Girişimcilere Öneriler: Mehru Aygül, Girişimcilik Vakfı Genel Müdürü

Girişimciliğin önemini bilen ve değişimin anahtarı olduğuna inanan iş insanları ve fikir önderleri tarafından kurulan GİRVAK’ın genel müdürü Mehru Aygül girişimcilere öneriler veriyor.

Girişimcilik serüveninde başarıya ulaşmak için hangi üç temel davranışı benimsemek ve hangi üç alışkanlıktan kaçınmak gerektiğini düşünüyorsunuz?

Benimsenebilecek üç davranış;

• İlk olarak bir girişimcinin önce kendi güçlü ve zayıf yönlerini bilmesi ve buna göre kendini geliştirmesi, ekibini buna göre kurması önemli.
• İkincisi; bizim de sloganımızda da olan cesaret. Risk alabilme cesareti önemli. Doğru yer ve zamanda cesur adımları atabilmek.
• Üçüncüsü ise dayanıklılık; yılmadan denemeye devam etmek, düştüğün yerden öğrenerek, gelişerek kalkmak ve hatalardan öğrenmek diyebilirim.

Kaçınılması gereken üç alışkanlık;

• Birincisi çözüme aşık olmak; girişimci çözüme değil probleme aşık olmalı. Yeni teknolojiler ile ya da başkalarından aldığı ilham ile çözüm değişebilir ve değişmelidir de.
• İkincisi; değişen koşullara ayak uydurmak yerine direnç göstermek.
• Son olarak da iyi bir fikir ya da potansiyeliniz olmasına rağmen adım atmamak, cesaret edememek diyebiliriz.

Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminde kadınların temsilinin de daha fazla artacağını ön görüyoruz.

Genç girişimcileri ve gelecek nesilleri girişimciliğe teşvik etmek için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

Gençlik programları ile Türkiye’deki gençlerin var olan potansiyellerini gerçekleştirmelerini ve girişimcilik bakış açısıyla sorunlara çözüm üreten cesur girişimciler olmalarını hedefleyerek yola çıktık. Gençlerle çalışmak ve onların hayallerine ortak olmak, dünyanın sorunlarına çözüm üretmek için çalışmak bizim en büyük motivasyon kaynaklarımızdan biri. Geçtiğimiz 10 yılda da birbirinden eşsiz yaklaşık 1.4 milyon gence ulaştık. Bu kadar gence ulaşmış ve yaptığımız işleri duyurmuş olmak bizim için çok gurur verici. Programlarımıza katılan gençler buradan aldıkları ilhamı topluma yayıyorlar ve böylece GİRVAK daha geniş kitlelere ulaşıyor, girişimcilik bakış açısı da tüm Türkiye’ye yayılıyor.

Girişimciliği yalnızca bir girişim kurmakla sınırlandırmak yerine; girişimciliğin bir bakış açısı olduğunu ve kendi işini kuran ya da özel sektörde, kamuda çalışan, bu bakış açısıyla daha başarılı olacaklarına ve çözüm odaklı bir bakış açısı geliştireceklerine inanıyoruz. Bu bakış açısının da daha fazla genci girişimciliğe ve cesaret etmeye teşvik ettiğine inanıyoruz.

Exit yapmak isteyen girişimciler için vereceğiniz en önemli stratejik tavsiye ne olurdu?

Exit stratejilerini erken aşamalarda düşünmek ve planlamak önemli. Girişiminizi başlatmadan önce hedefleri belirlemek ve nasıl bir çıkış stratejisi izleneceğinizi kurgulamak gerekir. Potansiyel alıcılar veya yatırımcılarla iş birliği yaparken, şirketin finansal durumunu şeffaf bir şekilde sunmak da yine önemli olur. Doğru ve güvenilir finansal veriler, işin değerini artırır.

Exit ilk günden planlanmaya başlanmalı. Neden exit etmek istiyoruz, nereye varmak istiyoruz gibi soruların cevabı verilmeli. Girişimci exit etmek istemeyebilir, büyümeye devam ederek işini yapmayı da tercih edebilir. Exit aslında girişimcilik için en son uç değildir. Son olarak exit süreci karmaşık olabilir ve profesyonel yardım almak, hukuki ve finansal konularda uzman bir ekibe sahip olmak, bu destekleri sağlayan kurumlarla görüşmek iyi olabilir.

Girişimciliğe yeni adım atanlar için kitap, podcast, TEDx konuşması gibi ilham alabilecekleri kaynaklar önerir misiniz?

TEDX için; Amy Cuddy: Beden Diliniz Kim Olduğunuzu Belirler, Elon Musk: Mars’ta Yaşamak, Elizabeth Gilbert: Yaratıcı Dehanızla Nasıl Bağlantı Kurabilirsiniz, Simon Sinek: Mükemmel Liderler Bir Harekete Nasıl İlham Verir konuşmalarını dinlemelerini tavsiye ederim.

Eric Ries’in girişimcilere minimum viable product (MVP) geliştirme ve test etme yoluyla iş modellerini doğrulamayı öğreten bir rehberi olan Yalın Startup kitabını, önce neden ile başlamanın önemini anlatan Simon Sinek’in Start With Why kitabı, Nike’ın kuruluş hikâyesinin anlatıldığı Phil Knight- Shoe Dog, Malcome Gladwell-Outliers, Ray Dalio – Principles ve bizim de vakıf olarak eğitimlerinden faydalandığımız, konuk etmekten mutluluk duyduğumuz Ertuğrul Belen’in Networking kitabını önerebilirim.

Steven Bartlett’in The Diary Of A CEO programını, Reid Hoffman’ın girişimciliği bir bakış açısı olarak gören ve zamanla nasıl gelişebileceğine değinen Masters of Scale Podcast’ini ve Simon Snake’in A Bit of Optimism programını önerebilirim.

Aynı zamanda Girişimcilik Vakfı olarak hayata geçirdiğimiz G-Podcast kanalında girişimcilik alanında 3 farklı program yapıyoruz. Bu programlarda girişimcilik yolculuğuna dair ilham veren harika hikâyeleri ve tavsiyeleri de bulabilirsiniz.

Türkiye’deki girişimcilik ekosistemini nasıl değerlendiriyorsunuz ve önümüzdeki yıllarda bu ekosistemde ne gibi değişiklikler bekliyorsunuz?

Türkiye’deki girişimcilik ekosistemi son yıllarda önemli bir gelişme gösterdi. Özellikle 2010 yılından sonra girişimciliğe olan ilgi ve destek arttı ve bu da büyük bir ekosistemin oluşmasını sağladı. Türkiye 2023’ün ilk çeyreğine bakıldığında yatırım adedi olarak iyi durumda. Türkiye’de 2023 yılında 325 yatırım turunda 722 milyon dolar yatırım yapıldı. TÜBİTAK BiGG FONU 2024 yılı ilk çeyreğinde 143 gibi rekor sayıda ön tohum yatırımı yaparak 2024 yılında Avrupa’da Türkiye’nin ön tohum yatırım anlamında 1 veya 2. sırada yer alacağını şimdiden garantiledi. Birçok sektörde yatırım miktarları düşse de yatırım adedi olarak yapay zeka ve oyun dikeyleri bir önceki seneye göre ciddi artış gösteriyor. 2023 yılında da kurumların ve kurumsal girişim sermayesi fonlarının yatırımlara ilgisi artmış görünüyor; 2023 yılındaki yatırımların %38’inde bir kurum veya kurumsal girişim sermayesi fonu var.

Teknolojideki gelişmelerin de Türkiye gibi hızlı adapte olan ve genç kuşağa sahip bir ülke için yine girişimciliği teşvik edecek bir unsur olduğuna inanıyoruz. Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminde kadınların temsilinin de daha fazla artacağını ön görüyoruz.