Tütün Ürünlerinin Sağlık Üzerindeki Etkileri

Sigarayı Bırakma Günü’nde; sigaranın zararları ve pasif sigara içicilik hakkında bilinmesi gerekenleri, Amerikan Hastanesi Göğüs Hastalıkları bölümünde görev yapan Uzm. Dr. Elif Altuğ ile konuştuk.

Dr. Elif Altuğ

Sigarayı bırakmak neden bu kadar zor?

Dünya Sağlık Örgütü, sigarayı psikoaktif madde olarak tanımlar. Sigaradaki bağımlılık yapıcı maddenin nikotin olduğu bilinmektedir. Kişilerin sigara alışkanlığını sürdürmeleri ve bırakmada yaşanan zorluklarda nikotin eksikliğine bağlı oluşan yoksunluk semptomlarının yanı sıra, nikotinin merkezi sinir sistemi üzerine yaptığı uyarıcı etki de önemli yer tutar.

Sigara ömrü ne kadar kısaltıyor?

Sigara, günümüzde önlenebilir ölümlerin en büyük nedenidir. Yaşadığımız yüzyılda 1 milyar kişinin sigaraya bağlı nedenlerden dolayı beklenenden erken kaybedileceği öngörülmektedir. İçilen her bir sigara insan ömründen 12 dakika kısaltırken, kullanıcıların yarısı hayatını bu alışkanlığa bağlı kaybeder. Sigara içenler, içmeyenlere göre ortalama 10 yıl erken kaybedilir.

Sigara içme alışkanlığı ne zaman başlar?

Tütün endüstrisinin hedefi çocuk ve gençlerdir. Sigara içme alışkanlığı 13-19 yaşında başlar ve 18 yaşına gelindiğinde her 3 kişiden biri her gün bir tütün ürünü kullanır. Türkiye’nin genç nüfusu olduğundan, sigara şirketlerinin gözde ülkelerinden biridir. Hedef gençler olduğu için, onlara sunulan ürünler de son yıllarda çeşitlendirilmiştir; elektronik sigara (e-sigara), nargile, ısınan cihazlar (IQOS) gibi…

Elektronik sigara ve nargilenin zararları nelerdir?

Bir nargile içimi, 20 adet sigara kullanımına ve yine nikotin maruziyetine eş değerdir. E-sigara ise, tütünlü sigara gibi görünen, hissedilen ve tat veren bir cihazdır. Duman görüntüsü veren bir buhar çıkarır. Son yıllarda e-sigara kullanımı gençler arasında ciddi ve çarpıcı bir artış göstermiştir. E-sigara, nargile ve yeni cihazların hepsinin nikotin sunan, dolayısıyla bağımlılık yapan tütün ürünleri olduğu bilinmelidir. Nikotin kullanımı çocuk ve gençlerde beyin gelişimini de olumsuz etkilemesi açısından daha da önemlidir. Ayrıca kullanılan sıvı ve tatlandırıcılar da hiç masum değildir. Akciğer dokusu ve havayollarında ciddi kalıcı hasar oluşturabildiğine yönelik veriler oluşmuştur.

Gençler neden nikotin ürünlerini kullanıyor?

Gençlerin bu ürünleri kullanımındaki temel nedenler merak, içindeki tatlandırıcılar ve diğer tütün ürünlerine göre daha az zararlı olduğuna ilişkin düşüncelerdir. Tütün şirketleri bu ürünleri pazarlamak için televizyon, radyo ve sanal medya araçlarını kullanır. “Özgürleştirme” vaadiyle gençleri tutsaklaştırır.

Genç ve genç erişkinler için hedeflenen tütün kontrol ve önlem stratejileri, tüm tütün ürünlerini, standart sigara, e-sigara, nargile ve ısınarak kullanılan cihazları da içermelidir.

{773123}

Pasif içiciliğin zararları nelerdir?

Sigara dumanı sadece içicileri değil, etrafındakileri de olumsuz etkiler. Yaktığınız her sigara yalnızca size değil, sizinle aynı ortamı paylaşan kişilere de zarar verir.

Pasif sigara içiciliği, tütün ürünlerinin yanmasından oluşan duman ile sigara içen kişinin dışarı üflediği duman karışımının solunması olarak tanımlanır. Sigaradan süzülmeyip doğrudan havayla karıştığı için daha fazla zehirli madde içeren duman (sigara içen kişinin soluduğu dumandan 4 kat daha fazla zehirlidir), pasif içiciler ve sigara içenlerde solunum yolu hastalıkları, akciğer kanseri, kalp-damar hastalıkları riskini artırmaktır. Pasif içimden en çok çocuklar etkilenir. E-sigara dumanı da benzer olumsuz etkilere sahiptir. Pencere açmak ve hava filtreleri kullanmak bu maruziyeti önlemez, çünkü duman 2 saat süreyle içeriğindeki zehirli maddeleri saçarak, içildiği alanda varlığını sürdürür. Tek doğru seçim, kendinizi bu dumandan korumaktır.

Sigarayı bıraktıktan sonra vücutta neler değişiyor?

Sigara içen her 10 kişiden 7’si sigarayı bırakmak ister ve her gün binlerce kişi sigarayı bırakır. Bıraktıktan sonraki ilk yarım saatte kalp atım hızı düşer, 2 hafta içinde kalp krizi riski azalır, 1 yıl içinde akciğer fonksiyonları iyileşir ve 15 yıl içinde akciğer kanseri riski, sigara içmeyenler düzeyine geriler. Her yaşta sigarayı bırakmak yaşam kalitesine, yaşam süresine ve genel sağlığa anlamlı katkı sağlar. Sigara bırakma isteği olan her içici bırakmayı denemelidir. Her deneme sizi sigaradan özgürleşmeye biraz daha yakınlaştırır.