Sürdürülebilir Yaşamda Vintage Kavramının Etkisi

Vintage İstanbul‘un kurucusu Özge Tan Özbek ile markası, ürünleri ve vintage kavramının sürdürülebilir yaşamdaki önemi üzerine keyifli bir röportaj yaptık.

Vintage kavramının sürdürülebilir yaşama ne gibi katkıları var?

Aslında günlük hayatta kullandığımız aksesuar, kıyafet, eşya vb. her vintage ürünün sürdürülebilir yaşama katkısı büyük. Çünkü yeni üretilmiş bir ürünü değil, hali hazırda mevcut olan bir ürünü kullanarak ona bir şans veriyor ve fazla tüketimi engellemiş oluyorsunuz. Üstelik vintage ürünlerin kalitesi göz önüne alındığında çok daha iyi malzemelerle, çoğunlukla usta işçiliği ile yapılmış ve daha kaliteli ürünleri satın almış oluyorsunuz. Araştırmalar insanların yeni ürünlerden daha çok vintage ürünlere daha dikkatli ve iyi baktığını gösteriyor. Çünkü her biri tek ve bulunması zor ürünler. Bu da demek oluyor ki, örneğin sezonluk yeni bir kıyafeti alıp sonra sıkılıp, bir kenara atıp yeniden alışverişe çıkmak yerine, elimizdekinin değerini biliyor ve daha dikkatli ve özenli kullanımla elimizdekini değerlendiriyor ve tüketimi azaltıyoruz. Tüm bunlarla birlikte küçük işletmelere destek olduğumuzu da unutmayalım.

Vintage ürünler alırken dikkat edilmesi gereken noktalar neler?

Öncelikle güvenilir bir yerden almanız çok önemli. Bu özellikle internet ortamında yapılan alışverişler için ciddi önem taşıyor. Ayrıca son zamanlarda “vintage görünümlü” adı altında birçok yeni ürün çıktı, sürekli olarak vintage parçaların kopyaları yapılıyor ve birçok satıcı bunları “vintage görünümlü/esintili” ve hatta direkt olarak “vintage” ürün adı altında satıyor. Açıkçası bunu büyük markalar, tasarımcılar bile yapar oldu. Burada aradaki farkı bilmek, vintage kültürünü anlamak önemli. Aksi takdirde sürdürülebilir modaya destek olmak yerine sadece yeni bir ürün alıp, yeni ürün tüketiminizi artırmış ve etik olmayan yollarla üretilmiş bir ürün almış oluyorsunuz. Bu sebeple fiyat, kalite, güvenilir satıcı kavramlarını iyi değerlendirmek gerekiyor. Aynı zamanda vintage ürünlerin min 25/30 yıllık olduğunu ve daha önce kullanıldığını ve zaman sebebi ile yeni gibi görünmediğini, bazı aşınmalar gösterebileceğini ve bunun da vintage kültüründe çok normal olduğunu bilmek gerek.

Sizce hikayesi olan ürünleri kullanmak insanlarda ne gibi duygular yaratıyor?

Bir kıyafetin, eşyanın ya da aksesuarın, yıllarca önceden farklı dönemlerde üretilip, yaşayıp, kullanılıp hatta belki elden ele geçmesi insanlara çok çekici geliyor. Çünkü her zaman, özellikle de son zamanlarda eskiye çok daha fazla özlem duyar olduk. Yaşadığımız dünya düzeni zorluklarla dolu ve eski zamanları düşünmek bize iyi geliyor. Örneğin karantinada Friends, HIMYM, Sex and The City gibi diziler çok daha fazla izlenmiş. Araştırmalar bunun oldukça sağlıklı olduğunu gösteriyor. Aynı şekilde çocukluğumuzda annemizde, büyükannemizde gördüğümüz bir takıyı, kıyafeti ya da çocukluğumuzu geçirdiğimiz evdeki bir eşyayı günümüzde kullanabiliyor olmamız da, bizi özlem duyduğumuz ve güvenli bir alanda tutuyor ve bize psikolojik olarak iyi geliyor. Bunlar çok güçlü duygular ve sanırım eskiye olan merak bu göz ardı edilemeyen şiddetli özlem duygusu ile daha da arttı.

Vintage ürün almanın cezbedici yanları neler?

Bunu daha önceki sorularda aslında biraz cevaplamış olduk. En başta eskiye duyduğumuz özlemi gideriyoruz ve bir bakıma anda kalıyoruz. Ama bizim için en önemlisi “Sürdürülebilir Yaşam”a destek olmak. Bu özellikle bizim açımızdan en cezbedici yanı.

Peki, Vintage İstanbul’un hikayesi nedir?

Vintage Istanbul 2014 yılında, işimden istifa ettiğim bir dönemde, benim (Özge Tan Özbek) yıllarca biriktirdiğim çanta, takı, aksesuar, kıyafet vb. parçaları artık satmam gerektiği gerçeği ile karşılaşmam sayesinde başladı. Aslında birçok vintage tutkunu bu şekilde tutkusunu işe çevirerek başlıyor. Eşimle, seyahat etmeyi ve gittiğimiz ülkelerden vintage/antika ürünler toplamayı çok seviyoruz. Ancak o sene çalışmadığım için bu lüksümü devam ettirecek bir yol bulmalıydım ve artık topladığım ürünleri satmaya karar verdim ve Instagram’da bir hesap açtım. 2/3 ay sonra, bir arkadaşım bana Galata’da Anglikan Kilisesi’nde bir bahar kermesi olduğunu ve burada topladıklarımı sergileyebileceğimi söyledi. Ben hemen etkinliği organize edenlerle iletişime geçip katıldım. Burada koleksiyonum çok beğenildi, neredeyse her şeyi satmıştım! Bu beni oldukça motive etti ve böylece toplamaya devam ettim. Ürünleri evde stoklayamayacağımızı anlayınca bir dükkan arayışına girdim. O zamanlarda Balat henüz popüler değildi ancak sanatçılar, mimarlar, küçük tasarım atölyeleri ve antikacılar tarafından, tarihi bir dokuda olup, oldukça ucuz kiraları ile çok fazla rağbet gören bir yerdi. Unesco’nun restore ettiği eski tarihi bir binanın alt katında çok şirin bir dükkan bulduk ve hemen tuttuk. Ve böylece ilk adım atıldı ve Balat’ın popülerleşmesi ile de Vintage Istanbul’un tanınırlığı doğru oranda arttı! Oldukça iyi bir zamanlama ve güzel günlerdi.

Markanızın amaçlarından bahseder misiniz?

En büyük amacımız, gücümüz el verdiği sürece gerçekten vintage parçalar satmaya ve bunları yeni sahipleri ile buluşturmaya devam etmek. Sistem sizi her ne kadar çok daha fazla para kazanmaya mecbur bıraksa ve seri üretimi zorunlu kılsa da biz buna karşı koymaya çalışıyoruz. Çünkü seyahat edip sevdiğimiz vintage parçaları toplamak ve burada yeni sahipleri ile buluşturmak her ne kadar zor ve lüks bir is olsa da bu bizim tutkumuz ve bunu gerçekleştirmek istiyoruz.

Bununla birlikte elimize geçen hasarlı ama zor bulunan değerli vintage parçaları yerel tasarımcılarla işbirliği yapıp, bir nevi “İleri Dönüşüm” projesi haline getirdiğimiz çalışmalarımız var. Bu yerel tasarımcı iş birliklerini daha da artırmak istiyoruz.

Vintage severlerin dünyada görmesi gereken mağazalar hangileri?

Spesifik olarak bir mağaza söylememiz zor olur ancak bizi en çok etkileyen vintage butiklerin olduğu şehir Roma idi. Eşimle vintage alışverişi yapmaktan kendimizi alıkoyamadık, çünkü her mağazada, her pazarda birçok ünlü markayı, çok uygun fiyatlara bulabiliyorsunuz. Normalde çok alışveriş yapan insanlar değilizdir ancak Roma’dan döndüğümüzde aldığımız ürünler çoğunlukla kendimize idi.

Bununla birlikte maalesef henüz gidemediğimiz ama çok iyi olduğunu bildiğimiz Londra’daki The Hirst Collection’ın harika bir vintage takı koleksiyonu var. NY’taki Mahnaz Collection ve De Vera NY, Stockholm’deki Brandstationen Store ise bizim gezip en çok etkilendiğimiz mağazalar.

Çevreye duyarlı alışveriş için başka ne gibi önerileriniz var?

Çevreye duyarlı ve sürdürülebilir yaşam için bizce ilk seçenek her zaman vintage ve ikinci el ürünler olmalı. Sadece vintage olmasına gerek yok, aldığımız her ürünün temiz ve bakımlı ikinci el alternatiflerini bulabileceğimiz mağazalar, online siteler ziyaret edilebilir. Eğer yeni bir ürün almak istiyorsak da öncelikle sürdürülebilirliği benimsemiş ve bunu gerçekten ciddi olarak başaran; küçük üreticiler, yerel tasarımcılar öncelikli seçimimiz olmalı. Bunun maddi olarak çok kolay olmadığının farkındayız ancak tüketimi azaltıp, kaliteli yatırımlık parçalara yönelirsek aslında nedenini anlayabileceğiz. Aldığımız her ürünün etiketine bakmayı alışkanlık haline getirmeliyiz. Çünkü kendini sürdürülebilir marka olarak adlandıran birçok markanın da güven vermediğini çok iyi biliyoruz. Bu yüzden “Sürdürülebilir Yaşam” konusunda içerik üreten, bilgi paylaşımı yapan bazı instagram hesaplarını ya da web siteleri takip edip, konu ile ilgili daha bilgili olmak önemli.

Tüm bunlara ek olarak maalesef online alışveriş ile de çok sağlam bir çevre kirliliği yarattığımızı düşünüyorum. Özellikle salgın süresince online alışveriş çok ciddi oranda arttı ve kargo poşetleri en önemli kirlilik sorunlarından biri oldu. Burada kargo firmalarına çok büyük bir sorumluluk düşüyor, acilen doğada daha kolay çözülen kargo poşetlerine geçmek zorundayız. Çünkü maalesef online alışveriş azalacak gibi durmuyor.

Özge Tan Özbek Kimdir?

Vintage İstanbul 2013 yılında Özge Tan Özbek tarafından ilk olarak online satış sitesi olarak kuruldu. Özge Tan Özbek, yıllardır kendi deyimiyle “hazine avcılığı” yaparak yurt içi ve yurt dışından topladığı kıyafet ve aksesuarları showroom’unda satışa sunmaya devam ediyor. Showroom’unda tamamen kendi seçkisinden oluşan kıyafet ve fular, takı, ayakkabı gibi birçok aksesuar yer alıyor. Vintage İstanbul’da satılan tüm ürünler 1900’lerin başından 1990’lara kadar uzanmakla birlikte özellikle günümüz modasına uygun olarak kullanılabilecek şekilde seçiliyor.