Tasarımda Sürdürülebilir Yeni Lüks: Mantar

Sürdürülebilir ve lüks tasarımın kombinasyonu mantarın özelliklerini, tasarım odaklı çalışmalara yer veren içerik platformu Mercado’dan öğrenin!

Her yıl 6,3 milyar ton geri dönüştürülemeyen plastik, kalıcı atık olarak dünyamızı kirletmeye devam ediyor ve karşı karşıya olduğumuz küresel iklim krizine bizi bir adım daha yaklaştırıyor. Hemen her sektörde olduğu gibi tasarım sektörü de bu geri döndürülemez felaketin bir parçası.

Modadan mimariye, mobilyadan otomotive, tasarımın hemen her alanı gerek malzeme seçimi gerek üretim teknikleri gerekse yanlış tasarımsal planlamalarla bu kötü senaryoyu beslemeye devam ediyor. Bununla birlikte çevre dostu ve sürdürülebilir tasarım malzemesi arayışı son dönemde birçok tasarımcının en önemli gündem maddesi haline geldi. Aslında çevre dostu alternatif malzemeler çok da uzağımızda değil. Yepyeni laboratuvar keşifleriyle bulunabildikleri gibi yüzyıllardır hayatımızda olan ama yüz çevirdiğimiz birçok doğa dostu materyal var. Bunlardan birisi olan mantar, tasarımda yeni lüksün ham maddesi olmaya aday.

{773600}

Geçtiğimiz günlerde lüks mobilya tasarımı dendiğinde akla gelen ilk isimlerden birisi olan Tom Dixon, kömürleşmiş mantardan yapılmış bir dizi mobilyayı piyasaya süreceğini duyurdu. Bu durum, tasarım dünyasını şaşırtan bir gelişmeydi çünkü yüzlerce yıldır denizcilik, inşaat ve gıda uygulamalarında kullanılan bu dokulu geleneksel malzeme, ilk kez bir lüks tasarım markası tarafından kullanılıyordu. Tom Dixon’ın neden mantarı tekrar gündeme getirdiği ve tamamı mantardan oluşan bir koleksiyon tasarladığına gelmeden önce biraz bu malzemeyi tanıyalım.

Mantar, çok çeşitli avantajlı özelliklere sahip doğal bir malzeme; tamamen geri dönüştürülebilir, ısı ve ses yalıtımı yüksek, su itici, aleve dayanıklı, esnek ve hafif. Organik bir malzeme olan mantar, genellikle ticari kullanım için hasat edilen meşe ağacının kabuğundan elde ediliyor. Bizim daha çok raptiye tahtalarında ve şişe mantarlarında gördüğümüz bu özel malzemeye tasarım dünyasının sırtını dönmesinin en önemli sebebi, plastik. Hem daha ucuz hem daha ulaşılabilir hem de daha kolay işlenebilir olan plastik, mantar gibi birçok malzemenin kullanımının tarihin tozlu sayfalarında kalmasına sebep olmuş. Ancak geldiğimiz noktada çevreye verdiğimiz tahribat, yeni nesli alarma geçirmiş durumda. Genç tasarımcılar artık ham madde noktasında mantar gibi alternatiflere yöneliyor.

Büyüdüğü evdeki mantar zeminlerden ilham alan Tom Dixon, tasarım için olağanüstü olduğu bu malzemeyi tasarım dünyasına tekrar kazandırmak istiyor. Malzemenin sıcaklığı ve dokusunun çok özel olduğunu belirten tasarımcı mantar için, “Mantar ayrıca ses emici, yanmaz, suya dayanıklı ve sudan daha hafif, bu yüzden yüzer, taşıması kolay. Benim için gerçek bir rüya materyali” diyor. Bu koleksiyonun dikkat çeken bir diğer özelliği de şişe mantarı üretimi sırasında çıkan atık malzemelerin kullanılıyor olması. Bir başka deyişle doğrudan mantar üretimi yapmak yerine başka bir ürün için mantar üretimi işleminin atıklarından bu koleksiyonu yaratması. Bu da çevre dostu tasarım yaratma sürecini bir adım daha ileriye taşıyor.

Günümüzde mantarı ham madde olarak kullanıp tasarım yapan bir başka marka ise Gencork. Kullandıkları özel algoritmalarla dijital üretim sürecini mantarla birleştiren bu yenilikçi ekip, 2020’de piyasaya sürdükleri Corkllection koleksiyonları ile fazlasıyla çağdaş ve özgün bir dizi tasarımı hayata geçiriyor. Mobilyanın yanı sıra soyut ve geometrik duvar ve tavan panelleri de üreten stüdyo, modüler mantar tuğlalar ve fayanslar üretmek için de kolları sıvamış durumunda.

Yüzyıllardır yanı başımızda olan ancak yüz çevirdiğimiz mantar gibi çevre dostu materyaller, tasarımın yeni lüksü olma noktasında hızla ilerliyor. Dünyayı tekrar eski güzel günlerine döndürmek için yapılması gereken çok da zor değil. Ancak bu noktada, yeni nesil tasarımcıların arayışına yardım edecek Tom Dixon gibi oyun değiştirici isimlere ihtiyaç var. Çevre dostu materyalleri tasarımın odağına alır ve yeni yükselen yıldız yaparsak, küresel iklim krizine karşı önemli bir adım atmış oluruz.

{773599}

Mercado Hakkında

Mercado, yaratıcı sektörlerin önde gelen profesyonelleri ve yeni nesil temsilcilerine ve global/yerel tasarım haberlerine yer veren bir içerik platformu; aynı zamanda 100’ün üzerinde genç tasarımcı ve sanatçının bir araya geldiği kolektif bir tasarımcı topluluğudur.

Mercado’nun kurucuları platformu şu sözler ile anlatıyor:

“Bu dergi fikri ilk kez Lizbon’daki Mercado de Ribeira’da aklımıza düştü. Bir yandan mutfaklarda en özel tarifler bölgedeki en iyi şefler tarafından hazırlanırken, diğer yandan insanların buluşup bu özel tatları deneyimlediği eşsiz bir ortamdı burası. Aynı fikirden esinlenerek; nasıl ki coğrafyanın en taze lezzetlerini keşfedebileceğiniz fiziksel bir ‘Mercado’ varsa, biz de herkese ilham olabilecek yetenekli tasarımcı ve sanatçıları bir araya getirebileceğimiz dijital bir ‘Mercado’ yaratmak istedik. Birçok özel insanın ve projelerinin yer alacağı bu ‘Mercado’, aynı zamanda yaratıcı deneyimlere aç olduğumuz dönemde bizleri beslesin, dünyanın kötüye gittiğini söyleyenlere inat bir araya gelip tasarımın ve sanatın gücüyle birleşelim.”