Nikola Tesla Kimdir?

•

01.11.2022

Yazı Boyutu:

Bilim alanında çağımızın en büyük ilham kaynaklarının başında gelen, mücadele dolu hayatıyla filmlere de konu olan sıra dışı bilim insanı Nikola Tesla’nın hayatı ve bilinmeyenlerini keşfedin.

Nikola Tesla, dünya tarihinin en önemli mucitlerinden ve bilim insanlarından biridir. Geleceğin teknolojisini öngören vizyonuyla birçok buluşa imza atmıştır. 20. yüzyılda özellikle elektromanyetik alanda çığır açan icatları, onun günümüzde bile bir dahi olarak anılmasına olanak sağlamıştır.

Radyodan uzaktan kumandaya, kablosuz elektrik kullanımından MR görüntüleme sistemlerine kadar fikirleriyle modern teknolojiyi şekillendiren Nikola Tesla, bilim alanında çağımızın en büyük ilham kaynaklarının başında geliyor. Mücadele dolu hayatıyla filmlere de konu olan bu sıra dışı bilim insanını OGGUSTO okurları için araştırdık.

Tesla’nın Hayatı

1856 yılında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sınırılarına dahil olan Hırvatistan’da dünyaya gelen Nikola Tesla, Sırp kökenlidir. Babası Doğu Ortodoks Kilisesi’ne bağlı bir papaz; annesi ise evde yumurta çırpıcı ya da dikiş aletleri gibi mekanik icatlar yapan bir ev hanımıdır. Tesla’nın dehasının ve merak güdüsünün ardında da annesiyle buluşlar yaparak geçirdiği bu zamanların etkisi oldukça fazladır. Örneğin, henüz 6 yaşındayken kendi su çarkını yapmıştır.

5 kardeşin dördüncüsü olan Tesla, abisinin attan düşerek ölmesi sonucu psikolojik açıdan çok zorlandığı bir çocukluk dönemi geçiriyor. Talihsiz kaza sırasında Tesla da olay yerinde olduğu için uzun süre kendisini suçlu hissederek içine kapanıyor. Hiç evlenmeyen ve hep gözlerden uzak bir yaşantı süren Tesla’nın karakterine şekil veren en büyük hadisenin de bu kayıp olduğu düşünülüyor.

Tesla’nın Eğitim Hayatı

İlköğretim yıllarında aritmetik ve din ağırlıklı eğitim gören Tesla’nın hayali, mühendis olmaktır. Annesiyle evde çeşitli tamir işleri yapan Tesla, okulda ise üstün başarı görtererek kısa zamanda mezun olmuştur. Babası tarafından rahip olması için baskı görse de geçirdiği kolera hastalığından sonra babasını ikna ederek Graz’da bulunan Avusturya Politeknik Okulu’na kaydolur. Burada makine ve elektrik mühendisliği alanlarında yapacağı çalışmaların ilk adımlarını atmaya başlar. Başlangıç yıllarında oldukça başarılı olsa da yenilikçi fikirleri yüzünden zaman içinde okuldaki hocalarıyla ters düşer ve mezun olmadan okulu bırakır.

Bir süre Prag Üniversitesi’nde mekanik mühendisliği üzerine eğitimine devam eden Tesla babasının ölümü üzerine bu okulu da mezun olamadan bırakmak zorunda kalır.

Tesla’nın Çalışma Hayatı

Nikola Tesla, eğitim hayatını istediği şekilde tamamlayamamış olsa da iş hayatındaki tecrübeleri dehasının yolunu açacaktır.

1881 yılında Budapeşte’ye taşınarak bir telgraf şirketinde teknik ressam olarak işe başlar. Kısa sürede şirketin işlevsel olmayan teknik problemlerini tespit ederek baş elektrikçi pozisyonuna atanır. Burada elektronik sinyalleri artırmak için çeşitli düzenekler ve amplifikatörler üzerine çalışır.

Yaratıcılığıyla dikkat çeken Tesla, 1882 yılında Fransa’ya geçer. Paris’te Thomas Edison’a bağlı Machine Works şirketinde ekipman tasarımcısı olarak çalışmalarına devam eder. Şehrin genelinde kuralacak olan akkor aydınlatma tesisleri için geliştirme faaliyetlerinde bulunarak birçok tecrübe kazanır. Mühendislik alanındaki bilgileri ve fikirleriyle burada da dikkat çekmeyi başaran Tesla, doğru akım ve dinamo motorları üzerine yoğunlaşır. Özellikle dinamo motorlarının farklı versiyonları üzerine çalışarak şirketin teknik birçok problemine çözüm bulur.

Avrupa’daki tecrübelerinin ardından 1884 yılında Amerika’ya gider. New York’ta bulunan ve yine Edison’a ait olan bir elektrik şirketinde işe başlar. Akım jenaratörlerini geliştirmek ve yeniden tasarlamak için işe alınan Tesla, kısa zamanda çağ açacak fikirleriyle Edison’ın karşına çıkacaktır.

Tesla – Edison Hikâyesi (Akım Savaşları)

Ampulü icat eden ve elektrik dağıtım merkezleri olan Edison, dönemin başka bir mucidi olarak kabul edilir. Ancak Edison’ın tesislerinde doğru akımın iletilmesiyle ilgili problemler yaşanmaktadır. Tesla’yla tanışır tanışmaz parlak fikirlerinden etkilenen Edison, elektriğin daha uzağa iletilmesine olanak sağlayan alternatif akım çalışmaları için Tesla’ya izin verir. Tesla, akımın iletilmesiyle ilgili yaptığı geliştirici çalışmaların dışında, verimsiz motor ve jeneratörleri de iyileştirmiştir. Ancak karşılık olarak herhangi bir ödeme alamadığı gibi, fikirleri önemsenmez. Hatta Edison tarafından alaya alınır. Böylelikle tarihte ‘akım savaşları’ olarak bilinen Tesla-Edison üretim rekabeti de başlamıştır. Bunun üzerine şirketten istifa eden Tesla, kendi projelerini gerçekleştirmek üzere çeşitli fon arayışlarına girer.

Laboratuvar çalışmaları ve teknik yapıların inşası gibi konularda Amerikalı iş adamları tarafından destek gören Tesla, ‘alternatif akım’ üzerine çalışmaya devam eder. Geliştirdiği elektirikli aletler ve sistemler sayesinde artık Edison’ın ürünlerine rakip olmanın ötesine geçmiştir. Kendi ismiyle kurduğu Tesla Işık Şirketi’ni yönetir. Aynı dönemde sadece Amerika’da 100’den fazla patentin sahibi olur. Ancak 1. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle yatırımcılarını kaybetmeye başlar ve projeleri yarım kalır. Aynı dönemde Colorado’da kurduğu laboratuvarda şaibeli bir yangın çıkar ve çalışmalarının çoğunu kaybeder.

Nikola Tesla’nın Buluşları

Nikola Tesla’nın birçok projesi çeşitli talihsizlikler yüzünden tamamlanmasa da, vefat ettiği 1943 senesine kadar üretmeye ve çalışmaya devam etmiştir. Neon lambalardan, radyo kontrol cihazlarına kadar sayısız üretimi vardır. Tasarımlarıyla ve altyapısıyla toplamda 300’den fazla patenti olduğu bilinmektedir. Bu süre zarfında tüm insanlığa yararı dokunacak birçok teknolojik gelişmenin kurucusu olmuştur.

Tesla Bobini

Elektrik gücünün kablosuz olarak aktarılmasına olanak sağlayan Tesla Bobinleri, radyo antenlerinin ortaya çıkmasından röntgen cihazlarına kadar birçok keşfin temelini oluşturuyor.

Dönen Manyetik Alan

Tesla’nın en önemli ilk icadı sayılan bu teknoloji sayesinde alternatif akım için gerekli olan motorlar ortaya çıktı. Böylece santral merkezlerinden dağıtılan elektrikte oluşan enerji kayıpları önlenmiş oldu.

AC Gücü (Alternatif Akım)

Edison’ın ‘doğru akım’ çalışmalarına karşı Tesla, ‘alternatif akım’ üzerinden elektriğin uzun mesafelere iletimini sağladı. Günümüzde de hâlâ televizyon ve radyo sinyallerinin iletiminde Tesla’nın icat ettiği bu yöntem kullanılır.

Kablosuz Güç Aktarımı

Tesla Bobinlerinden yararlanarak bir büyüteç verici inşa eden Tesla, herhangi bir güç kaynağına bağlı olmadan elektirik akımını iletmeyi başarmıştır. Böylelikle kablosuz internet teknolojisinin de temelini atmıştır.

Pistonlu Motor

Tesla, otomobillere daha fazla güç sağlamak için pistonlu motorları geliştirerek daha verimli hâle getirir. Bunun için de sıvıları en az dirençle hareket ettiren bir türbin icat eder.

X-ray Işınları

Röntgen teknolojisi Wilhelm Röntgen tarafından icat edilmiş olsa da Tesla, bu görüntülerin daha net olması için oldukça başarılı çalışmalar yapmıştır.

Radyo Sinyallerinin Kullanımı

Radyo sinyallerini kullanarak minyatür bir tekneyi uzaktan hareket ettiren Tesla, drone teknolojisinin ilk adımlarını atmıştır.

Nikola Tesla’nın Eserleri

“Hayatım, Buluşlarım ve Düşüncelerim“

Tesla bu kitabında hem çocukluğundan hem de hayatına yön veren önemli dönemlerden bahsediyor. Zihnine, yaşamına ve buluşlarına şekil veren olayları etraflıca anlatıyor.

Sihirbaz

Tesla’nın kendi tasarımları ve projelerini anlattığı kitabında, düşünüşüne dair ince detaylar bulabilirsiniz.

“İcatlarım“

İlk yayım yılı 1919 olan bu kitapta Tesla, ruh hâlleri de dahil kendisini tüm yönleriyle anlatıyor.

“Sevgilerimle“

Tesla’nın çeşitli bilim adamlarıyla ve yayıncılarıyla olan mektuplaşmaları bu kitapta bulunuyor.

“Karanlık Büyük Hikâyeler“

Tesla’nın bir başka biyografik kitabı olan Karanlık Büyük Hikâyeler, büyük devrimlere yol açan mucidin özyaşamından kesitleri ortaya döküyor.

Nikola Tesla Hakkında Yazılmış Eserler

Tesla : Elektrik Çağının Mucidi, W. Bernard Carlson

2013 yılında ABD’de yılın en popüler bilim kitaplarından seçilen bu kitapta, Tesla’nın alternatif akım, kablosuz aydınlatma gibi teknik keşifleri günümüze dokunan etkileriyle değerlendiriliyor.