Türk Kahvesi ile İlgili Bilmeniz Gereken Her Şey

Türk kahvesinin tarihini, sanattaki, edebiyattaki yerini ve çok daha fazlasını OGGUSTO okurları için derledik.

“Bir kahvenin kırk yıl hatrı vardır.” Ne zaman bir Türk kahvesi içsem aklıma bu söz gelir. Bir de Atatürk’ün şekerli Türk kahvesini ne kadar çok sevdiği… Yeri nasıl da önemli hayatımızda. Buluşmalarımızın ekseninde yaptığımız, bazen ayılmak için ilk iş demlediğimiz, ofiste tüm gün bize eşlik eden, yemeklerden sonra midemizi rahatlatan Türk kahvesinin tarihini, sanattaki ve edebiyattaki yerini ve çok daha fazlasını OGGUSTO okurları için derledik.

Kahvenin Tarihi

Kaffa kelimesi Arapça’ya Qahwah olarak geçiyor. 15. yüzyılda Yavuz Sultan Selim döneminde Yemen Valisi olan Özdemir Paşa, Yemen’de çok sevdiği kahveyi İstanbul’a getirmiş ve burada çok sevilmiş. Hatta sarayda ‘kahveci başı’ bile bulunuyormuş. Padişahın kahvesini pişirmekle görevli olan kahveci başı, sır tutmasını bilen bilge kişiler arasından seçilmesiyle biliniyor.

Peki kahvenin ismi nereden geliyor?

Kesin bir kaynağa dayanmasa da Habeşistan’da kahve yetişen bir bölge olan Kaffa’nın kahve isminin ilk kökeni olduğu düşünülüyor. Her milletin kendine özgü kahve kültürü sade ve acı, şekerli, sütlü gibi içimler ortaya çıkarmış, bazı bölgelerde haşlanırken bazılarında kavrularak tüketilmiş. Acı tadıyla bilinen ve bugün günlük rutinimizin en önemli keyif içeceği sayılan Türk Kahvesine Viyana’da bal eklenerek içildiği de rivayetler arasında. Şimdi 20. yaşını kutlayan Arçelik Telve‘nizle keyif kahvenizi hazırlayıp kahveyle ilgili bilgilerimizi derinleştirebiliriz.

Sanatta Kahve veya Kahve Sanatı

Modern dünyada günlük hayatta olduğu kadar sanat dünyasında da yerini alan kahve aynı zamanda yükselen bir trend olarak da konumlanıyor. Bu yükseliş bazen yeni tatlara zemin hazırlarken bazen de sanata illham veriyor, Ghidaq Al-Nizar’ın çalışmaları da bu minvalde görülmeye değer.

Geçtiğimiz 10 yılda popülaritesi gittikçe artan ve kahve yarışmalarında artık süsleme sanatının da bir branş olarak görülmesiyle Latte Art alanında da oldukça yaratıcı çalışmalar görmek mümkün. Daha geniş bir çatıda tümüne Coffee Art diyebiliriz. Türk kahvesi kültüründe de yaratıcılığın sınırları hem kahve köpüğü hem de kahvenin fincanda bıraktığı izlere dayanan fallarda zorlanıyor.

{771758}

Edebiyatta Kahve

Türk edebiyatına da konu olan Türk Kahvesi, birçok şair ve yazarın hem ilham kaynağı hem de metinlerinde sıkça kullandığı bir detay olarak karşımıza çıkıyor. Edip Cansever, Attila İlhan, Can Yücel, Metin Altıok gibi isimlerin kahve kültürünü üretimlerine de yansıttığı görülüyor.

Elimi uzatsam kahve fincanı dudaklarımdadır.
Kuşlar kaçmıyor benden;
Bir güvercin kanadında okşuyorum
Göklerin maviliğini.

Cahit Sıtkı Tarancı

Kahve ile İlgili Kitaplar

Kahveyi anlatan en güzel kitaplardan biri Kolektif Kitap’tan çıkan Kahve (Kırk Yıllık Hatırın Kitabı). Diğer kitaplar arasında Cenk Girginol’un Topraktan Fincana isimli kitabı, Murat Güneş’in Kahve’si ve Ender Haluk Derince’nin Kahve’sini sayabiliriz. Hem Türk Kahvesi hem de kahvenin global yolculuğunu anlatan bir diğer kitap da Altı Bardakta Dünya tarihi. Geniş tarihi içecek türleri üzerinden anlatan bu kitap Mocha yarımdasındaki kahve çekirdeği yedikten sonra ruh halleri değiştiği gözlemlenen keçilerden Osmanlı Dönemi’ndeki Türk Kahvesi’ne, kıraathane kültürüne ve buradan günümüzdeki zincir kahvecilerin hikayesine kadar uzanıyor.

Dünyada en sevilen kahve türlerinden biri olan Türk Kahvesi, kendine has tadı ile damakta eşsiz bir tat bırakırken, kitap saatinize eşlik edecek kahveniz için pratik ve özgün lezzetten ödün vermeden pişiren bir yardımcınız var 20 yıldır. Arçelik Telve, tam da olmasını istediğiniz kahveyi ideal sıcaklık ve ısıda hazırlamanıza yardımcı olurken farklı kullanıcı ihtiyaçlarına göre de birçok seçenek sunuyor. Su hazneli, ikili, tekli ve tek tuşla otomatik kahve hazırlama gibi özelliklere sahip modeller geleneksel lezzeti koruyarak her zevke uygun alternatifler barındırıyor.

Fala İnanma Falsız Kalma

Türkiye’ye Yemen’den, Avrupa’ya da Osmanlı’dan geçen kahve, Osmanlı dönemlerinde sarayın vazgeçilmez içeceğiydi. Şimdilerde her içtiğimiz fincanı ters çevirip yorumlama alışkanlığının da bu dönemlere kazan uzandığı söyleniyor. Hatta saraydaki cariyeler, birisi hakkında dedikodu veya istihbarat yayacakları zaman bunu direkt söylemekten korktukları için bunları gün içerisinde birçok kez içilen ve içme esnasında toplu halde bulunulan kahve saatlerinde kahve fincanına bakarak söylerlermiş. Fincana bakarak kehanetlerde bulunma geleneği de zamanla yaygınlaşarak bugün “kahve falı” dediğimiz ritüeli doğurmuş.

En Güzel Türk Kahvesi Mekanları

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kahve kültürü son yıllarda daha da popülerleşti. İnsanları bir araya getiren, sosyalleştiren mekanların kökleri aslında Osmanlı’da okuma eyleminin gerçekleştirildiği kıraathanelere kadar dayanıyor. Şimdiki kahvehanelerden çok farklı olarak, toplumun aydın kesimlerinin bir araya geldiği, toplumsal konuları tartıştığı ve okumalar yaptığı yani kıraat ettiği mekanlar zamanla Avrupa’ya da yayılıyor. Aslında bugün aşina olduğumuz kahve mekanlarının köklerinin taa Osmanlı Dönemi kıraathanelerine kadar uzandığını söyleyebiliriz.

Türk kahvesi özelinde birçok mekan bulunsa da Cunda’da yer alan tarihi binasında her daim enfes bir kokunun yayıldığı Taş Kahve’de bir dibek kahvesi içebilirsiniz. Geleneksel közde kahveleri seviyorsanız Osmanlı’nın ilk kıraathanelerinden ve geçmişi 1716’ya kadar giden Çorlulu Ali Paşa Medresesi’ne uğramadan olmaz.

“Kahve içmek için en sevdiğim yer kendi evim” diyorsanız ya da Çorlulu Ali Paşa Medresesi’nde içtiğiniz eşsiz kahveye her daim ulaşabilmek istiyorsanız CookSense teknolojisi ile, kahvenizin her seferinde ideal, tam kıvamında ve bol köpüklü olmasını garantileyen Arçelik Telve’ye mutfağınızda hemen bir yer açabilirsiniz. Tam da ihtiyacınıza göre olan modellerini buradan inceleyebilirsiniz.

Sadece Türk kahvesi değil tüm kahve çeşitlerine dair her şeyi keşfetmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Türk Kahvesiyle İlgili Az Bilinenler

• Ortalama bir çikolata barında 30 miligram kafein varken, bir fincan kahve 100 ile 150 miligram civarında kafein içerir.

• 20.000 kişi üzerinde çalışma yapan Harvard’lı bir araştırmacıya göre, düzenli olarak kahve içenler, kahve içmeyenlere oranla üçte bir daha az astım belirtileri gösterirler.

• Kaliforniya Üniversitesi’nin çıkardığı bilimsel bir rapor, bir fincan kahveden yükselen buharın üç adet portakaldakine eşdeğer miktarda antioksidan içerdiğini ortaya çıkarmıştır. Antioksidanlar kanseri ve kalp krizini engelleyen heterosiklik bileşimler içerirler.

• İnsan vücudu hakkında yapılan özel çalışmalar, insan vücudunun verilen süre içinde 300 miligram kafein emebileceğini ortaya çıkarmıştır. Yaklaşık 4 normal fincan. Bunun üzerindeki miktarlar sadece atılır, daha fazla uyarılmaya sebep olmaz. Aynı zamanda, insan vücudu, her saat sistemdeki kafeinin %20’sini harcar.

• Her yıl 400 milyar fincan tüketilen kahve dünya çapında en popüler içecektir.

*Bu içerik Arçelik sponsorluğunda hazırlanmıştır.