel sanatlar ile grafik sanatlar arasındaki sınırı yumuşatması ile de önem taşımaktadır.
Alphonse Mucha’nın Stili ve İlhamı
Alphonse Mucha, tasarladığı tüm posterlerde akıcı bitkiler, Rapunzel’i andıran, uçuşan uzun saçlı kadınlar ve ağır göz kapakları kullanarak kendi tarzını hemen belli eden çalışmalara imza atmıştır. Paris metro duraklarının tasarımını da yapan sanatçı, saflığı vurguladığı eserleri ile 20. Yüzyılın ilk dönemlerinin sanat sembolü sayılmaktadır.
Toulouse-Lautrec’ten sonra poster sanatına en önemli katkıyı yapan sanatçı olarak tanınan Alphonse Mucha, matbaacılıktaki gelişmelerden faydalanarak çok renkli ve detaylı çalışmalar yapmıştır. Kendisini dönemin diğer poster tasarımcılardan ayıran şeyin ise “Sadece içten gelen ruhsal mesajı ileten stilize edilmiş formlar…” olduğunu söylemiştir.
Alphonse Mucha’nın çalışmalarının parladığı dönemde Avrupa’yı saran Japon sanatına merak, Mucha’nın eserlerinde de rahatlıkla görülebilir. Bu çalışmalar, yarım yüzyıl sonra, önce 1960 ve 1970’lerde görülen psychedelic posterler,, günümüzde de geldiği coğrafyaya geri dönerek Japon mangaları etkilemiştir.
{772009}
Alphonse Mucha Hakkında Az Bilinen Gerçekler
Mucha’nın eserlerinin tanınmaya başladığı yıllarda yıldızı parlayan fotoğrafçılık alanı, sanatçının da ilgisini çekmiştir. 1893 yılından sonra çektiği kareleri, posterlerinin kompozisyonlarını oluştururken sıklıkla kullanır. Fotoğrafçılığı bir çeşit eskiz malzemesi olarak gören Mucha’nın çektiği karelerin büyük kısmı, şu an vakfının arşivinde bulunuyor.
O yıllarda İstanbul’un Pera (Beyoğlu) bölgesinde inşa edilen binaların cephelerinde Mucha’nın eserlerinden ilham almış süslemelere yer verilirken, Lebon pastanesinde bulunan ve mevsimleri gösteren 1905 tarihli paneller, şehirde görülen ilk Alphonse Mucha tarzı eserler olarak sayılıyor.
Sanatçının ölümü ise oldukça trajiktir. 1939 baharında, Çekoslovakya’nın işgali sırasında Alman gizli polisleri Gestapo tarafından tutuklanan ilk insanlardan biri olan Mucha, uzun sorgulamalar sonucu akciğer enfeksiyonuna yakalanmış ve 14 Temmuz 1939 günü Prag’da vefat etmiştir.
