Hayvanlarda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Yazı Boyutu:
Veteriner tıpta fizik tedavi ve rehabilitasyon hangi alanlarda kullanılır, yöntemleri nelerdir? Bilinmesi gereken detayları Akademi Hayvan Hastanesi’nden Doç.Dr. Cem Perk anlattı.
Fizik tedavi ya da İngilizce konuşulan ülkelerdeki adıyla fizyoterapi, yaralanma,nörolojik hastalık,travma, operasyon ya da yaşlılık gibi nedenlerle eksilme gösteren fonksiyonel hareketleri geri kazandırmaya yönelik uygulamalara verilen isimdir.
Fizyoterapi, veteriner fakültesinden mezun olduktan sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon eğitimi almış, sertifikalı veteriner hekimler tarafından uygulanabilir. Fizik tedavide amaç hayvanların ağrılarının azaltılması ya da yok edilmesi, hareket kapasitesinin arttırılması, günlük yaşam aktivitelerinin tekrar kazandırılması ve organ fonksiyonlarının sağlıklı hale getirilmesidir.
Hayvanlarda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hangi Alanlarda Kullanılır?
* Ortopedik hastalıklar ve travmalar
* Nörolojik hastalıklar, felç olguları
* Sinir, kas, tendo, ligament yaralanmaları
* Akut ve kronik ağrı tedavisi
* Doğmasal ya da edinsel eklem ve kemik bozuklukları
* Yara ve yanık vakalarında iyileşmenin hızlandırılması
* Hızlı kemik iyileşmesi
* Ödem ve yangıların azaltılması
* Operasyon sonrası iyileşmenin çabuklaştırılması
* Yaşlı hayvanların rehabilitasyonu ve desteklenmesi
* Metabolik hastalıklar (diyabet, osteoporoz gibi)
* Hayvanların dermatolojik hastalıkları
* Diş eti hastalıkları
Fizik Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Fizyoterapide kullanılan yöntemlerin temel amacı, uygulandıkları bölgede kan dolaşımını artırarak doku onarımını çabuklaştırmak, ağrı ve ödemleri azaltmak, yangıyı gidermek, spazmları çözmek, doku oksijenizasyonunu arttırmak ve hücre yenilenmesini sağlamaktır.
Bu amaçla en basit yöntem olarak masaj uygulamaları, lokal soğuk ya da sıcak aplikasyonlar, ultaviyole ve infraruj lambaları belirtilebilir.
Günümüzde veteriner fizyoterapide de insanda uygulanan modern cihazların hayvana göre tasarlanmış modelleri kullanılır. TENS ve yüksek voltaj TENS, lazer terapi cihazı, terapatik ultrason,manyetik alan tedavi cihazı, su havuzunda hidroterapi en yaygın kullanılanlardır. Bunlardan TENS deri yoluyla elektriksel sinirsel uyarım yaratarak etki gösterir. Lazer tedavi cihazları ışın yoluyla doku derinliklerine ve kemiğe kadar ulaşarak etki gösterir. Ultrason belli frekanstaki ses dalgalarının dokulara çarpmasıyla etki yaratır. Manyetik alan tedavisi mıknatıslardaki fizik prensibi doğrultusunda çalışır. Havuz içerisinde yürüme bandı egzersizleri ise özellikle nörolojik problemler nedeniyle yürüme güçlüğü çeken felçli hayvanların fizik tedavisinde uygulanır.
Türkiye’de veteriner tıp alanında kullanılan modern ve gelişmiş fizik tedavi cihazları Vetinnovate firması tarafından İtalya’dan getirilmektedir. Tamamen hayvanlar için tasarlanmıştır.
Fizyoterapi uygulamaları, vakanın klinik durumuna göre haftada birkaç kez veteriner hekimin kararına göre yapılır. Seanslar kısa süreli ve pratiktir. Hayvanlar ağrı ve huzursuzluk hissetmezler. Anestezi gerektirmez. Duruma göre 3-5 seans yeterlidir. Farklı yöntemler kombine olarak da kullanılabilir.
