Sanatsal Çağrışımıyla Pirelli Takvimi'nin Tarihçesi

50 yıldan uzun süredir Pirelli Takvimi, döneminin en saygın fotoğrafçıları tarafından çekilen fotoğraflarla zamanın geçişini görsel bir şekilde anlatıyor, çağdaş kültürü yorumluyor ve çoğu zaman yeni trendler belirliyor. Pirelli Takvimi’nin tarihçesini öğrenin.

“The Cal”™ olarak da anılan Pirelli Takvimi, Grubun İngiltere’deki iştiraki Pirelli UK Limited’in parlak buluşuydu ve şirket proje üzerinde uzun süre rahatlıkla çalışabildi. 1964 yılında Pirelli’nin İngiltere’deki yerel rakipleri arasında öne çıkması için bir pazarlama stratejisi arayan İngilizler, o zamana göre tamamıyla yenilikçi bir proje yaratmak üzere sanat yönetmeni Derek Forsyth ve Beatles portreleriyle ün yapan fotoğraf sanatçısı Robert Freeman’ı görevlendirdi.

Sonuçta ortaya başlangıcından itibaren moda ve ihtişam dünyasından farklı duran, sanatsal ve kültürel çağrışımlarıyla rafine ve özel bir ürün çıktı. O günden bu yana, 50 yıldan uzun süredir “The Cal”™, döneminin en saygın fotoğrafçıları tarafından çekilen fotoğraflarla zamanın geçişini görsel bir şekilde anlatıyor, çağdaş kültürü yorumluyor ve çoğu zaman yeni trendler belirliyor.

1964 ile 2020 arasında 37 fotoğrafçının imzasını taşıyan toplam 47 Pirelli Takvimi yayınlandı. Müzisyen ve fotoğrafçı Bryan Adams’ın çektiği 48. edisyon olan 2022 Pierlli Takvimi Kasım 2021’de sunulacak.

“The Cal”™ ve üç dönemi

Pirelli Takvimi’nin tarihçesi üç farklı döneme ayrılabilir:

• 1964 ile 1974 arasındaki ilk on yılın ardından global ekonomik kriz ve takip eden tasarruf döneminde yayına dokuz yıl ara verildi;

• 1984 ve 1994 arasındaki ikinci on yıllık dönemde Takvim yeniden yayınlandı ve giderek daha büyük başarı kazandı;

• 1994 yılından günümüze uzanan ve yeni binyıla geçişi de kapsayan dönemde “The Cal”™ çığır açan ve kült bir statü kazanan bir takvim haline geldi.

1964 – 1974 arasındaki 10 yıllık dönem

Sarah Moon

Takvimin ilk yılları Beatles’ın, rock müziğin ve mini eteğin moda olduğu, ancak bir yandan da genç protest hareketlerin öne çıktığı, Vietnam karşıtı gösterilerin yapıldığı zamanlardı. “The Cal”™ kısa zamanda büyük müşterilere sunulan “kurumsal bir hediye” rolünü üzerinden atarak sınırlı sayıda seçkin alıcıya yönelik özel bir yayın haline geldi. Modellerin büyük çoğunluğu yeniydi ve fotoğraf çekimleri genellikle açık havada, egzotik plajlarda ve doğal yaşam gibi elit ortamlarda gerçekleştiriliyordu. Ama en başlardaki bu parlak baskı resimler bile takvimin gerçek estetik ve kültürel felsefesinin ipuçlarını taşıyordu: “The Cal”™ değişen zamanların bir simgesi olmayı hedefliyordu.

1968 takviminin çekimlerini yapan Harri Peccinotti için ilham kaynağı Elizabeth Barrett Browning, Allen Ginsberg ve Ronsard’ın şiirleri olmuştu; sanatçı sonraki yıl poz verilmiş fotoğraflar yerine Kaliforniya’nın güneşli plajlarında daha doğal ve spontan çekimler yapmayı tercih etti. 1972’de Sarah Moon, Takvim için fotoğraf çeken ilk kadın oldu ve bu süreçte pek çok tabuyu yıktı.

Eva Nielsen

1974’ün Mart ayında yayının durdurulacağı açıklandığında İngiliz ve dünya medyasındaki tepki, lansmana göre çok daha yoğun oldu ve Pirelli Takvimi’nin ne kadar başarılı olduğunu gösterdi. Takip eden on yıllık dönemde takvimle ilgili olarak farklı dillerde çeşitli kitaplar, koleksiyonlar ve antolojiler yayınlandı; bunlar arasında en ünlüsü nostaljik önsözü ünlü aktör David Niven’ın ta kendisi tarafından yazılan ve takvimin on yılını anlatan 1975 tarihli bir yayın oldu.

1984 – 1994 arasındaki 10 yıllık dönem

Helena Christensen

“The Cal”™ çok beklenen dönüşünü 1984’te yaptı. Yeni sanat yönetmeni Martyn Walsh ile birlikte Takvim köklerine döndü ve Grubun ana ürünü olan lastiklere gizli, neredeyse bilinçaltı denebilecek değinmelerde bulunuldu.

1984 takviminin çekimleri Uwe Ommer tarafından yapıldı; güzel modellerin Bahamaların harika plajlarındaki fotoğraflarında kumda gizemli izler görünüyordu: Pirelli’nin en yeni ürünü olan P6 lastiklerinin izleriydi bunlar. Ürün yerleştirme açısından, gizli ve bir o kadar da hissedilebilen bir varlık olarak o döneme hakim olan teknolojiyi çağrıştırıyordu.

1987 yılında Terence Donovan, aralarında kariyerinin henüz başında olan 16 yaşındaki Naomi Campbell’ın da bulunduğu ve sadece siyahi modellerin yer aldığı Takvimle yeni bir çığır açtı. Ertesi yıl Barry Lategan, kadının güzelliğini sergileyen bu geleneksel vitrinde ilk defa bir erkek model kullandı. 1990’da Arthur Elgort, Olimpiyatlara ve Alman film yönetmeni Leni Riefenstahl’a adanmış takvimini ilk defa tamamıyla siyah-beyaz olarak üretti.

{774494}

1994’ten günümüze uzanan dönem

Norman Parkinson

Bir başka on yıllık dönemin sonu da olan 1993’te şirketin üst yönetiminin de değişmesiyle birlikte, yeni bir dönüm noktasına gelindi. Pirelli uluslararası varlığını artırmaya başladı ve kısa mesafe koşucusu Carl Lewis’in kırmızı topuklu ayakkabılı ünlü fotoğrafı gibi yüksek profilli kampanyalar lanse edildi; Takvim de Grubun yeni imajını yansıtan temel araçlardan biri haline geldi. Sanat yönetimi, şirketin Milano’daki genel merkezine taşındı ve lastiklere göndermede bulunulmasından vazgeçildi. Böylece “The Cal”™ özüne, yani yaratıcılarına stil ilkeleri ve iyi zevk dışında hiçbir sınırlama getirmeyen sanatsal bir yayın olmaya geri döndü. Ne de olsa Pirelli, tek bir ürün ailesiyle özdeşleştirilmeyen uluslararası bir markadır ve Takvime de her zaman ilham veren yenilikçilik ve mükemmeliyet arayışı başta olmak üzere geniş bir değerler ve anlamlar yelpazesini çağrıştırmaktadır.

Herb Ritts, 1994 yılında Cindy Crawford, Helena Christensen, Kate Moss ve Karen Alexander gibi efsanevi süper modellerden oluşan bir kadroyla “The Cal”™ için yeni bir dönemi başlattı. “An Homage to Women” (Kadınlara Saygı) adını verdiği takvimde “90’ların kadınları ve dünyadaki yerleri: gururlu, seksi ve içi de güzel kadınlar” anlatılıyordu. O zamandan bu yana fotoğrafçıların yaratıcı yetenekleri ve modellerin çekicilikleri, Pirelli Takvimi’nin başarısının köşe taşları olmaya devam ediyor. Moda ve ihtişam dünyası ile bağlantısı da giderek güçleniyor; podyum mankenleri açısından “The Cal”™ için poz vermek başarmak anlamına geliyor ve yeni isimler arasında ciddi bir rekabet yaşanıyor.

Caroline Baker

Yirminci yüzyılın son takvimlerini şereflendiren en önemli isimler arasında şunları sayabiliriz: 1995’te Richard Avedon’un fotoğrafladığı Christie Turlington ve Naomi Campbell (tekrar); 1996’da Carré Otis, Eva Herzigova ve Nastassja Kinsky (Peter Lindbergh’in çekimleriyle); ve 1997’de Inés Sastre ve Monica Bellucci (İlk İtalyan model).

1998’de Bruce Weber, bazı çekimlerini aralarında Robert Mitchum, John Malkovich, Kris Kristofferson, B.B.King ve Bono’nun da yer aldığı film yıldızlarına ve müzisyenlere ayırırken Alek Wek ve Laetitia Casta 1999’da Herb Ritts ve 2000 yılında Annie Leibovitz için poz verdiler.

21. yüzyıla giriş

21. yüzyılın açılışını yapan Pirelli Takvimi’nin fotoğraflarını Mario Testino Napoli’de çekti; Gisele Bündchen ve Frankie Rayder gibi önemli modeller rol aldı. 2002 yılı Takvimi’nde birçok aktrisin yanı sıra Lauren Bush (17 yaşında, baba George Bush’un torunu) ve Kiera Chaplin (Charlie Chaplin’in torunu) olmak üzere iki ünlünün torunları da poz verdi. Bir kez daha Bruce Weber’in çektiği 2003 takviminin kadrosu özellikle etkileyiciydi. Üç İtalyan güzel (Mariacarla Boscono, Eva Riccobono ve Valentina Stilla), Sophie Dahl, Heidi Klum, Karolina Kurkova ve Natalia Vodianova gibi modellere, film ve spor dünyasından erkek yıldızlara (Alessandro Gassman, Stephane Ferrara and Richie La Montagne) eşlik etti.

Takvim’in kırkıncı yıldönümü olan 2004 edisyonu, Nick Knight’ın teknolojik yaratıcılığına emanet edilmişti ve Catherine Deneuve ile Isabella Rossellini gibi divaların umutları ve düşlerine odaklıydı. 2005’te sıra Patrick Demarchelier’ye geldi: “O espirito do Brazil” (Brezilya’nın Ruhu) için Naomi Campbell’ın yanı sıra Adriana Lima gibi yeni yüzler Ipanema ve Copacabana plajlarında poz verdi. Ünlü Türk/İngiliz fotoğraf ikilisi Mert ve Marcus, 2004’te üstlendikleri çekimlerde Côte d’Azur’ün 1960’lardaki Retro tarzını Jennifer Lopez, Kate Moss ve Gisele Bündchen ile yakalamayı tercih etti.

2007, Hollywood’dan beş divanın yılı oldu. Sophia Loren, Penelope Cruz, Hilary Swank, Naomi Watts ve ümit veren yeni yıldız Lou Doillon, California’da Hollandalı Ines ve Vinoodh Matadin tarafından fotoğraflandı. Patrick Demarchelier 2008’de yeniden The Cal™ için kamera arkasına geçti ve ilk defa Asya’daki lokasyonlar tercih edildi. Çekimler tamamıyla Şanghay’da gerçekleştirildi; Doğu ve Batı karışımı kadroda Çinli aktris Maggie Cheung ve top model Doutzen Kroes da yer aldı.

Naomi Watts

“The Cal”™ 2009’da ünlü sanatçı Peter Beard tarafından Botswana’ya götürüldü. Daria Werbowy, Lara Stone ve Mariacarla Boscono gibi uluslararası tanınmış modeller, 30 yıl Kenya’da yaşayan, Afrika’nın gizemini ve çekiciliğini en iyi yansıtan fotoğrafçı Peter Beard için poz verdi. 2010 edisyonu, kışkırtıcı tarzıyla tanınan “yaramaz çocuk” Terry Richardson’a emanet edildi. Ünlü Amerikalı fotoğrafçı, Miranda Kerr, Lily Cole, Rosie Huntington ve Ana Beatriz gibi rahat ve seksi karakterlerle çalıştı. 2011 takviminin arkasındaki yaratıcı deha, sanatçı, estet ve çok yetenekli moda efsanesi Karl Lagerfeld oldu. Lagerfeld, Paris’teki stüdyosunda yarattığı “Mythology” (Mitoloji) takviminde klasik Yunan ve Roma kültürüne duyduğu tutkuyu yansıttı. Kadın ve erkeklerden oluşan göz kamaştırıcı kadrosunda Baptiste Giabiconi ve Brad Kroenig gibi modellerle aktris Julianne Moore yer aldı. Milla Jovovich, Kate Moss ve Isabeli Fontana’nın yer aldığı 2012 edisyonunu çeken Mario Sorrenti, ilk İtalyan fotoğrafçı olarak “Swoon” için Korsika’yı tercih etti.

2013’te dünyanın en ünlü foto muhabirlerinden Steve McCurry’nin “The Cal”™ ve Pirelli için çektiği fotoğraflarda Brezilya’nın değişen sosyal ve ekonomik durumu gözler önüne serildi. Brezilyalı aktris Sonia Braga, şarkıcı Marisa Monte ve modeller Adriana Lima, Petra Nemcova ve Summer Rayne Oakes’un yer aldığı kadronun ortak noktası, hepsinin yardım çalışmalarını, STK’ları, Vakıfları ve insani projeleri desteklemesiydi.

Hilary Swank

{774311}

Pirelli Takvimi’nin 50. yılını kutlamak için 1985’te Helmut Newton’un çektiği ancak çeşitli nedenlerle o zamana kadar yayınlanmayan fotoğrafların düzenlenerek yayınlanmasına karar verildi.

Sonraki yıl Takvim başka bir yönde ilerlemeye başladı ve daha önceki edisyonlarda sadece değinilen temaların çoğu 2015’ten itibaren fotoğrafçıların vizyonlarının merkezinde yer aldı.

Bunlardan ilki olan Steven Meisel, film kahramanları ile reklam ve modanın iddialı dünyasından ikonlarla 12 modelle 12 fotoğraf şeklindeki klasik formatı benimsemeye karar verdi. Son derece güncel bir tema olarak “kıvrımlı” modeller (Candice Huffine) ile çalışan Meisel, böylece takvimin hayatında ve estetiğinde yeni bir sayfa açtı. Bir sonraki adımda Annie Leibovitz, 2016 Takvimi için hayatın her kesiminden 13 başarılı kadını fotoğraflamaya karar verdi. Tenis şampiyonu Serena Williams, şarkıcı Patti Smith, sanatçı ve müzisyen Yoko Ono, eleştirmen ve yazar Fran Lebowitz gibi ünlüler Leibovitz için poz verdi. Kadroda ayrıca MoMA'nın kıdemli başkanı Agnes Gund, blogger Tavi Gevinson ve Ariel Investments yatırım fonunun başkanı Mellody Hobson gibi önemli kişiler de yer aldı.

Cameron Russell

Sonraki yıl, Peter Lindbergh bayrağı devraldı. Dünyanın lider medya kanallarının kadınları mükemmellik ve gençlik elçileri olarak öne çıkardığı bir dönemde Lindbergh mükemmel olmak yerine daha gerçek ve duygu uyandırabilen farklı bir güzelliği sundu ve destekledi. Bu nedenle “Emotional” (“Duygusal”) başlığını taşıyan 2017 Takvimi’nde Nicole Kidman, Penelope Cruz ve Uma Thurman dahil 14 uluslararası aktris yer aldı. Usta Alman fotoğrafçı böylece 1996'da California’daki El Mirage çölünde, 2002'de ise Los Angeles'taki Paramount Pictures stüdyolarında çektiği takvimlerden sonra üçüncü kez Pirelli Takvimi için görevlendirilen tek fotoğraf sanatçısı oldu.

Tim Walker 2018 yılında Naomi Campbell, Whoopi Goldberg, Sean “Diddy” Combs ve Ru Paul dahil 18 tanınmış ve yükselen ünlüden oluşan bir kadroyla “Alice in Wonderland” ("Alice Harikalar Diyarında") temasını canlandırmayı seçti. Sudan’dan Avustralya'ya yerleşen göçmenlerin kızı olan model Duckie Thot, kişisel hikayesiyle kökleri olmayan ve yerinde duramayan bir kahraman için mükemmel bir modern reenkarnasyon olarak Takvimde Alice karakterini canlandırdı.

Kadınların hedefleri ve hayalleri 2019 Takvimi’nde bir kez daha ön plana çıktı. Çektiği Takvime “Dreaming” (“Düşler”) adını veren Albert Watson, dört kısa filmde hedeflerine ulaşmaya kararlı dört kadının hikayelerini fotoğraflarla anlattı. Görseller sadece birer portre değil aynı zamanda kadınları ve vizyonlarını araştıran karelerdi. Kadroda Gigi Hadid, Misty Copeland, Julia Gardner ve Laetitia Casta ile Sergei Pollunin, Alexander Wang ve Calvin Royal rol aldı.

Julia Garner

2020 Takvimi’nin teması kadınların çok yönlülüğü oldu. Fotoğrafçı Paolo Roversi, “Looking for Juliet” (“Juliet’i Aramak”) temalı Takvimde Shakespeare'in trajedisine fotoğraflarla yeni bir yorum getirdi. Dokuz kadının canlandırdığı Juliet, sade ama karmaşık, samimi ama öyle tutkulu bir karakterdir ki aşkı için kendi canını alır. Roversi, her kadında "Juliet’i arayarak” kadın evreninin karmaşıklığını ele aldı. Aralarında Emma Watson, Claire Foy, Rosalia, Indya Moore ve Kristen Stewart gibi ünlülerin yer aldığı kahramanların mimiklerinde, sözlerinde, gülümsemelerinde, gözyaşlarında ve gözlerinde gördüğümüz gibi güzellik, güç, hassasiyet ve cesaret tek bir figürde hep beraber bulunur.

Bryan Adams'ın çektiği 2022 edisyonunu keşfedin.